‘Crunchtime’ voor defensieministers op voorbereidende NAVO-top in Brussel

"Het wordt tijd knopen door te hakken, crunchtime", zeggen diplomaten. Vanmorgen komen de 32 NAVO-defensieministers bijeen in Brussel, onder wie de demissionaire Brekelmans. Het is de laatste vergadering voor de top in Den Haag eind juni. Daar moet geleverd worden. Het eerste bezoek van Trumps minister van Defensie aan Brussel leidde tot een schok, maar inmiddels zijn de Europese bondgenoten doordrongen van de harde voorwaarden die de Amerikanen stellen aan hun "volledige toewijding" aan de alliantie. Met stip op 1 staat Trumps eis dat de bondgenoten zo snel mogelijk minstens 5 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uitgeven. "Geen goedbedoeld advies, maar een ondergrens voor afschrikking tegen de dreiging in de wereld", zegt de Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Matthew Whitaker. Hockeystickmentaliteit Verzet is zinloos, lijkt de boodschap, regel dat het geld er komt, en snel graag. De Amerikanen willen herhaling voorkomen van de top in Wales in 2014. Daar werd afgesproken dat de lidstaten binnen tien jaar 2 procent aan defensie zouden uitgaven. Nog altijd voldoen niet alle NAVO-partners daaraan. Dat soort vrijblijvendheid is in Den Haag uit den boze. NAVO-topman Rutte wil in de conclusies vastleggen dat in 2032 alle partners op 5 procent zitten: 3,5 procent aan harde defensie-uitgaven, 1,5 procent aan 'veiligheidsgerelateerde' zaken. Over de vijf procent en het jaartal is vrijwel geen discussie meer. Onderhandelingsruimte zit mogelijk wel in de manier hoe daar te komen. Betrokkenen spreken van "de hockeystick" tegenover de "lineaire" aanpak. In het eerste geval kunnen landen de ergste pijn nog even uitstellen, omdat pas tegen 2032 de uitgaven voor defensie sterk moeten stijgen. In zeven jaar met tussenstapjes geleidelijk van 2 naar 5 procent gaan biedt meer zekerheid. Wat de Amerikanen betreft is de 'hockeystickmentaliteit' van Wales taboe. De vijand wacht niet op landen die talmen met hun investeringen, zegt ambassadeur Whitaker. Rol Zelensky De uitnodigingen voor de top zijn nog niet verstuurd. Achter de schermen zijn hoofdbrekens over 'de choreografie'. Dat gaat vooral over de vraag wat te doen met de Oekraïense president. "We moeten zeker weten dat Zelensky niet de Trumpshow steelt", zegt een betrokkene. "We moeten voorkomen dat Trump afzegt, die duldt geen andere ster naast zich." Een vriendelijke doch dringende boodschap die aan Zelensky overgebracht zal worden. Zelensky staat diplomatieke degradatie te wachten. Anders dan de afgelopen jaren mag hij niet meevergaderen met de staatshoofden en regeringsleiders. Op de top in Washington vorig jaar waren nog drie van dit soort bijeenkomsten, maar omdat Trump niet houdt van lang stilzitten, is nu slechts één vergadering op het niveau van de leiders voorzien. Zelensky kan daar dus niet bij zijn, maar Europese landen eisen wel een 'waardige rol' voor hem. Allerlei ideeën gaan rond. Kan hij het werkdiner van de ministers van Defensie toespreken? Moet er een samenzijn worden opgetuigd met belangrijke Europese leiders? Rutte is er nog niet uit. Wel zal "een stoeltje voor hem klaarstaan" bij het diner dat koning Willem-Alexander aanbiedt, verwachten ingewijden, hoewel de tafelschikking nog in beraad is. Rusland als bedreiging Begin volgende week komt Rutte met zijn eerste voorstel voor de conclusies voor de top, waarop het onderhandelen over de eindtekst volgt. Die zal aanzienlijk korter zijn dan afgelopen jaren. Grote vraag is wat over de belangrijkste NAVO-vijand wordt opgetekend. "Rusland vormt de belangrijkste en meest directe bedreiging" was de standaardtekst. Maar ambassadeur Whitaker houdt zich op de vlakte of die zin opnieuw de conclusies haalt. "Hoe leggen we onze inwoners uit dat we onze defensie-uitgaven zover moeten laten stijgen als Rusland niet genoemd wordt?", vragen diplomaten zich af. Volgens de Amerikanen zou zo'n zin gesprekken tussen Rusland en Oekraïne over een staakt-het-vuren in de weg kunnen staan. Maar het zou ook kunnen gaan om een draai richting Rusland, denken anderen. 'Historische mijlpaal' Sommigen zien er strategie in om Amerikaanse onderhandelingsruimte te houden in de handelsoorlog met de EU. De gesprekken over een handelsakkoord zijn in volle gang, net na de NAVO-top moet er resultaat zijn. "Wij zien defensie en handel als verschillende onderwerpen, maar Trump ziet dezelfde Europese gezichten tegenover zich die hem lastigvallen met vervelende vragen", zegt een EU-diplomaat tegen de Financial Times. "We zijn mogelijk maar één socialmediabericht verwijderd van een ramp, daarom is iedereen zo gespannen." Er wordt alles aan gedaan om dat te voorkomen, maar is ook een lonkend perspectief. Als alles goed gaat, wordt Den Haag volgens diplomaten een historische mijlpaal en zal de top de geschiedenisboeken ingaan als de bijeenkomst waarop de Europeanen eindelijk harde beloftes deden om voor hun eigen veiligheid verantwoordelijk te zijn, in plaats van op de Amerikanen te leunen.

Reacties

Laatste nieuws

Deal van 185 miljoen op losse schroeven: faillissement dreigt voor koper vakantieparken Peter Gillis

AD (Algemeen Dagblad)

‘Kolonialisme zit in alles. Niet één bloem die uit Nederland wordt geëxporteerd is inheems.’ De levenslessen van schrijver Jamaica Kincaid

ongeveer 2 uur geleden

NRC Handelsblad

Vietnam schaft het tweekindbeleid af, maar het is de vraag of het geboortecijfer daardoor gaat stijgen

ongeveer 2 uur geleden

NRC Handelsblad

Trump lijkt met sturen van Nationale Garde naar Californië de confrontatie te zoeken met de machtige en progressieve staat

ongeveer 2 uur geleden

De mens heeft veel aan de oceaan te danken, maar wat kan de mens voor de oceaan doen?

NRC Handelsblad

Grote zorgen om weduwe Marie-José (82) die voor internetliefde (28) naar Ivoorkust vertrok: ’Geld verdween als sneeuw voor de zon’

ongeveer 2 uur geleden

Gezondheid dwingt koning Charles tot aanpassing: niet meer zelf te paard bij ceremonies

De Telegraaf

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

ongeveer 3 uur geleden

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Het Laatste Nieuws

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

ongeveer 3 uur geleden

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

De Telegraaf

Reacties

Laatste nieuws

Deal van 185 miljoen op losse schroeven: faillissement dreigt voor koper vakantieparken Peter Gillis

Onderwijsprotest uitgesteld door NS-protest: actievoerders kunnen niet reizen: ‘Staken doet pijn, nu bij ons’

Grote reddingsoperatie opgezet voor beknelde grotonderzoeker in Frankrijk

Alcaraz prolongeert Roland Garros-titel na ongekend spektakelstuk tegen Sinner

Live Nations League | Titelverdediger Spanje speelt finale tegen Portugal

Landelijk onderwijsprotest uitgesteld door staking NS-personeel

Live - Israëlisch leger zegt dat het lichaam Hamasleider Mohammed Sinwar gevonden heeft in tunnel onder ziekenhuis

VS verwachten op korte termijn Russische vergeldingsactie voor Oekraïense droneaanval

Na een weergaloze finale: Carlos Alcaraz verlengt zijn titel op Roland Garros na historische comeback tegen Sinner

We wisten al lang dat een bal koppen schadelijk is, maar deden niets

De Britse regering wil buitenlands personeel weren uit de zorg, maar kan dat wel?

Meerdere boten in Friesland omgeslagen door slecht weer

Landelijk onderwijsprotest gaat dinsdag niet door vanwege treinstaking

Inzet Nationale Garde door Trump uitzonderlijk, gouverneur vindt het 'opruiend'

‘Kolonialisme zit in alles. Niet één bloem die uit Nederland wordt geëxporteerd is inheems.’ De levenslessen van schrijver Jamaica Kincaid

Vietnam schaft het tweekindbeleid af, maar het is de vraag of het geboortecijfer daardoor gaat stijgen

Trump lijkt met sturen van Nationale Garde naar Californië de confrontatie te zoeken met de machtige en progressieve staat

De mens heeft veel aan de oceaan te danken, maar wat kan de mens voor de oceaan doen?

Transferzomer 2025: Edvardsen besluit bij Go Ahead Eagles te blijven

Jolanda Bremer (43) noemt zichzelf graag Vrouwtje van Stavoren maar moet villa verkopen

Elles’ dochter dronk zichzelf in coma: ’We hadden geen idee dat Julia al alcohol dronk’

Grote zorgen om weduwe Marie-José (82) die voor internetliefde (28) naar Ivoorkust vertrok: ’Geld verdween als sneeuw voor de zon’

Gezondheid dwingt koning Charles tot aanpassing: niet meer zelf te paard bij ceremonies

Oranje op rapport: ’Denzel Dumfries hoort in rijtje met Virgil van Dijk en Frenkie de Jong’

Israëlisch leger meldt vondst en identificatie lichaam Hamas-leider Mohammed Sinwar

Lichamen van vrouw en baby gevonden in park in Rome, zoektocht naar man met een soort doek

KIJK | Jury ketchuptest snoeihard: 'Gadver, dit hoef ik niet'

Gillis-deal lijkt verder weg dan ooit: faillissement dreigt voor bedrijf van Friese ‘wanbetaler’

Ouders van zieke Hunter (1,5) ‘wonen’ in ziekenhuis, hun nieuw geopende tattoostudio is al maanden dicht

170.000 reizigers de toegang ontzegd tot VS: alles over het inreisverbod voor negentien landen

Live Roland Garros | Sinner dicht bij eerste titel op Roland Garros

Jeffrey Herlings heeft smaak weer te pakken en wint ook MXGP in Letland

Juichende Vollering krijgt boete en wordt 52 plaatsen teruggezet: 'Oeps...'

Franse regering wil met Renault optrekken bij productie van drones voor Oekraïne

Overzicht | Israël wil activistenschip stoppen, doden gemeld bij hulppunt GHF

Ongevraagd sturen van tweeduizend nationale gardisten door Trump leidt tot woede in Los Angeles

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Man die op groep mensen inrijdt in Passau, aangeklaagd voor poging tot moord

Krijgen we ongeziene comeback van Alcaraz? Sinner verliest in zinderende finale zijn eerste set van het toernooi

XR-campagne tegen de NOS is géén aanval op de persvrijheid, zegt woordvoerder Laura Kits

Groep burgers houdt op eigen houtje 'grenscontroles' bij Ter Apel

Eeuwenoud Schoonhovens carillon weer te horen na aanpassing geluidsregels

Rusland claimt nieuw offensief in Oekraïne, gevangenenruil 'komende week'

Peter Zoontjes (1939-2025): zonder ’Jomanda’, de held van het legioen, zal Telstar nooit meer hetzelfde zijn

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

Ronald Koeman traint na terugkeer uit Finland met klein groepje Oranje-reserves

Márquez pakt vierde MotoGP-zege van dit jaar, Herlings opnieuw beste in GP Letland

’Mijn zus is zó vreselijk zweverig: als ik boos ben, moet ik van haar kalm gaan zitten ademen op een kussen!’

Paul McCartney verrast Bruce Springsteen-fans in Liverpool

Onvoldoende grip op verwarde personen: ’Passende hulp blijft vaak uit’

Tropische hitte op komst met mogelijk ruim 30 graden, daarna slaat het wéér om

Snackbar groeit in drie generaties uit tot buurthuis: ‘Een praatje, een glimlach, mensen waarderen dat’

Dinsdag weer geen NS-treinen in heel Nederland door uitbreiding staking personeel, vakbond verbaasd

Ouders van Hunter (1,5) non-stop in ziekenhuis door zeldzame botkanker: ‘Je wereld stort in’

Minister Van Weel doet oproep aan ‘burgergrenswacht’ bij Ter Apel: ‘Houd je aan de wet en stop ermee’

Poetin kan zich geen ruzie met Xi veroorloven, maar in geheime documenten heet China wel 'vijand'

Leger in Los Angeles aangekomen om immigratieprotesten te stoppen

Live Roland Garros | Titelhouder Alcaraz herpakt zich in droomfinale tegen Sinner