Een strafblad krijgen zonder dat je het doorhebt, hoe kan dat?

Zeker 800 mensen zijn in Nederland onterecht veroordeeld, omdat hun naam is verwisseld met die van de echte dader, concludeerde de Algemene Rekenkamer eerder vandaag. De persoonsverwisselingen in rechtszaken hebben grote gevolgen voor wie het overkomt. Hoe kan dit gebeuren? Eén voorbeeld dat de Rekenkamer aanhaalt dateert uit 2023, toen de Koninklijke Marechaussee iemand onterecht aanhield op Schiphol, omdat in het systeem stond dat hij of zij was veroordeeld. Na een controle van de vingerafdrukken bleek de rechter in het vonnis eigenlijk een ander persoon te hebben bedoeld. Voor de persoon op Schiphol was het een bittere pil; die miste door alle vertraging uiteindelijk de begrafenis van een naast familielid. Schrijffout bij aanhouding Het is meestal een politieagent die de identiteit van iemand voor het eerst vaststelt, beschrijft de Algemene Rekenkamer in een onderzoek. Aan een verdachte wordt een nummer gekoppeld, dat vervolgens ook door het Openbaar Ministerie, rechters en de Dienst Justitiële Inrichtingen wordt gebruikt om informatie op te vragen. Daar kan het volgens de Rekenkamer al misgaan. Zo kan de politieagent een schrijffout maken. Ook kan het zijn dat de verdachte een gestolen identiteitsbewijs laat zien. Een ander risico is de Basis Voorziening Vreemdelingen, een database waarin bijvoorbeeld informatie staat over mensen die asiel aanvragen in Nederland. Veel ambtenaren zijn bevoegd om die persoonsgegevens te wijzigen, waardoor een fout volgens de Rekenkamer snel is gemaakt. Niet op de hoogte De identiteitsfout komt soms pas aan het licht als een rechter iemand al heeft veroordeeld. Het is zelfs mogelijk dat die persoon niet eens op de hoogte was van het feit dat er een proces tegen hem of haar werd gevoerd. Zo kun je een strafblad krijgen zonder dat je het doorhebt. De gevolgen kunnen dan nog groter zijn, zo ondervond strafrechtadvocaat Michael Berndsen. Het duurde twee tot drie jaar voordat hij een cliënt van zijn onterechte veroordeling, die eigenlijk bedoeld was voor zijn tweelingbroer, af kon helpen. "De tweelingbroer gaf zich elke keer uit voor mijn cliënt als hij werd aangehouden", vertelt Berndsen. "Toen mijn cliënt bleek te zijn veroordeeld voor een aanranding, kwam hij bij mij." Het ingewikkelde aan de zaak was dat de vingerafdrukken van zijn tweelingbroer waren gekoppeld aan de persoonsgegevens van zijn cliënt, waardoor het elke keer weer misging. Berndsen moest uiteindelijk een herziening aanvragen bij de Hoge Raad om de veroordeling ongedaan te krijgen. "Je moet het zelf bewijzen. Het is uiteindelijk gelukt door foto's van vroeger te vinden. Maar mijn cliënt heeft wel jarenlang een vonnis voor een zedendelict op zijn naam gehad." Zelf aanpassen Om dit soort situaties te voorkomen, passen medewerkers van de Justitiële Informatiedienst soms zelf vonnissen aan. Maar hier zijn geen duidelijke regels voor, waardoor de medewerkers volgens de Algemene Rekenkamer "handelen naar eigen inzicht". Andersom kunnen de gevolgen ook groot zijn. Als bij een veroordeelde pedofiel de verkeerde identiteit in het systeem staat, kan die persoon in theorie zonder problemen een Verklaring Omtrent het Gedrag aanvragen om bijvoorbeeld aan het werk te gaan in een kinderopvang. Al tien jaar bekend De identiteitsverwisselingen zijn al veel langer bekend bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. "De Algemene Rekenkamer vindt het verbazingwekkend dat deze problematiek meer dan tien jaar lang heeft kunnen voortduren", schrijft het in het rapport. Het ministerie weet niet bij hoeveel zaken zich een identiteitsverwisseling heeft voorgedaan. Ook is het onduidelijk of en hoe foutieve veroordelingen moeten worden gecorrigeerd. Volgens de Algemene Rekenkamer raakt het daarmee de kern van het strafrecht. Staatssecretaris Struycken (Rechtsbescherming) laat in een reactie weten "doordrongen te zijn van de ernst van de situatie". Hij probeert zo snel mogelijk inzicht te krijgen in de bestaande gevallen. Volgens Struycken zijn er tot nu toe geen aanwijzingen dat er burgers onschuldig vastzitten. Of er gevallen zijn waarin veroordeelden hun straf hebben weten te ontlopen kan hij op dit moment ook niet met zekerheid zeggen.

Reacties

Laatste nieuws

Welles-nietesspel over afstandsregel voor grote windmolens: Vooruit en CD&V lijnrecht tegenover elkaar

Het Laatste Nieuws

Meer details onthuld over gesprek tussen Trump en Europese leiders: “Poetin wil niet stoppen omdat hij denkt dat hij aan het winnen is”

ongeveer 3 uur geleden

KIJK. Verenigde Staten testen nucleaire raket Minuteman III in indrukwekkende krachtvertoning

Het Laatste Nieuws

Ook in Gent vrijspraak in verkrachtingszaak: “Ze had gedronken, maar kon nog perfect sms’en én ging weer bij hem in bed liggen”

ongeveer 4 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Kersverse mama Nihal (37) overleden na strijd tegen agressieve kanker: “We troosten ons met de gedachte dat haar lijden voorbij is”

ongeveer 4 uur geleden

Vooruit zet druk op minister Demir (N-VA) over opslag van huishoudhulpen: “Het is nog altijd niet geregeld”

Het Laatste Nieuws

100.000 euro opgehaald voor familie van Jeffrey en Emma, broer wil kinderen mooiste afscheid geven: “Dit had nooit mogen gebeuren”

ongeveer 4 uur geleden

KIJK. Tiktokker koopt alle snacks in frituur en probeert die op recordtijd op te eten: “Bicky Burger met vis? Ranzig”

Het Laatste Nieuws

Experts bezorgd over zelfdoding onder jonge vrouwen: ’We moeten ons als samenleving serieus afvragen: wat is er aan de hand?’

ongeveer 4 uur geleden

De Telegraaf

Reacties

Laatste nieuws

Wel­les-nietesspel over afstandsre­gel voor grote windmolens: Vooruit en CD&V lijnrecht tegenover elkaar

KIJK. "Hoe snel kunnen we dit allemaal opeten?": Gentse tiktokker bestelt elke snack in frituur

Herman Brusselmans doet voor het eerst uitgebreid boekje open over Humo-column: “Het is een heksenjacht”

Oekraïense moeder vermoord door haar man: “Waarom wees niemand haar de weg naar een veilig onderkomen?”

Priester, opa en heel wat “brave huisvaders”: 55 mannen opgepakt in Frankrijk voor pedocriminaliteit via Telegram

Woedende Kim Jong-un ziet hoe militaire mijlpaal plots vernedering wordt bij ‘onhandige’ tewaterlating torpedojager

Turkse president Erdogan niet van plan om zich kandidaat te stellen bij volgende presidentsverkiezingen

Moord op pro-Russische politicus uit Oekraïne kadert wellicht in georganiseerde misdaad

“Bedreiging voor nationale cohesie”: Kamerlid Denis Ducarme roept op om Moslimbroeders te ontbinden in België

Meer details onthuld over gesprek tussen Trump en Europese leiders: “Poetin wil niet stoppen omdat hij denkt dat hij aan het winnen is”

KIJK. Verenigde Staten testen nucleaire raket Minuteman III in indrukwekkende krachtvertoning

Na woelige eerste maanden als burgemeester: wie is Guy ‘den Dhaes’ D’haeseleer echt?

Mediahuis ontslaat mogelijk 15 journalisten bij ‘Het Nieuwsblad’ en ‘Gazet van Antwerpen’

Geen mobiel bereik: klanten Odido, Ben en Simpel hadden urenlang last van storing

Massale inzameling Jeffrey en Emma na twee dagen gestopt: 116.435 euro opgehaald

Verbijstering om verdacht veel kijkers voor video’s met Bankzitters: klein account trekt 108 miljoen views

‘Vijfde ABBA-lid overleden’

Tennisster Danielle Collins haalt uit naar cameraman: ’Je hoeft niet bovenop Emma te zitten’

Tientallen aanhoudingen na kindermisbruikonderzoek Frankrijk: 55 mannen opgepakt uit ’pedofielennetwerk’

Oud-Ajacied André Onana zet unieke negatieve serie neer met verloren Europa League-finale

Utrechters klaar met overlast jonge Syrische asielzoekers: ‘Telefoon gejat’

Officieel: Go Ahead Eagles houdt ondanks interesse Ajax Paul Simonis én familie Berghuis binnenboord

Marco Borsato plaatst opvallende video: 'Bijzondere dag'

Geheim klimaatrapport kostte Amsterdam 60.000 euro: ’Moedigt wappies aan’

KLM Open strikt Major-winnaar en Ryder Cup-held Francesco Molinari

Anouk Koevermans mist hoofdtoernooi Roland Garros

LIVE | Manchester United onderuit op beurs VS na fiasco bij EL-finale

Simon Tahamata aan de slag als hoofd scouting voor Indonesië

Bianca (55) verloor haar dochter aan zelfdoding: ’Ik gun haar rust, ook al mis ik haar verschrikkelijk’

‘Code zwart’ in gevangenissen: cellentekorten kunnen nog verder oplopen

Dikke lippen, witte tanden en spraytan: Mar-a-Lago-gezicht is een fenomeen in VS

Engelse media: Ruud van Nistelrooy na zondag weg bij Leicester City

Vakantiegeld valt voor veel mensen lager uit

Regeringsadviseur: ’Aardgas is ook na sluiting Groningen cruciaal voor economie, veel meer opslag nodig’

Ramaphosa trapt bij persconferentie niet in Trumps val

App vertelt hartpatiënten dat het tijd is voor een wandelingetje

Wie is de box 3-Nederlander, en andere vragen over de belasting op vermogen

Ook in Gent vrijspraak in verkrachtingszaak: “Ze had gedronken, maar kon nog perfect sms’en én ging weer bij hem in bed liggen”

Kersverse mama Nihal (37) overleden na strijd tegen agressieve kanker: “We troosten ons met de gedachte dat haar lijden voorbij is”

Vooruit zet druk op minister Demir (N-VA) over opslag van huishoudhulpen: “Het is nog altijd niet geregeld”

Meer politie in joodse buurt in Antwerpen na dodelijke aanslag in Washington: “We zijn extra waakzaam”

Afstandsregel voor grote windmolens alweer afgevoerd: “Brouns was te voortvarend”, zegt Depraetere

100.000 euro opgehaald voor familie van Jeffrey en Emma, broer wil kinderen mooiste afscheid geven: “Dit had nooit mogen gebeuren”

KIJK. Tiktokker koopt alle snacks in frituur en probeert die op recordtijd op te eten: “Bicky Burger met vis? Ranzig”

Akkoord over noodmaatregelen tegen overbevolkte gevangenissen

Marknesse wordt zenuwcentrum voor nieuwe militaire drones: één ontwerp per drie weken

Wat heb je aan 70 euro cash als de kassa het niet doet?

Cellentekort wordt nóg groter, blijkt uit nieuwe cijfers: kopzorg voor staatssecretaris Coenradie

Geen mobiel bereik: klanten van Odido, Ben en Simpel hadden urenlang last van storing

‘Een prachtig koppel’: Sarah en Yaron werden doodgeschoten in Washington

Olie, rubberdeeltjes en regenbui maken wegen even spekglad

FOTO’S Spelers Go Ahead Eagles vieren op Ibiza historisch droomseizoen

LIVE | oliekraan OPEC verder open in zicht; onverwachtse krimp bij EU

Hoogspringer Douwe Amels (33) beëindigt na 22 nationale en 1 Europese titel loopbaan: ’Tijd voor iets anders’

Zeven arrestaties in Nederland en Verenigd Koninkrijk in internationaal onderzoek naar drugslijn

Experts bezorgd over zelfdoding onder jonge vrouwen: ’We moeten ons als samenleving serieus afvragen: wat is er aan de hand?’

Odido zegt storing opgelost te hebben

Minister Klever wil handelstarieven VS volledig van tafel te krijgen

Wat gebeurt er eigenlijk tijdens een sexual wellness-vakantie? ’Denk niet dat het een grote orgie is’

Valentino Rossi in extremis gestrikt voor hoofdrol in film over TT Assen: ’Sfeer als in een voetbalstadion’

Welles-nietesspel over afstandsregel voor grote windmolens: Vooruit en CD&V lijnrecht tegenover elkaar