cupure logo
vanhetvooreenmetbijnaarmaaruittegen

Bosnisch-Servische leider Dodik verzet zich met referendum tegen veroordeling

Bosnisch-Servische leider Dodik verzet zich met referendum tegen veroordeling
De Republika Srpska (RS), een deelrepubliek in Bosnië en Herzegovina, houdt een referendum over de afzetting van de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik als president. Dodik werd begin deze maand uit zijn ambt gezet door de Bosnische kiescommissie, maar verzet zich fel tegen dat besluit. Het parlement van de deelrepubliek stemde gisteravond vóór het houden van een referendum over het besluit van de kiescommissie en de gerechtelijke uitspraak die daaraan voorafging. Dodik werd in februari door een rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar, omdat hij de vredesakkoorden van Dayton had tegengewerkt. Die akkoorden maakten in 1995 een einde aan de Bosnische burgeroorlog. Ook mag Dodik zes jaar lang geen politiek ambt bekleden. Daytonakkoorden Door de Daytonakkoorden werd Bosnië onderverdeeld in de Federatie Bosnië en Herzegovina, met vooral Bosniakken (Bosnische moslims) en etnische Kroaten, en de Republika Srpska. Een vertegenwoordiger van de internationale gemeenschap houdt toezicht op de afspraken. Sinds 2021 is dat de Duitser Christian Smidt. Dodik, die sinds 2006 president van de Republika Srpska was, erkent deze internationale toezichthouder niet. Hij noemt Schmidt "illegaal" en "een toerist". Ook dreigde hij meermalen met de afscheiding van de Republika Srpska van Bosnië. Na het betalen van een fikse boete hoeft Dodik de celstraf niet uit te zitten, maar op 1 augustus oordeelde een beroepshof dat het beroepsverbod van kracht blijft. Naar aanleiding van dat besluit zette de Bosnische kiescommissie Dodik op 6 augustus af. Hij ging daar nog tegen in beroep, maar vergeefs. Geen juridische basis Het referendum wordt op 25 oktober gehouden. Daarmee proberen Dodik en zijn aanhangers zich te verzetten tegen nieuwe presidentsverkiezingen in de Republiek Srpska. Die zullen naar verwachting daags na het referendum plaatsvinden. De volksstemming heeft geen enkele juridische basis en kan de verkiezingen dus niet voorkomen, maar Dodik hoopt vooral op steun van de bevolking en van de instituties die de verkiezingen moeten organiseren in de deelrepubliek. Inwoners van de deelrepubliek krijgen de vraag of zij "de beslissing van de niet-gekozen buitenlander Christian Schmidt en de uitspraken van het ongrondwettelijke Hof van Bosnië en Herzegovina tegen de president van de Republiek Srpska aanvaarden". Ook wordt gevraagd of ze de uitspraak van de centrale kiescommissie om Dodik zijn mandaat te ontnemen erkennen. Arrestatie voorkomen Het parlement van de RS nam gisteren ook een aantal resoluties aan. Daarin wordt de autoriteit van Smidt verworpen en een mogelijke opvolger van Dodik afgewezen. De opstelling van Dodik, die de afgelopen jaren een steeds nationalistischere koers is gaan varen, doet de spanningen in de regio al maandenlang oplopen. Toen de Bosnische staatspolitie hem in april probeerde te arresteren, stak de politiemacht van Republika Srpska daar een stokje voor. Correspondent Zuidoost-Europa Thijs Kettenis: "Zijn de Bosniërs na jaren van separatistische retoriek getuige van de laatste politieke stuiptrekkingen van Milorad Dodik of weet hij de toch al gespannen situatie nog verder op de spits te drijven? Formeel heeft hij, nu hij is afgezet, geen enkele autoriteit meer, en ook de besluiten van parlement van Republika Srpska kunnen daar niets aan veranderen. Het feit dat Dodik de gerechtelijke uitspraak enerzijds niet erkent, maar er wél tegen in beroep ging en zijn gevangenisstraf afkocht door omgerekend 19.000 euro boete te betalen, zien velen als teken dat ie zelf ook weet dat zijn politieke einde nabij is. Veel zal afhangen van instellingen als politie, gemeenten en scholen in Republika Srpska. Die moeten immers van Dodik een referendum organiseren, maar tegelijk van de landelijke kiescommissie de verkiezing van een nieuwe president. Dodik rekent op "zijn" instituties, maar eerdere dreigementen aan het adres van Bosnische Serviërs die samenwerken met landelijke instellingen of daar werken, haalden weinig uit. Zij bleven gewoon hun werk doen. Een ander teken aan de wand is dat het leven overal in Bosnië en Herzegovina gewoon doorgaat, en dat Dodik niet kan rekenen op openlijke steun van de bevolking. Ook stemde niemand van de oppositie vannacht voor het referendum. De kans is groot dat de politieke crisis zich verdiept, zonder dat het tot geweld komt. Daar zit in Bosnië niemand op te wachten, ook Dodik niet. Maar op de instabiele Balkan kun je het nooit helemaal uitsluiten."

Reacties

Laatste nieuws