cupure logo
vanmetvooreenhettrumpbijdatnietzijn

'De olie-industrie wint' is teneur na klappen van plasticakkoord

Kwaadwillend, ondermijnend, saboterend. De reacties van landen, wetenschappers en ngo's over de olielanden en het klappen van het mondiale plastic akkoord zijn niet mals. Of zoals een Greenpeace-onderhandelaar het verwoordt: "De petrochemische (aardolie) industrie is vastbesloten ons te begraven voor kortetermijnwinst." Plasticlobbyclub Plastics Europe zegt ook teleurgesteld te zijn in de uitkomst, al ziet het ook lichtpuntjes. Omdat de 184 VN-landen er vorig jaar na de vijf afgesproken toppen niet uitkwamen, werd afgelopen week een extra '5.2'-top ingelast om mondiale afspraken over plastic te maken. Sinds begin jaren 2000 is de plasticproductie wereldwijd verdubbeld en die productie groeit nog steeds exponentieel. Maar het lukte wederom niet. Met geen enkele afspraak over plastic is iedereen tevreden. Blokkeren en frustreren "Een klein groepje machtige olielanden blokkeert en frustreert, terwijl veruit de meeste landen een ambitieus verdrag willen", zegt Karl Beerenfenger van de Fair Resource Foundation. Vanaf de start was al duidelijk dat het een gepolariseerde top zou zijn met een meerderheid van 100 ambitieuze landen (waaronder Nederland) die de productie van nieuw plastic willen inperken, vanwege de effecten ervan op gezondheid, milieu en klimaat. Aan de andere kant is er een kleinere groep olielanden (de voornaamste grondstof van plastic is olie) die tegen elke vorm van inperking is. Deze groep is veel kleiner in aantal, maar hebben - mede door hun olie-inkomsten - wel grote economieën en dus veel invloed. Denk aan Saudi-Arabië, China, Iran, Rusland, Qatar en de VS. Door de regering Trump werd al voor de top de druk opgevoerd om geen productielimiet af te spreken. Met vervoer dat langzaam overgaat op duurzame energie, zitten de groeikansen voor de olie-industrie in plastic. Niet alleen olielanden, maar ook oliebedrijven als Shell, Chevron en ExxonMobil hebben en openen plasticfabrieken. Volgens onderzoek van het Center for International Environmental Law hadden zich voor de laatste ronde van onderhandelingen 234 fossiele lobbyisten ingetekend, meer dan het aantal aanwezige landen. 'Wake-upcall' "Het onvermogen om in Genève een akkoord te bereiken moet een wake-upcall zijn voor de wereld", meldt Graham Forbes van de Greenpeace-delegatie. "De overgrote meerderheid van de regeringen wil een sterk akkoord, maar een handvol kwaadwillenden drukte dat de kop in." Beerenfenger: ''Na jaren onderhandelen had vorig jaar al een verdrag gesloten moeten worden, maar ook hier slaagt het blok van staten en bedrijven met belangen in olie, plastic en chemie erin om echte oplossingen te blokkeren." "Terwijl de wereld snakt naar minder plastic, saboteren grote vervuilende bedrijven als LyondellBasell en Dow een belangrijke doorbraak", laat Milieudefensie weten. "Dat is typisch de fossiele lobby, die al decennialang milieu- en klimaatbeleid ondermijnt. Bij dit soort onderhandelingen moet de fossiele industrie geweerd worden." Niet alleen ngo's zijn teleurgesteld. Karin Molenveld van de Wageningen Universiteit laat weten dat het "doodzonde" is dat het verminderen van plasticproductie is mislukt. "We blijven plastics nodig hebben, maar het moet anders. De oplossing zit in minder plastic, gerecycled plastic en biobased (en dus afbreekbaar) plastic." Het was een rommelige top, waar het zelfs nog ging over vragen als: wat is de definitie van plastic, gaat het om het sluiten van een plasticverdrag of een verdrag om plasticvervuiling tegen te gaan en moet er consensus zijn met alle partijen of gaan we over tot een meerderheidsstemming? Zodra het moeilijk werd, schorste voorzitter Luis Vayas de plenaire vergadering en praatte in kleine clubjes door. Pas op de een na laatste dag presenteerde hij een (zelfgeschreven) concepttekst, waar de ambitieuze landen geëmotioneerd op reageerden. "De rode lijnen van de meerderheid zijn uitgewist, bespuugd en verbrand", zei een van de aanwezigen. Zo stond er bijvoorbeeld niks over een limiet op plastic en de effecten van chemicaliën op gezondheid. De teksten over recycling waren volgens de ambitieuze landen ontoereikend. Vannacht bleek dat in de laatste sessie de landen er niet uitkwamen. Wat nu? Komt er een 5.3-conferentie of is het even einde verhaal voor een plasticakkoord? Dat is nu de grote vraag. Beerenfenger: "Voor het multilateralisme, dus het samenwerken tussen verschillende landen, is dit een blamage. Duidelijk is dat consensus hier onmogelijk is. Geen akkoord is beter dan een tandeloos verdrag dat ons veroordeelt tot verdere stilstand, of zelfs achteruitgang." Drea Berghorst, directeur van de Nederlandse tak van Plastics Europe, deelt in de teleurstelling. "Maar, hoewel er nog steeds meningsverschillen zijn, concentreren wij ons liever op de positieve punten: de politieke wil om vooruitgang te boeken is er nog steeds. We moeten blijven aandringen op een inclusief, ambitieus en echt circulair plasticverdrag."

Reacties

Laatste nieuws