‘Crunchtime’ voor defensieministers op voorbereidende NAVO-top in Brussel

"Het wordt tijd knopen door te hakken, crunchtime", zeggen diplomaten. Vanmorgen komen de 32 NAVO-defensieministers bijeen in Brussel, onder wie de demissionaire Brekelmans. Het is de laatste vergadering voor de top in Den Haag eind juni. Daar moet geleverd worden. Het eerste bezoek van Trumps minister van Defensie aan Brussel leidde tot een schok, maar inmiddels zijn de Europese bondgenoten doordrongen van de harde voorwaarden die de Amerikanen stellen aan hun "volledige toewijding" aan de alliantie. Met stip op 1 staat Trumps eis dat de bondgenoten zo snel mogelijk minstens 5 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uitgeven. "Geen goedbedoeld advies, maar een ondergrens voor afschrikking tegen de dreiging in de wereld", zegt de Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Matthew Whitaker. Hockeystickmentaliteit Verzet is zinloos, lijkt de boodschap, regel dat het geld er komt, en snel graag. De Amerikanen willen herhaling voorkomen van de top in Wales in 2014. Daar werd afgesproken dat de lidstaten binnen tien jaar 2 procent aan defensie zouden uitgaven. Nog altijd voldoen niet alle NAVO-partners daaraan. Dat soort vrijblijvendheid is in Den Haag uit den boze. NAVO-topman Rutte wil in de conclusies vastleggen dat in 2032 alle partners op 5 procent zitten: 3,5 procent aan harde defensie-uitgaven, 1,5 procent aan 'veiligheidsgerelateerde' zaken. Over de vijf procent en het jaartal is vrijwel geen discussie meer. Onderhandelingsruimte zit mogelijk wel in de manier hoe daar te komen. Betrokkenen spreken van "de hockeystick" tegenover de "lineaire" aanpak. In het eerste geval kunnen landen de ergste pijn nog even uitstellen, omdat pas tegen 2032 de uitgaven voor defensie sterk moeten stijgen. In zeven jaar met tussenstapjes geleidelijk van 2 naar 5 procent gaan biedt meer zekerheid. Wat de Amerikanen betreft is de 'hockeystickmentaliteit' van Wales taboe. De vijand wacht niet op landen die talmen met hun investeringen, zegt ambassadeur Whitaker. Rol Zelensky De uitnodigingen voor de top zijn nog niet verstuurd. Achter de schermen zijn hoofdbrekens over 'de choreografie'. Dat gaat vooral over de vraag wat te doen met de Oekraïense president. "We moeten zeker weten dat Zelensky niet de Trumpshow steelt", zegt een betrokkene. "We moeten voorkomen dat Trump afzegt, die duldt geen andere ster naast zich." Een vriendelijke doch dringende boodschap die aan Zelensky overgebracht zal worden. Zelensky staat diplomatieke degradatie te wachten. Anders dan de afgelopen jaren mag hij niet meevergaderen met de staatshoofden en regeringsleiders. Op de top in Washington vorig jaar waren nog drie van dit soort bijeenkomsten, maar omdat Trump niet houdt van lang stilzitten, is nu slechts één vergadering op het niveau van de leiders voorzien. Zelensky kan daar dus niet bij zijn, maar Europese landen eisen wel een 'waardige rol' voor hem. Allerlei ideeën gaan rond. Kan hij het werkdiner van de ministers van Defensie toespreken? Moet er een samenzijn worden opgetuigd met belangrijke Europese leiders? Rutte is er nog niet uit. Wel zal "een stoeltje voor hem klaarstaan" bij het diner dat koning Willem-Alexander aanbiedt, verwachten ingewijden, hoewel de tafelschikking nog in beraad is. Rusland als bedreiging Begin volgende week komt Rutte met zijn eerste voorstel voor de conclusies voor de top, waarop het onderhandelen over de eindtekst volgt. Die zal aanzienlijk korter zijn dan afgelopen jaren. Grote vraag is wat over de belangrijkste NAVO-vijand wordt opgetekend. "Rusland vormt de belangrijkste en meest directe bedreiging" was de standaardtekst. Maar ambassadeur Whitaker houdt zich op de vlakte of die zin opnieuw de conclusies haalt. "Hoe leggen we onze inwoners uit dat we onze defensie-uitgaven zover moeten laten stijgen als Rusland niet genoemd wordt?", vragen diplomaten zich af. Volgens de Amerikanen zou zo'n zin gesprekken tussen Rusland en Oekraïne over een staakt-het-vuren in de weg kunnen staan. Maar het zou ook kunnen gaan om een draai richting Rusland, denken anderen. 'Historische mijlpaal' Sommigen zien er strategie in om Amerikaanse onderhandelingsruimte te houden in de handelsoorlog met de EU. De gesprekken over een handelsakkoord zijn in volle gang, net na de NAVO-top moet er resultaat zijn. "Wij zien defensie en handel als verschillende onderwerpen, maar Trump ziet dezelfde Europese gezichten tegenover zich die hem lastigvallen met vervelende vragen", zegt een EU-diplomaat tegen de Financial Times. "We zijn mogelijk maar één socialmediabericht verwijderd van een ramp, daarom is iedereen zo gespannen." Er wordt alles aan gedaan om dat te voorkomen, maar is ook een lonkend perspectief. Als alles goed gaat, wordt Den Haag volgens diplomaten een historische mijlpaal en zal de top de geschiedenisboeken ingaan als de bijeenkomst waarop de Europeanen eindelijk harde beloftes deden om voor hun eigen veiligheid verantwoordelijk te zijn, in plaats van op de Amerikanen te leunen.

Reacties

Laatste nieuws

Grote reddingsactie: 25-jarige grotonderzoeker in Frankrijk na ruim twaalf uur bevrijd na instorting

AD (Algemeen Dagblad)

‘Dit is mijn moeder. Gooi haar maar terug. Ze is op wereldreis’: deze dochter stuurt de as van haar overleden moeder als flessenpost in zee

ongeveer 1 uur geleden

De Morgen

De handel in zeven zeldzame aardmetalen aan banden: hoe China westerse bedrijven onder druk zet

ongeveer 1 uur geleden

De Morgen

Live - Burgemeester Los Angeles over inzet nationale garde: ‘Dit is niet wat onze stad nodig heeft’ • Inreisverbod voor twaalf landen treedt in werking

ongeveer 1 uur geleden

De Morgen

Wil je een sociaal leven? Ga naar de gym: ‘Er ontstaan hier zelfs liefdesrelaties’

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Jong en kanker, hoe moet het dan verder? “Veel van hen willen zo lang mogelijk doorgaan met ‘gewoon’ leven”

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Na dood van ‘Papa Richard’ (59) bij aanrijding is Congolese gemeenschap in shock: “Een allemansvriend, voor blank en zwart”

ongeveer 1 uur geleden

Auto vliegt door de lucht en belandt nét niet over reling van metershoge brug in Kortrijk: “Het leek een actiefilm”

Het Laatste Nieuws

Quinty (22) ging na de scheiding van haar ouders op onderzoek uit en deed opmerkelijke ontdekking over ’kofferkinderen’ zoals zij

ongeveer 2 uur geleden

Olga (41) heeft een relatie met Arnout en Camilla: ’Een vader op het schoolplein wilde weten hoe wij slapen’

De Telegraaf

“Ik had honger”, dus rijdt bestuurder onder invloed naar snackautomaat 200 meter verder: het strafste uit de politierechtbank

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Dochter gooit as van plots overleden mama als flessenpost in zee: “Zo kan ze toch nog iets van de wereld zien”

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

‘Papa Richard’ (59) komt om het leven bij aanrijding: “Zijn hele leven lang hielp hij mensen, hij verdient een eerbetoon”

ongeveer 3 uur geleden

Auto belandt net niet over reling van metershoge brug in Kortrijk: bestuurster als bij wonder bij bewustzijn

Het Laatste Nieuws

Omstreden womanizer Chris Brown (36) slooft zich na nieuw geweldsincident uit in Arena voor tienduizenden joelende fans: ’We veroordelen je niet’

ongeveer 3 uur geleden

De Telegraaf

Israëlische marine maakt einde aan actie Greta Thunberg: bemanning boot moet gedwongen naar beelden van aanslag 7 oktober kijken

ongeveer 3 uur geleden

De Telegraaf

Lindsey (27) raakte van de een op de andere dag haar zicht kwijt: ’De grootste pijn is dat ik mijn kinderen niet goed meer kan zien’

ongeveer 3 uur geleden

Vliegtuigje met twintig inzittenden stort neer in Tennessee, wonder boven wonder geen doden

De Telegraaf

Reacties

Laatste nieuws

Grote reddingsactie: 25-jarige grotonderzoeker in Frankrijk na ruim twaalf uur bevrijd na instorting

Rutte: luchtafweer Navo vervijfvoudigen en duizenden extra tanks

Ze dachten dat Rolf verslaafd was omdat hij elke avond in casino was, maar hij won 675.000 dollar

Ernstig busongeluk met studenten in Maleisië: 15 doden, 33 gewonden

Treinverkeer tussen Utrecht Centraal en Woerden gehinderd door blikseminslag

Getest: dit zijn de beste high-end smartphones

NU+ | Alcaraz voorkwam dat Roland Garros 'besmette' kampioen moest huldigen

Grotonderzoeker die twaalf uur lang bekneld zat in Franse grot is bevrijd

Ronaldo in tranen na Nations League-zege: 'Zou een been breken voor Portugal'

Van ‘banale’ discussie tot vreemde uitspraken vooraf: hoe kon het zo ver komen in Haasrode?

‘Dit is mijn moeder. Gooi haar maar terug. Ze is op wereldreis’: deze dochter stuurt de as van haar overleden moeder als flessenpost in zee

De handel in zeven zeldzame aardmetalen aan banden: hoe China westerse bedrijven onder druk zet

Live - Burgemeester Los Angeles over inzet nationale garde: ‘Dit is niet wat onze stad nodig heeft’ • Inreisverbod voor twaalf landen treedt in werking

Wil je een sociaal leven? Ga naar de gym: ‘Er ontstaan hier zelfs liefdesrelaties’

Jong en kanker, hoe moet het dan verder? “Veel van hen willen zo lang mogelijk doorgaan met ‘gewoon’ leven”

Na dood van ‘Papa Richard’ (59) bij aanrijding is Congolese gemeenschap in shock: “Een allemansvriend, voor blank en zwart”

Auto vliegt door de lucht en belandt nét niet over reling van metershoge brug in Kortrijk: “Het leek een actiefilm”

Nu Nederland zonder regering zit, kijken ze naar wereldkampioen België: “Geen regering is soms beter dan een slechte”

“‘Help eerst mijn papa’, riep ze”: Tibot (26) redt buurmeisje op bovenverdieping tijdens brand in Ledegem

Populairste tiktokker ter wereld, Khaby, aangehouden in de VS en vertrokken uit het land

Gauff wint Roland Garros van gefrustreerde Sabalenka

Lezersreacties: Kiezers naar zichzelf kijken? Laat media dat doen

VVD’ers, hier sta ik: uw nieuwe lijsstrekker

We wilden de mosselbanken een handje helpen, maar de natuur blijkt het prima zelf te kunnen

Israël maakt einde aan actie Greta Thunberg: activisten moeten verplicht naar beelden 7 oktober kijken

Quinty (22) ging na de scheiding van haar ouders op onderzoek uit en deed opmerkelijke ontdekking over ’kofferkinderen’ zoals zij

Olga (41) heeft een relatie met Arnout en Camilla: ’Een vader op het schoolplein wilde weten hoe wij slapen’

Nationale Garde voor het eerst ingezet in Los Angeles: bizarre beelden tonen hoe rellen ’steeds gewelddadiger’ worden

Beelden: Israël onderschept hulpboot met Greta Thunberg op weg naar Gaza

Door zijn kinderen geplaagde Cristiano Ronaldo na emotionele avond: ’Ik blijf bij Al Nassr’

Iran breidt verbod op uitlaten van de hond uit

Oklahoma City Thunder weer naast Indiana Pacers in NBA-finale

Nick Olij eerste aanwinst PSV voor nieuwe seizoen

Israëlische marine onderschept activistenboot met Greta Thunberg: ‘Contact verbroken’

Trucje helpt rijscholen aan hogere slagingspercentages: 'CBR heeft te weinig mogelijkheden om in te grijpen'

Sleutels tussen de vingers en doen alsof je belt: vrouwen wapenen zichzelf in het openbaar

Auto’s in brand, snelwegen geblokkeerd: demonstranten en politie nog lijnrecht tegenover elkaar in Los Angeles

Hoe kapper Sam huiselijk geweld bij klanten herkent: ‘Ineens gekke opmerking of vriendje dat constant appt’

Populairste TikTokker ter wereld, Khaby, aangehouden in Amerika en vertrokken uit land

Agent Willem werd door een relschopper van zijn fiets getrokken

Dochter gooit as van plots overleden mama als flessenpost in zee: ‘Zo kan ze toch nog iets van de wereld zien’

‘Overschat Trump niet. Hij wil gewoon de rijkste man ter wereld worden’

Van ‘banale’ discussie over zakgeld tot vreemde uitspraken vooraf: hoe kon het zo ver komen in Haasrode?

“Ik had honger”, dus rijdt bestuurder onder invloed naar snackautomaat 200 meter verder: het strafste uit de politierechtbank

Dochter gooit as van plots overleden mama als flessenpost in zee: “Zo kan ze toch nog iets van de wereld zien”

‘Papa Richard’ (59) komt om het leven bij aanrijding: “Zijn hele leven lang hielp hij mensen, hij verdient een eerbetoon”

Auto belandt net niet over reling van metershoge brug in Kortrijk: bestuurster als bij wonder bij bewustzijn

Over Israël blijft het stil in de sportwereld, hoe kan dat?

Franse grotkundige uit grot gered waar hij sinds zondag vastzat

Twee jaar na 'historisch' oceaanverdrag is de vraag: hoe bescherm je de zee?

Omstreden womanizer Chris Brown (36) slooft zich na nieuw geweldsincident uit in Arena voor tienduizenden joelende fans: ’We veroordelen je niet’

Israëlische marine maakt einde aan actie Greta Thunberg: bemanning boot moet gedwongen naar beelden van aanslag 7 oktober kijken

Lindsey (27) raakte van de een op de andere dag haar zicht kwijt: ’De grootste pijn is dat ik mijn kinderen niet goed meer kan zien’

Vliegtuigje met twintig inzittenden stort neer in Tennessee, wonder boven wonder geen doden

Vrouw doneert ruim 350.000 euro die ze stal van haar werkgever aan haar favoriete TikTok-sterren

LIVE | ’Rustig begin AEX in aanloop naar handelsbesprekingen’

‘Timmermans kan ook mensen uit de partij royeren’

Verdrietige schlemiel van Spanje mist voor ogen van zijn kinderen en denkt aan afscheid bij nationale ploeg

Als Femke de bus van 8.32 uur mist, komt ze niet meer op haar werk: ‘Allemaal wegbezuinigd’

Deel Belgische dierentuin tijdlang afgesloten na paringspoging van mannelijke zeeleeuw: ‘Vrouwtje wilde niet’