Borculo herdenkt vernietigende tornado van 100 jaar geleden

Vandaag een eeuw geleden was het Achterhoekse Borculo even wereldnieuws. Een vernietigende windhoos trok toen over de stad, met drie doden, tachtig gewonden en tweeduizend daklozen tot gevolg. Vandaag wordt die ramp herdacht. In de volksmond wordt het de "Cycloon van Borculo" genoemd. Een cycloon was het niet, die komen in Nederland niet voor. Maar wat er die dag gebeurde was wel uitzonderlijk: in de namiddag en vroege avond trokken vanuit het zuiden een reeks zware onweersbuien en windhozen over delen van Brabant, Gelderland en Twente. Hoeveelheid schade uniek Dit soort zware windhozen worden ook wel tornado's genoemd. "Windhozen zijn een soort slurfen of kurkentrekkers onder een bui. Ze kunnen niet bestaan zonder een bui", legt NOS-weervrouw Roosmarijn Knol uit. De tornado liet een spoor van vernielingen na op meerdere plekken, maar nergens was de schade zo groot als in Borculo. "Wind- en waterhozen komen wel vaker voor in Nederland, maar de hoeveelheid schade in Borculo is best uniek." Volgens Knol heeft dat waarschijnlijk te maken met de kracht en snelheid van de windhoos en dat die precies over bewoond gebied trok. Bovendien waren gebouwen 100 jaar geleden minder stevig dan nu. Rond 19.00 uur zagen inwoners van Borculo de buien en windhoos met hoge snelheid naderen. Ooggetuigen vertelden later dat ze dreigende en ronddraaiende wolken aan zagen komen. Bomen knapten om en daken werden van huizen gerukt. Het duurde niet langer dan acht minuten, maar daarna was de plaats helemaal verwoest. Al snel kwam er hulp uit de rest van het land. En dat maakt die ramp zo bijzonder, vertelt stadshistoricus Peter Nieuwenhuis. "Het was de eerste landelijke inzamelingsactie, eigenlijk de blauwdruk voor Giro 555 zoals we dat nu kennen." Er werd drie miljoen gulden opgehaald, een enorm bedrag voor die tijd. "Na deze stormramp bedacht men dat dit soort inzamelingsacties centraal geregeld moesten worden", vertelt Nieuwenhuis. Dat werd tien jaar later het Nationaal Rampenfonds en inmiddels is dat het niet meer weg te denken Giro 555. Ramptoerisme Het geld kwam met bakken binnen omdat Borculo wereldnieuws was geworden: internationale kranten berichtten erover en er werden zelfs foto's van de verwoesting afgedrukt in de krant. Iets wat een eeuw geleden niet veel voorkwam. Nieuwenhuis wijst op de rol van de toenmalige burgemeester, Robert de Muralt. Hij vroeg hulp van de regering en zocht de publiciteit. De volgende dag kwam koningin Wilhelmina samen met haar 16-jarige dochter Juliana op bezoek. En in de weken die volgden trokken ramptoeristen naar de Achterhoek, ruim een half miljoen in totaal. Voor de mensen die niet konden komen kijken, werd zelfs een speciaal bioscoopfilmpje gemaakt, een soort journaalitem voordat het journaal bestond. Collectieve geheugen Nu, 100 jaar later, is de ramp nog steeds onderdeel van het collectieve geheugen in Borculo, vertelt Nieuwenhuis. "Ik geef er nog steeds gastlessen over op school. We hebben ook een kunstwerk staan in de stad, we hebben er boeken over uitgegeven en er is een Stormrampmuseum." Nieuwenhuis verwacht dat de herdenkingsdienst in de kerk vandaag druk bezocht wordt. Een van de aanwezigen is achterkleinzoon van burgemeester De Muralt.

Reacties

Laatste nieuws

Björn Soenens over machtsvertoon van Trump in Washington DC: ‘Erdogan zou het zelfs niet doen, denk ik’

De Morgen

De filmhonger van actrice Vanessa Kirby is nog lang niet gestild: ‘Ik wil vrouwen zien die mensen zijn, rauwe verhaallijnen’

ongeveer 3 uur geleden

Lonen stijgen minder hard: ’Koopkrachtverlies al genoeg gecompenseerd’

De Telegraaf

Real Madrid komt met speciale verklaring en gaat niet akkoord met duel Barcelona in buitenland: ’Onterecht sportief voordeel’

ongeveer 3 uur geleden

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Borculo staat stil bij tornado die honderd jaar geleden de hele stad verwoestte

Borculo staat stil bij tornado die honderd jaar geleden het hele dorp verwoestte

Wekdienst 10/8: Herdenking windhoos Borculo • Eerste eredivisiewedstrijd Telstar in 47 jaar

Argwaan bevolking Borculo groot na explosie FrieslandCampina-fabriek: ’De bomen kleurden direct bruin’

Argwaan bevolking groot na explosie in Borculo: ’Bomen kleurden direct bruin’

Laatste nieuws

Björn Soenens over machtsvertoon van Trump in Washington DC: ‘Erdogan zou het zelfs niet doen, denk ik’

Ansjovis in de Noordzee? Opwarming van de oceanen veroorzaakt migratiegolf onder water

‘Zit er iets tussen mijn tanden?’: wat een week zonder spiegel je kan opleveren

Karine Claassen: ‘Sinds ‘Special Forces’ durf ik meer dingen te doen. Ik durf te springen’

Russisch leger stoot door in Donbas: ‘Er zijn te weinig Oekraïense soldaten om de stellingen te bemannen’

Ondanks hitteplan rillen in Drentse bossen: ’Wat nou warmte-alarm?’

Dit is waarom Nederland nooit meer een vliegdekschip moet krijgen

Nederlandse douane heeft beet: sinds maart al 400.000 nep-Labubu’s onderschept

Zo overleven Amsterdammers de hitte: ’Wij hoeven niet naar Zandvoort, hier zitten we heerlijk’

Halsema vernoemt straat naar geliefde musical- en tv-ster. Frank Sanders (79): ’Jos neemt met de Dam genoegen’

Marcel Peereboom Voller: dit is non-nieuws met de schijn van urgentie

LIVE Champions League: Watanabe brengt Feyenoord op voorsprong tegen Fenerbahçe

Gaat Oekraïne gebied afstaan aan Rusland? ’Hier heeft Zelenski speelruimte’

Vakantie ontspannen? Voor 7 op de 10 Nederlanders brengt het juist stress (en dat komt hierdoor)

‘Dit is een realistische uitspraak van Volodimir Zelenski'

AI-startup Perplexity doet miljardenbod op browser Chrome van Google

TicketSwap-oprichter Hans Ober (37) maakte plaats voor nieuwe ceo: ’Zet je ego opzij voor het succes van je bedrijf’

Profiteren van populariteit defensie-aandelen op de beurs? ’Rijkelijk laat en niet zonder risico’

Hockeyers rollen ook Oostenrijk op en gaan als groepswinnaar naar halve finales EK

Leonie ter Braak treedt toe tot presentatieteam RTL tonight: ’Zin in’

Thea (66): ’Hoe heerlijk ik ook klaarkom op mijn nieuwe speeltje, het is toch anders’

Leon de Winter: ’journalist’ Anas al-Sharif was een Hamas-propagandist die de moord op Joden verheerlijkte

Grote meteoriet verkocht voor 4,3 miljoen euro, Niger onderzoekt smokkel

Haagse Khristina is commandant in het Oekraïense leger: ‘Wie zegt dat hij niet bang is, die liegt’

IJssalon dicht vanwege de hitte: ‘We willen geen milkshakes verkopen’

Wolf bijt hond in natuurgebied bij Epe, gemeente waarschuwt

Real Madrid boos over plan om Villarreal-FC Barcelona naar Miami te verplaatsen

NU+ | De hitte kan je benauwd maken: 'Directe trigger voor de longen'

OM eist celstraf tegen man (86) die echtgenote probeerde te wurgen

NU+ | Wat willen hackers met data bevolkingsonderzoek? 'Mogelijk verkopen'

Hockeyers als groepswinnaar naar halve finales EK na ruime zege op Oostenrijk

City slijt overbodige recordaankoop Grealish tijdelijk aan Everton

Femke Bol is maand voor WK atletiek ook in Boedapest klasse apart op horden

Fabio Jakobsen komt bij langverwachte rentree op 12 minuten achterstand binnen

Nieuw seizoen realityserie Peter Gillis vanaf eind oktober te zien

Live CL | Ongewijzigd Feyenoord strijdt voor play-offticket in 'hel van Istanboel'

Aardappel- en frietproducent CêlaVíta vraagt faillissement aan

Egypte werkt samen met Qatar en VS aan nieuw staakt-het-vuren van 60 dagen

Man ontwikkelt zeldzame aandoening nadat hij ChatGPT vraagt over stoppen met zout eten

Italiaanse zomer in mineur: recordprijzen jagen toeristen weg

AI-startup brengt ongevraagd bod uit van 30 miljard om Chrome van Google over te kopen

Elke 70-jarige een verplichte oogtest laten doen om nog te mogen rijden: een goed idee of niet?

Meer dan 50.000 bootmigranten in Verenigd Koninkrijk aangekomen sinds aantreden Starmer

Russisch leger rukt plots fel op in Donbas: ‘Het gevaar is dat het front rond Pokrovsk volledig instort’

Het komt sommigen politiek vast goed uit dat de drugsellende juist in ‘links’ Brussel uit de hand loopt

Karine Claassen doet mee aan ‘Special Forces’: ‘Ik ben te lang een bang, klein meisje geweest’

De filmhonger van actrice Vanessa Kirby is nog lang niet gestild: ‘Ik wil vrouwen zien die mensen zijn, rauwe verhaallijnen’

Lonen stijgen minder hard: ’Koopkrachtverlies al genoeg gecompenseerd’

BBB zet naast stokpaardjes óók in op strenger asielbeleid: bekijk hier het nieuwe verkiezingsprogramma

Dubbelslag Mads Pedersen in Ronde van Denemarken, Fabio Jakobsen maakt rentree na operatie

LIVE | AEX sluit nagenoeg vlak, recordstanden op Wall Street

Nederlandse douane doet megavangst: 400.000 nep-Labubu’s onderschept

Motoragent in burger komt om het leven na botsing met auto

Haakon en Mette-Marit onaangekondigd naar Australië om dochter te bezoeken

Ondanks hitteplan rillen in Drentse bossen: ’Wat nu warmte-alarm?’

LIVE voorronde Champions League: dít zijn de opstellingen van Feyenoord en Fenerbahçe

Miljoenen aan subsidie voor zonnepaneelprojecten niet gebruikt: ’Tot wel zestig procent van alle aanvragen’

Wolf bijt hond en wordt verjaagd door wandelaars in natuurgebied Epe

Fenna Ramos (33) reageert op beschuldigingen wangedrag: ’Zacht blijven ook als het pijn deed’

Real Madrid komt met speciale verklaring en gaat niet akkoord met duel Barcelona in buitenland: ’Onterecht sportief voordeel’