cupure logo
vanvoormeteenhetaanbijdoordatnaar

Goudprijs door het dak, maar Senegalese goudzoekers worden er niet rijk van

Goudprijs door het dak, maar Senegalese goudzoekers worden er niet rijk van
Een gat in de grond markeert het begin. Een stuk touw, een emmer, een houweel en een helm met zaklamp. Meer is er voor de duizend mijnwerkers in Bantako, een dorpje in het diepe zuidoosten van Senegal, niet nodig. Zij graven hier naar het edelmetaal waar de bodem rijk aan is: goud. In twintig jaar tijd is Bantako uitgegroeid tot een van de grootste trekpleisters voor mijnwerkers uit de regio. Vanuit omliggende landen trekken mensen hiernaartoe in de hoop een greintje goud te vinden. De afgelopen jaren zijn daar nog meer mensen bij gekomen. De reden? Goud is nog nooit zo veel waard geweest. Onzekere klus Vanwege geopolitieke spanningen en de onrust rond president Trumps handelsbeleid is de goudprijs naar recordhoogten gestegen. Waar de goudprijs vijf jaar geleden rond de 50.000 euro per kilogram was, is dat inmiddels meer dan 90.000 euro Goudzoekers in Senegal merken die stijging ook, al krijgen zij van handelaren slechts een stukje van de wereldmarktprijs. Bovendien is het delven van goud een zware en vooral onzekere klus, zegt Mamadou Teli Bah, een voormalig chauffeur uit Guinée. "Soms vinden we maandenlang helemaal niets. Als er goud wordt gevonden, zijn het vaak minimale beetjes. Net genoeg om van te leven." Goudzoeker Amadou Diallo haalt zijn schouders op. "Het leven is een gok", zegt hij. "Waar we ook zijn: er moet toch gewerkt worden. Overal zoeken mensen naar geluk." In groepjes brengen mijnwerkers hele dagen door in de rijen van nauwe gaten. Diallo schat de diepte van een gat in tussen 10 en 15 meter. "Valt best mee hoor." Op die diepte bevindt zich Birimisch gesteente: een steenlaag waarin soms wat goud zit. Meestal is dat met het blote oog niet te zien. De enige manier om erachter te komen of de stenen ook werkelijk goud bevatten, is door ze tot een fijne stof te vermalen en vervolgens met water te zeven. Moussa Cissokho doet dat in zijn eigen achtertuin. In Tomboronkoto, een nabijgelegen mijnstadje, draait de hele lokale economie om goudzoeken. Nadat Cissokho de stenen heeft vermalen, vermengt zijn vrouw het fijne gruis met water. Een kleine glijbaan, gemaakt van een houten plank met tapijtje, doet de eerste schifting. "Het hele gezin helpt mee", zegt Cissokho, die eerder werkte als boer. Ook hij is blij dat ze voor de beetjes goud die ze vinden nu meer verdienen dan voorheen. Maar waarom de goudprijs zo is gestegen, weet hij niet. "We werken gewoon", zegt hij. Nadat het resterende gruis meerdere malen in een teiltje is gezeefd, ontwaart zich langzaamaan een piepklein stukje met goudgele kruimels. Tijd voor de laatste stap. Cissokho haalt een emmertje tevoorschijn waarin ooit mayonaise heeft gezeten. Nu bevat de emmer iets wat veel gevaarlijker is: kwik. Kwik bindt zich vast aan goud, en heeft ook een lagere ontbrandingsgraad. Nadat het kwik zich aan de goudstukjes heeft gebonden, brengt Cissokho het klompje naar een handelaar die met een gasbrander het kwik wegbrandt. Wat overblijft is een glimmend brokje goud van nog net geen gram. Goed voor omgerekend 65 euro. Gevaarlijk Het gebruik van kwik heeft ernstige gevolgen, zegt Doudou Dione Dramé, een boer en natuuractivist. De restjes kwik komen in de bodem terecht of in water van de rivieren. "Het is heel gevaarlijk", zegt hij. "Het doodt vissen en dieren. Het kan leiden tot longziektes en tot misvorming van baby's." Dat Senegal in 2016 het Minamataverdrag ratificeerde, dat gericht is op het tegengaan van kwikgebruik, heeft weinig effect. Er wordt wel gewerkt aan het beter voorlichten van goudzoekers om de risico's van kwikgebruik zo veel mogelijk te beperken. "Ik weet dat het niet gezond is", zegt Cissokho. Zolang er geen goed alternatief bestaat voor het extraheren van goud, wil hij niet stoppen met kwik. "We kunnen niet anders dan het risico nemen."

Reacties

Laatste nieuws