Koning houdt voor het eerst toespraak bij nationale Indiëherdenking

Duizenden mensen hebben bij het Indisch Monument in Den Haag stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog. Vandaag tachtig jaar geleden gaf Japan zich over. "Herdenken is nooit gemakkelijk en kan nooit gratuit zijn", zei koning Willem-Alexander in zijn eerste toespraak bij de Nationale Herdenking 15 augustus 1945. "Samen herdenken betekent ook: samen nadenken over moeilijke en confronterende vragen", zei de koning, die elke vijf jaar de herdenking in Den Haag bijwoont. "In het verhaal van Nederland nemen de oorlogservaringen in Nederlands-Indië een wezenlijke plaats in. " Hij benoemde ook de "kille ontvangst" die repatrianten kregen na hun aankomst in Nederland na de oorlog. Verder zei hij de "grootste bewondering" te hebben voor het "doorzettingsvermogen van al die families die na de oorlog tegen de verdrukking in hun plaats hebben verworven in ons land". Na zijn toespraak legde hij de eerste krans bij het Indisch Monument. Ook op andere plaatsen in Nederland werd er herdacht: Ondanks de duizenden bezoekers van vandaag, klinkt er ook al jaren kritiek op de nationale herdenking. Daar wordt niet stilgestaan bij de slachtoffers die na de Japanse capitulatie vielen, toen de strijd om de onafhankelijkheid in Indonesië uitbrak. Het einde van de Tweede Wereldoorlog was het begin van deze bloedige periode, die bekendstaat als de Bersiap. "Indonesische vrijheidsstrijders hebben veel Indo-Europeanen en Nederlandse burgers vermoord, op vaak gruwelijke wijze", zegt historicus Onno Sinke. Ook mensen die aan de Nederlandse kant stonden, kregen met geweld te maken. "Voor sommige mensen was dat nog een ingrijpendere periode dan de Japanse bezetting", zegt Sinke. Maar volgens vicevoorzitter van de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 Hélène Oppatja zijn het twee aparte oorlogen. "Alle mensen met een Indische geschiedenis weten dat na de capitulatie de onafhankelijkheidsoorlog kwam. De slachtoffers van de Japanse bezetting waren een andere groep dan van de onafhankelijkheidsoorlog." 'Eren hen allemaal' Des te opvallender was de toespraak van Thom de Graaf, afzwaaiend voorzitter van de stichting. Hij wees erop dat op 5 mei een einde kwam aan de Duitse bezetting, maar de oorlog tegen Japan toen nog meer dan drie maanden zou duren. "In die drie maanden en nog lang daarna stierven in de Indische archipel nog duizenden mensen, door uitputting, ziektes, ondervoeding en door buitensporig geweld. Wij eren hier hen allemaal", zei De Graaf. "Dat was dus ook de periode van de Bersiap", zegt historicus Sinke. "Misschien dat er dan toch subtiel een wijziging plaatsvindt in de slachtoffers die we herdenken, ook al zei Hélène Oppatja wat anders." Bij de herdenking in Den Haag waren ook demissionair premier Schoof, de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en NAVO-chef Mark Rutte aanwezig, net als burgemeester Van Zanen van Den Haag. Vanochtend was op de Dam in Amsterdam een alternatieve herdenking van oud-KNIL-militairen, waarbij ook werd stilgestaan bij de Bersiap. Bekijk deze uitlegvideo over het einde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië:

Reacties

▶ Forum der Joodse Organisaties ‘diep ontgoocheld’ na 21-juli-toespraak koning Filip nadat hij situatie Gaza ‘schande voor mensheid’ noemt

26 dagen geleden

Belgische koning Filip noemt situatie Gaza ‘schande voor de mensheid’: ‘Maak eind aan deze ondraaglijke crisis’

27 dagen geleden

Laatste nieuws

Live - Pukkelpop. Mogwai en Vampire Weekend triomferen • Chappell Roan toverde de Mainstage om tot een feeëriek tafereel

De Morgen

Joshua (39) zeilde naar meer dan 50 landen: ’Ik was echt bang toen tijdens een dagenlange storm het water naar binnen liep’

21 minuten geleden

Overeenkomst tussen Trump en Washington over politieleiding

De Telegraaf

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Geen spijt of sorry, koning wel geraakt door ‘kille ontvangst’ van Indische gemeenschap in Nederland

Unieke toespraak koning bij Indië-herdenking: 'Nadenken over moeilijke vragen'

Prinses Anne overleefde gewapende poging tot ontvoering en is populairder dan koning Charles

Viaplay-presentator en FIFA-koning Koen Weijland (32): ’Miskraam van verloofde hakte erin’

Hoe vieren de royals vakantie? Belgische koning haalt zelf zijn croissantjes tijdens vakantie op Frans eiland

Als een koning woont Koos op een bunker: ‘Mijn vader zei, we bouwen er gewoon bovenop’

In de Italiaanse pers gaat het plots over het gewicht van Kevin De Bruyne: ‘Ik ben geen koning’

Steeds meer Engels in horeca wekt irritatie: ‘De klant is koning’

Rotterdamse gehaktballentent is hit, zelfs koning kwam langs: ’Hij moest wel aan statafel’

Spaanse koning Felipe ontsnapt op nippertje aan ongeluk tijdens zeiltraining

Sanne den Hartogh speelt koning Willem II: ’Hij had geen ruimte om zijn seksualiteit te verkennen’

Waarom we het lichtende voorbeeld van koning Filip moeten volgen

Waarom koning Filip zo veel lof oogst: ‘Geen enkele koning heeft zich al zo scherp uitgesproken’

De Belgische koning Filip sprak zich niet eerder zo stellig uit als nu over Gaza

‘Brave’ koning Filip spreekt zich nog vóór zijn regering uit over Gaza: ‘Dit is een heel uitzonderlijke actie’

‘Dit zou koning Willem-Alexander nooit mogen’

Koning Filip scherp over Gaza, hoe zit het met Willem-Alexander?

Belgische koning Filip noemt situatie in Gaza 'schande voor de mensheid'

▶ Forum der Joodse Organisaties ‘diep ontgoocheld’ na 21-juli-toespraak koning Filip nadat hij situatie Gaza ‘schande voor mensheid’ noemt

Belgische koning Filip noemt situatie Gaza ‘schande voor de mensheid’: ‘Maak eind aan deze ondraaglijke crisis’

Laatste nieuws

Live - Pukkelpop. Mogwai en Vampire Weekend triomferen • Chappell Roan toverde de Mainstage om tot een feeëriek tafereel

Ontroerende roman: ’Nog één keer bellen met je overleden dierbare’

Hier moet je zijn tijdens SAIL 2025: de highlights op en rond het water

Tijdens deze vakantie ben je toerist én matroos: zeilreis van Antwerpen naar Rotterdam

Waarom is water zo verslavend? ’De storm in je brein neemt af na een spel met de zee’

Amsterdam-Noord gestoord? Echt niet! ’Het is hier levendiger dan ooit’

Van badkuip, strijdwagen tot pieremachochels: deze boten stelen de show bij Sail. ’Hopelijk halen we de eindstreep!’

Joshua (39) zeilde naar meer dan 50 landen: ’Ik was echt bang toen tijdens een dagenlange storm het water naar binnen liep’

Overeenkomst tussen Trump en Washington over politieleiding

Romantasy is megapopulair: hierom dromen miljoenen lezers weg bij verboden liefdes in magische werelden

Als het water de vijand wordt: dit zijn indrukwekkende podcasts over de zee

Zo schaf je een sloep aan: alles wat je moet weten voordat je het water op gaat

Deze trotse booteigenaren zijn niet van boord te slaan: ’Zelfs in de winter varen we door’

De mooiste tallships schitteren tijdens Sail in Amsterdam: dit zijn de schepen die je niet wilt missen

Live | Poetin en Trump lovend over elkaar en hun overleg, maar afspraken blijven uit

In Alaska regende het complimenten, maar concrete afspraken over Oekraïne blijven uit

Wel een handdruk, maar geen bestand: Trump en Poetin na top in Alaska uiteen zonder akkoord

Geen akkoord na topoverleg in Alaska, Poetin nodigt Trump uit voor bezoek aan Moskou: “Misschien doe ik dat wel”

Geen concrete resultaten na gesprek Trump-Poetin

El Salvador verlengt voorarrest voor tienduizenden verdachten tot minstens 2027

Nareisorganisatie

Anamnese

Live - Gesprek tussen Trump en Poetin in Alaska begonnen, ook ministers aanwezig bij overleg

Live - Pukkelpop. Mogwai en Vampire Weekend triomferen • Oscar and The Wolf had beter in het pikdonker gestaan

LIVE | Trump en Poetin spreken van ’constructief overleg’, maar nog geen akkoord over Oekraïne

Daghoroscoop 16 augustus - Je zult binnenkort gehuwd zijn, Waterman!

Trump en Poetin begonnen aan top over uitweg Oekraïne-oorlog

Live | Geen concrete uitkomst Alaska-overleg Trump gaat NAVO en Zelensky bellen

Scholier Pereira da Gama (15) schrijft Eredivisie-historie: 'Het was spannend'

ME en noodverordening in Friese Joure na signalen voor illegaal 'Project X-feest'

Ronnie O'Sullivan schrijft geschiedenis met twee maximumbreaks op één dag

Gesprek tussen Trump en Poetin beëindigd, meldt het Kremlin, vervolg onduidelijk

Gesprek tussen Trump en Poetin voorbij - Zelensky: “Rusland moet de oorlog stoppen die het zelf begonnen is”

Besloten ontmoeting tussen Trump en Poetin voorbij

Live - Pukkelpop. Oscar and The Wolf is zeldzaam vakwerk, maar beter in het pikdonker ★★★☆☆

Racistisch incident tijdens Liverpool - Bournemouth: man in rolstoel misdraagt zich aan de zijlijn

Frenna kroont zich tot koning van eerste dag Lowlands: de absolute smaakmaker

Platenbaas reageert fel op rechtszaak van Drake tegen eigen label

Partijleider NSC haalt uit: ‘Dat is een blinde vlek bij dat soort partijen’

Noodverordening in Joure om illegaal ’Project X'-feest

Ronnie O’Sullivan (49) schrijft geschiedenis met briljante en nooit eerder vertoonde prestatie in Saoedi-Arabië

Arne Slot ziet Liverpool Premier League-seizoen beginnen met spektakelzege tegen Bournemouth op emotionele avond

Neil Young (79) breekt met Facebook na onthulling ongepast gedrag chatbots: ’Sensueel geflirt met kinderen’

Herbeleef de spectaculaire zege van Liverpool op Bournemouth

PEC Zwolle klopt Telstar, Jadiel Pereira da Gama (15) jongste Eredivisie-speler ooit: ’Ik besef het niet’

Veiligheidsrisicogebied op twee plekken in Amsterdam-Zuidoost na geweldsincidenten met jongeren

Jong PSV en Roda JC boeken nieuwe zeges in Keuken Kampioen Divisie

Boek na 82 jaar terug in bibliotheek in VS: 'Oma kan de boete niet meer betalen'

Gakpo scoort bij zege Liverpool in spektakelstuk, twee goals Semenyo na incident

Openingsduel Liverpool tijdelijk stilgelegd na vermeend racisme vanuit publiek

PEC Zwolle-speler Pereira da Gama (15) is jongste Eredivisie-debutant ooit

RKC bijt zich thuis stuk op Helmond Sport, Jong PSV voorlopig aan kop

Telstar verliest tegen PEC ook eerste thuiswedstrijd na rentree in Eredivisie

Live Eredivisie | Reacties na nederlaag Telstar tegen PEC bij eerste thuisduel

Bovenwindse eilanden verwachten eerste orkaan van het seizoen

Trump en Poetin beginnen aan top over uitweg Oekraïne-oorlog

Trump en Poetin beginnen aan top over uitweg Oekraïne-oorlog