Conclaaf van start, vijf vragen over de verkiezing van de nieuwe paus

Wereldwijd zijn de ogen vanaf vandaag gericht op Vaticaanstad. Om precies te zijn op een schoorsteen die de buitenwereld zal vertellen of er een opvolger is voor paus Franciscus. Later vandaag begint het conclaaf, de verkiezing van de nieuwe paus. De term komt van het Latijnse cum clave ('met sleutel') en verwijst naar een gebeurtenis achter gesloten deuren. Dat is het conclaaf zeker: alles is geheim. Wat kunnen we vandaag verwachten? De dag begint met een mis in de Sint-Pieter, die wordt geleid door de 91-jarige kardinaal Giovanni Battista Re die eind vorige maand ook de uitvaartmis van Franciscus leidde. De inhoud van zijn preek is heel belangrijk, omdat hij zal beschrijven wat voor soort leider de kerk moet krijgen. Vervolgens gaan de kardinalen naar de Cappella Paolina in het Apostolisch Paleis. Daar zingen ze het lied Veni Creator Spiritus, waarmee de Heilige Geest wordt aanroepen om hen te helpen bij de keuze. Daarna betreedt de groep de Sixtijnse Kapel. Alle kardinalen leggen dan een voor een een eed af. Vervolgens luisteren ze naar een meditatie die uitgesproken wordt door de 90-jarige kardinaal Raniero Cantalamessa. Na afloop klinkt het Extra Omnes en moet iedereen die niet mag stemmen de kapel verlaten. Daarna volgt de eerste stemronde. 's Avonds rond 19.00 uur komt er voor het eerst rook uit de schoorsteen. Wit? Dan is er een nieuwe paus gekozen. Zwart betekent dat er een nieuwe stemronde komt. De verwachting is dat de rook vanavond zwart is. Hoe verloopt het conclaaf? Aan het conclaaf doen 133 kardinalen mee uit 71 landen. Zij hebben stemrecht omdat ze jonger zijn dan 80. De kardinalen verblijven in het gastenverblijf Casa Santa Marta en in een kleine dependance, omdat er in het hoofdverblijf niet genoeg beschikbare kamers waren. Vier keer per dag stemmen ze: twee keer 's ochtends en twee keer 's middags. Ze schrijven de naam van hun favoriet op een briefje en leveren die in. De stemmen worden geteld en de uitkomst wordt dagelijks twee keer gedeeld met de buitenwereld: rond het middaguur en 's avonds rond 19.00 uur. Het rookmoment kan ook eerder zijn, als ze er sneller uit zijn. Overigens zijn de dagen voor het conclaaf ook van groot belang. Na het overlijden van een paus komen kardinalen van over de hele wereld naar Rome. Niet alleen voor de uitvaart, ook om zich voor te bereiden op die pausverkiezing. Ze voeren campagne, praten met elkaar en er zijn vergaderingen. Waarom is het conclaaf zo geheim? Buitenstaanders speculeren volop wie de nieuwe paus kan worden, maar het conclaaf zelf is één groot mysterie. De dag voor het begin van de verkiezing nemen kardinalen hun intrek in Casa Santa Marta. Iedere dag worden ze in busjes naar de Sixtijnse Kapel gebracht en weer opgehaald, om eventueel contact met de buitenwereld te voorkomen. Niet alleen de kardinalen hebben geheimhoudingsplicht, ook alle personeelsleden die bij de pausverkiezing betrokken zijn. Van artsen tot bestuurders van de busjes en van leden van het Korps van de Pauselijke Zwitserse Garde tot liftbedienden: iedereen legt een eed af en ondertekent die. Het conclaaf is om meerdere redenen zo geheim. Allereerst om beïnvloeding van buitenaf te voorkomen, bijvoorbeeld van regeringen of machtige personen. De pausverkiezing wordt gezien als een heilig proces waarin de Heilige Geest de kardinalen leidt naar de juiste keuze. Daarnaast moet kerkelijke eenheid worden behouden: eventuele meningsverschillen tijdens het conclaaf mogen niet worden bekendgemaakt. Kijk ook deze video over hoe het conclaaf werkt: Hoe snel is er een nieuwe paus? Er is een nieuwe paus als een kardinaal minimaal twee derde van de stemmen heeft gekregen. In dit geval zijn dat 89 stemmen of meer. De laatste keren (2013 en 2005) was er binnen twee dagen een nieuwe paus. Bij een nieuwe paus luiden de klokken van de Sint-Pieter en komt er witte rook uit het schoorsteentje op het dak van de Sixtijnse Kapel. De krant van het Vaticaan, de Osservatore Romano komt dan meteen met een speciale editie. De kardinalen zingen samen het Te Deum Laudamus om God te danken. De ogen en camera's zijn vervolgens gericht op de balkon van de Sint-Pieter, waar de kardinaal-protodiaken eerst de nieuwe paus aankondigt. Dat gebeurt in het Latijn, met als eerste woorden: Annuntio vobis gaudium magnum, habemus papam. Oftewel: ik verkondig u heugelijk nieuws, we hebben een paus. De kardinaal-protodiaken zegt de naam en achternaam van de nieuwe leider, en tot slot de naam die hij als paus aanneemt. Daarna is het wachten tot de nieuwe paus het balkon betreedt. In die tijd kleedt hij zich om en wordt er gebeden. Vorige keer zat er tien minuten tussen de aankondiging op het balkon en het eerste balkonmoment voor de paus. Franciscus wilde eerst nog even bellen met emeritus-paus Benedictus XVI. Wie zijn de kanshebbers? Bij eerdere pausverkiezingen waren de grote kanshebbers duidelijk. Toch was de verkiezing van Franciscus een verrassing. Dat kan nu ook gebeuren, zeker omdat er geen kandidaten zijn die er echt bovenuit steken. Franciscus heeft een kerkhervorming in gang gezet en veel nieuwe kardinalen benoemd. Er zitten nu meer kardinalen in het college uit Azië (ook uit het Midden-Oosten) en Afrika. Een Aziatische paus is niet ondenkbaar. Vaticaan-correspondent Andrea Vreede zette eerder deze week de kardinalen op een rijtje die de meeste kans lijken te maken: Het katholieke geloof groeit het hardst in Afrika en Azië. Inmiddels komt een op de vijf katholieken van het Afrikaanse continent. Zulke trends kunnen ook van invloed zijn bij het conclaaf. In de special hieronder zie je meer cijfers en trends rond het katholieke geloof:

Reacties

Laatste nieuws

PSG klopt Arsenal met 2-1 en treft Inter in finale Champions League

De Morgen

Trump heeft andere prioriteiten in het Midden-Oosten: ‘Hij gaf de Israëli’s de bevestiging dat ze kunnen doen wat ze willen’

ongeveer 3 uur geleden

De Morgen

Live - Israëlische aanval op woonwijk in Gaza-stad: minstens 33 doden • ‘VS en Israël bespreken opties voor Amerikaans bestuur in Gaza’

ongeveer 3 uur geleden

BBB-staatssecretaris ging wet maken over wolven, zei hij, nu blijkt het nog maanden te duren

AD (Algemeen Dagblad)

Ploeg Visma-Lease a Bike ondervindt meteen de uitdagingen van fietsen in ’Giro-startland’ Albanië: ’Oppassen voor ongelukken’

ongeveer 3 uur geleden

De Telegraaf

Reacties

Laatste nieuws

PSG klopt Arsenal met 2-1 en treft Inter in finale Champions League

Gascentrales blijven hard nodig op grijze windstille dagen

Zee aan tienermeisjes in tranen tijdens slotshow Billie Eilish: zangeres is griezelig, emo én sexy tegelijk

Zien: eerste beelden Claude op Songfestival-podium

Vrouw (85) dood aangetroffen in woning Ermelo, politie vermoedt misdrijf

Herbeleef hoe Paris Saint-Germain de Champions League-droom van Arsenal beëindigde

Cristiano Ronaldo en Al-Nassr verspelen 2-0 voorsprong tegen ploeg van terugkerende Steven Bergwijn

Theo Janssen hard na Paris Saint-Germain-misser: ’Dan gun ik het je ook’

’S10 bevestigt ziekenhuisopname tweelingbroer’

Timber loopt CL-finale mis met Arsenal: PSG stelt plek in München veilig

Eurovisie Songfestival deelt eerste bewegende beelden van repetitie Claude

Seppe (18) en David (19) hebben boetes voor mierensmokkel betaald en vliegen naar huis

Lange preek en taalproblemen veroorzaakten vertraging eerste stemming: “Teleurstelling voelbaar na zwarte rook”

Russische media melden start driedaags bestand, Kiev noemt eenzijdig staakt-het-vuren “stukje theater”

Arantxa Rus direct onderuit in Rome, Griekspoor wint na fraaie comeback

PSG wint opnieuw van Arsenal en treft Internazionale in Champions League-finale

New Yorkers staan in de rij voor het heropende privémuseum The Frick Collection. ‘De Bellini is weer thuis’

Trumpanië komt helden tekort

De gloed van het raadsel: niemand weet waarvoor deze twaalfvlakken gediend hebben

Is het Duitse theater spannender dan het Nederlandse? ‘Hier moet theater vooral een gezellige avond worden’

Donkere straten, loeiende sirenes en schuilen onder de bureau’s: India oefent voor oorlog, met een opvallende timing

Havenstad in Soedan doelwit van aanhoudende drone-aanvallen

Paris Saint-Germain in finale Champions League na zege op Arsenal

De laatste filmweek van Lisanne Hoefnagels: ‘Later kan ik zeggen dat ik op mijn veertiende een film maakte’

Monseigneur Karel Kasteel kan de zwarte rook vanaf zijn dak zien

Merz bezoekt Parijs om verzuurde relatie met Fransen op te krikken

Ik ben indie-auteur. En niet omdat ik geen ambities heb

Trump heeft andere prioriteiten in het Midden-Oosten: ‘Hij gaf de Israëli’s de bevestiging dat ze kunnen doen wat ze willen’

Live - Israëlische aanval op woonwijk in Gaza-stad: minstens 33 doden • ‘VS en Israël bespreken opties voor Amerikaans bestuur in Gaza’

BBB-staatssecretaris ging wet maken over wolven, zei hij, nu blijkt het nog maanden te duren

De burgemeester en de wethouder aan de deur: ‘Er komen asielzoekers bij u in de buurt’

Vrouw met bijl vermoord op Universiteit van Warschau, beveiliger zwaargewond

Zien: eerste zwarte rook uit schoorsteen Vaticaanstad

Ploeg Visma-Lease a Bike ondervindt meteen de uitdagingen van fietsen in ’Giro-startland’ Albanië: ’Oppassen voor ongelukken’

Ook Rabobank verlaagt spaarrente

Schokkend: jongens rennen weg na zware mishandeling in Amsterdam

Strijd om miljarden in Brussel: Nederland dreigt nóg meer te moeten afdragen

Man (22) dringt Poolse universiteit binnen met bijl, ’hoofd van vrouw afgehakt’

LIVE CL | Arsenal heeft veerkracht Barça nodig voor comeback tegen PSG

Tegenstanders van ’tweede Ter Apel’ in Zutphen eisen opheldering: ’Ik durf niet meer in naveltruitje over straat’

Davy van den Berg staat voor terugkeer bij FC Utrecht

LIVE | Google krijgt dreun van Apple-ingreep zoekmachine, Wall Street wint

Married at first sight: Heethoofden en hottubs zorgen voor hels koppelsweekend

’Wat is er in de Sixtijnse Kapel gebeurd?’

Nog geen nieuwe paus verkozen na eerste stemming: “Teleurstelling voelbaar na zwarte rook”

Man dringt Universiteit van Warschau binnen met bijl: vrouw overleden, bewaker zwaargewond

WeightWatchers in slechte papieren: dieetbedrijf vraagt bescherming tegen schuldeisers

Vrouw gedood met bijl op universiteit van Warschau, dader aangehouden

World Central Kitchen stopt voedselbedeling in Gaza omdat voorraden op zijn

Carlos Sainz senior overweegt Ben Sulayem uit te dagen bij FIA-verkiezing

Live Champions League | PSG op weg naar finale tegen onmachtig Arsenal

Zwarte rook uit Sixtijnse Kapel: nog geen nieuwe paus gekozen

Discussie | Gaza deels onbewoonbaar en meer aanvallen: wat vind jij van Israëlisch plan? (gesloten)

Daar is de zwarte rook: eerste stemronde conclaaf levert geen nieuwe paus op

Sanctieverlichting op komst, hoort Syrische interim-president op bezoek bij Macron

Limburg zet vergunning waterstoffabriek door, ondanks negatief milieuadvies

We zijn geen Gen-Z, maar Gen-Sok: politiek activisme is gereduceerd tot financiële transacties

Uitbreiding ASML in Eindhoven stap dichterbij

Tegenvaller van half miljard euro voor de staat bij belangrijk energietransitieproject

Van Barbie tot Boeing: deze sectoren voelen de ‘Trump-dip’ nu al