cupure logo
vanvoorbijhetmeteenaannietisraëliran

'Gemeente Amsterdam liet steken vallen in communicatie over Maccabi-rellen'

De gemeente Amsterdam had in de nacht vol geweld tegen Maccabi-supporters beter kunnen communiceren over wat er gebeurde. In het rapport Onder druk concludeert het instituut voor veiligheids- en crisismanagement COT dat burgemeester, politie en OM weinig hadden kunnen doen om het geweld te voorkomen, maar 's nachts een vacuüm lieten ontstaan waarin geruchten, ophitsing en desinformatie tierden. Het rapport concludeert dat er ongeveer anderhalf uur sprake was van grof geweld, waarin belagers mensen die ze aanzagen voor Maccabi-supporter, Israëlisch of Joods te lijf gingen. Hoewel elke melding die de politie na 01.30 uur kreeg vals alarm bleek, leek er ook daarna op sociale media nog altijd sprake van grootschalig antisemitisch geweld, met berichten over gijzelingen, Jodenjacht en pogroms. "In de nacht is zeer terughoudend tot niks gecommuniceerd, dit was een weloverwogen besluit", stelt het rapport. Dat was omdat gemeente nog te weinig informatie had over wat er was gebeurd en niet wilde bijdragen aan onjuiste beeldvorming. De onderzoekers raden aan dan toch iets te communiceren. "Communiceer een duidelijk handelingsperspectief (wat kunt u doen?) en blijf ook in de nachtelijke uren uitleggen wat er gebeurt, wat de politie en de gemeente doen, en waarom." Contrasterend beeld De gemeente had zo bijvoorbeeld het veiligheidsgevoel kunnen vergroten, denken de analisten. Tot diep in de nacht kreeg de politie telefoontjes van verontruste Maccabi-fans die vreesden een taxi te nemen of niet hun hotel uit durfden, en familieleden uit het buitenland die bang waren dat er supporters gegijzeld waren. Die meldingen stonden in contrast met het beeld dat de politie op dat moment had, dat de rust aan het terugkeren was in de stad. Een terugblik op de nacht met betrokkenen: In de uren na de geweldsuitbarsting communiceerde de gemeente twee keer met het publiek: de politie gaf om 01.40 uur een standaardupdate over de politie-inzet rond de voetbalwedstrijd van de avond ervoor, om 09.00 verstuurde de gemeente een statement van 254 woorden. Het antisemitisch gedrag van die nacht "gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen", schreef de gemeente, maar voor verdere vragen moest een persconferentie 3,5 uur later worden afgewacht, want alles "wordt nu in kaart gebracht". In de tussentijd groeide wereldwijd de ontzetting. Geert Wilders betuigde in het Engels zijn schaamte over de Jodenjacht, premier Netanyahu beloofde evacuatievluchten te sturen om landgenoten te ontzetten en premier Schoof reageerde met afschuw. "De situatie in Amsterdam bracht een dynamiek op gang", vat het rapport samen, "waarin verschillende berichten, ook in de dagen ná het geweld, het onveiligheidsgevoel voedden. Het omgevingsbeeld bestaat altijd uit een mix van feitelijke informatie en fictie (zoals oude beelden, geruchten, etc.)." Gevaar van gehaast reageren In een reactie aan de gemeenteraad schrijft burgemeester Halsema dat ze juist vanwege het gebrek aan zekerheid lang stil bleef. Verkeerde informatie kan juist bijdragen aan onrust en onzekerheid, was daarbij de gedachte. "Het verzamelen en wegen van de feiten dient altijd aan communicatie met de bevolking vooraf te gaan, zeker als er veel geruchten en politieke misinformatie zijn." Daar zijn de onderzoekers het niet helemaal mee eens. "Communiceren zonder daarbij in te gaan op geruchten die leven, maar erkennen dat deze er zijn en onderdeel zijn van onderzoek brengt rust en kan ervoor zorgen dat onjuiste berichtgeving en duiding een minder grote impact heeft." Ze adviseren gemeentes voor dit soort situaties minder "informatiegestuurd" te werken en juist meer uit te gaan van risicobeperking. De driehoek van burgemeester, politie en OM moet zich niet te veel blindstaren op informatie waaruit blijkt dat risico's wel meevallen, maar juist actief nadenken welke onverwachte risico's wel ineens kunnen ontstaan. Ze wijzen erop dat dat deels ook al gebeurde: hoewel er geen zorgen waren over confrontaties tussen fans van Ajax en Maccabi, gold het duel in het licht van de mondiale spanningen wel als een risicowedstrijd. Halsema herkent het beeld dat het COT schetst en zegt de aanbevelingen over te zullen nemen. Toch zegt ze nog te waken "dat de illusie van risico-uitsluiting ontstaat" in haar brief aan de gemeenteraad. "Dit kan tot de verwachting leiden dat misdaad en wanordelijkheden kunnen worden voorkomen. Dit is niet realistisch en zal door geen enkel gezag kunnen worden waargemaakt." De burgemeester schrijft dat het geweld op velen indruk heeft gemaakt, onder Joodse Amsterdammers die wakker werden met berichten over Jodenjacht tot moslims waar al snel met de vinger naar werd gewezen. "De gebeurtenissen hebben hun sporen achtergelaten in de stad en tot angst, woede en verdriet geleid."

Reacties

Laatste nieuws