'Maximaal ongeschikt': politiek gevecht rond benoeming hoge Duitse rechters

Normaal gaat het vrij geruisloos voorbij: de nieuwe bezetting van vrijgekomen plekken voor rechters van het grondwettelijk hof in Duitsland. Dit jaar niet: er is een felle strijd over losgebarsten. Vandaag stemt de Bondsdag over drie zulke benoemingen. De strijd draait niet alleen om de rechters zelf - daarover later meer - maar ook om de nieuwe machtsverhoudingen in het parlement sinds de verkiezingen in februari. Zeker de partij van bondskanselier Merz zit daardoor klem. Om niet afhankelijk te zijn van de extreemrechtse AfD, is steun nodig van de uiterst linkse partij Die Linke om twee derde van de stemmen te halen. Alleen net als met de AfD, sluiten de christendemocraten elke samenwerking met Die Linke uit. Te conservatief en te progressief De strijd is ontstaan nadat duidelijk werd welke rechters de verschillende partijen naar voren schuiven. Die namen blijven doorgaans tot de stemming geheim, maar lekten dit keer uit via Duitse media. Een eerste kandidaat namens de christendemocratische Union was al gesneuveld, omdat de Groenen hem niet steunde. Deze rechter zou zich in het verleden te politiek hebben uitgelaten over het Duitse asielbeleid, wat niet rijmt met zijn rechterlijke rol. Nu hebben de christendemocraten een andere kandidaat die minder gevoelig ligt, maar zijn ze zelf kritisch op een van de twee kandidaten namens de sociaaldemocratische SPD. Rechter Brosius-Gersdorf zou 'ultralinks' zijn, onder meer omdat ze tijdens de coronapandemie voorstander was van een vaccinatieplicht. En misschien nog zwaarwegender: als lid van een adviescommissie sprak ze zich uit voor de legalisatie van abortus, wat minstens voor een deel van de christendemocraten onacceptabel is. Nu is dat nog illegaal, maar onder voorwaarden niet strafbaar. Een Union-parlementariër heeft zich al openlijk uitgesproken tegen de kandidatuur van Brosius-Gersdorf. Zij noemt haar "onverkiesbaar" en "maximaal ongeschikt". Breed draagvlak nodig Een plek bij het grondwettelijk hof geldt als een van de hoogste posities die Duitse rechters kunnen bezetten. Het is de plek waar bijvoorbeeld wetsvoorstellen getoetst kunnen worden en andere onenigheid over schendingen van de grondwet wordt beslecht. In totaal zitten er zestien rechters, voor een periode van maximaal acht jaar. De helft mag de Bondsraad aanwijzen, zegmaar de Duitse Eerste Kamer. De andere helft is aan de Bondsdag, en die is deze keer aan de beurt. Gebruikelijk is dat voornamelijk de twee grootste partijen in het land, de christendemocratische Union en de sociaaldemocratische SPD, afwisselend een rechter naar voren schuiven voor een vrijkomende post. Vervolgens besluit een kiescommissie of diegene ook daadwerkelijk een kandidaat wordt. Daarna is het aan het parlement. Anders dan bijvoorbeeld in de VS, is voor een benoeming in Duitsland een tweederdemeerderheid nodig. Dat moet voor een breed draagvlak zorgen en voorkomen dat extreme kandidaten een plek krijgen. Hoewel de drie rechters om wie het gaat de eerste hordes hebben genomen, is het allesbehalve zeker of ze vandaag twee derde van de stemmen in de Bondsdag krijgen. Sinds de verkiezingen in februari hebben de AfD en de Die Linke samen meer dan een derde van de zetels, en dus kunnen andere partijen niet meer om ze heen. Omdat geen enkele partij wil samenwerken met de AfD, die door de binnenlandse veiligheidsdienst als extreemrechts is bestempeld, komt het nu dus aan op steun van Die Linke. Maar de Union hanteert ook tegen die partij een Unvereinbarkeitsbeschluss: de partij zou te extremistisch en socialistisch zijn om mee samen te werken. Hoe ingewikkeld dat is geworden sinds de nieuwe verhoudingen in de Bondsdag, werd al voor het aantreden van de nieuwe regering duidelijk. Omdat Friedrich Merz voor zijn verkiezing als bondskanselier in eerste instantie stemmen tekortkwam, was uitgerekend de steun van Die Linke nodig om hem nog dezelfde dag alsnog in het zadel te helpen. Nu verwachten Die Linke voor steun aan de kandidaat-rechter van de christendemocraten ook toenadering door de partij van Merz. Maar die heeft gesprekverzoeken afgewezen. Druk is groot Tegelijk is ook binnen de Union verzet tegen SPD-kandidaat Brosius-Gersdorf. Parlementsleden kunnen los van hun partij hun stem bepalen, en de stemming is geheim. Mochten de kandidaten het niet halen, dan is de zorg dat dit het politiek gebalanceerde aanzien van het grondwettelijk hof kan schaden. Maar een benoeming dankzij hulp van de AfD willen andere partijen ook voorkomen. Bovendien is de Union-partijtop er veel aangelegen om de verhouding met coalitiepartner SPD goed te houden. En dus loopt daar afgelopen dagen 'operatie biechtstoel', aldus Bild. Tegenstemmers moeten hun kaarten op tafel leggen en in gesprekken alsnog worden overgehaald. Lukt dat niet, dan werpt het een schaduw over het zomerreces dat na vandaag begint. En dan is het daarna aan de Bondsraad om nieuwe rechters aan te wijzen.

Reacties

Laatste nieuws

Trump twijfelt of hij gratie zal verlenen aan artiest Diddy: ‘waren vroeger goed bevriend’

AD (Algemeen Dagblad)

‘Mijn mensen beginnen Israël te haten’: zelfs Trumps trouwe rechtse aanhangers keren zich tegen de Amerikaanse bondgenoot

ongeveer 3 uur geleden

FC Utrecht treft hopeloos uit vorm Servette: Zwitserse verdediging zo lek als een mandje

De Telegraaf

‘Ik kom in Gent eigenlijk alleen buiten voor een koffie of om uit te gaan eten’: de cultuurtips van muzikante Eefje de Visser

ongeveer 5 uur geleden

Live - Oekraïne zegt ‘arrestaties te hebben uitgevoerd in grootschalig corruptiesysteem’

De Morgen

Reacties

Laatste nieuws

Trump twijfelt of hij gratie zal verlenen aan artiest Diddy: ‘waren vroeger goed bevriend’

Octopus grijpt arm van jongen (6) in Amerikaans aquarium: drie volwassenen nodig om hem los te krijgen

Recordaantal van ruim kwart miljoen deelnemers aan Pride-parade in Hamburg

Van Persie staat voor puzzel tegen Fenerbahçe: 'Kraaijeveld is een van de opties'

Twee Belgische kinderen gered aan Noord-Franse kust: derde kind dat in zee werd gesleurd nog vermist

Confrontaties tussen extreemrechts en tegendemonstranten tijdens antimigrantenprotest in het VK

Jongeren stellen vragen aan de paus: ‘Hoe maak ik de juiste keuzes?’

Advies bij zomersomberte

‘Mijn mensen beginnen Israël te haten’: zelfs Trumps trouwe rechtse aanhangers keren zich tegen de Amerikaanse bondgenoot

FC Utrecht treft hopeloos uit vorm Servette: Zwitserse verdediging zo lek als een mandje

Vermist meisje van bijna 1 uit Utrecht weer terecht

Is er een scheidsrechter in de zaal? Shrewsbury Town vraagt fan vierde official te zijn na uitvallen arbiter

Mokerslag voor Vollering, teamgenoten Ferrand-Prévot euforisch: ’Het voelt alsof ik drugs heb gebruikt’

LIVE | Landen droppen tientallen pallets met hulpgoederen boven Gaza

Dolle Mina's maken na halve eeuw een comeback: 'Ongelijkheid neemt weer toe'

NU+ | Geen Tour-revanche voor Vollering: 'Wielrennen is simpel als je power mist'

Komende week wacht weersomslag: eerst onstuimig, daarna zon, droog en mogelijk 30 graden

Nederlandse vrouw met 150 kilo xtc in kofferbak gepakt bij Franse tolpoort: waarde 3 miljoen euro

Record aantal mensen bezochten Pride-Parade in Hamburg

Landen droppen 90 palletten met hulpgoederen boven Gaza

Alle handen (en smartphones) de lucht in voor paus Leo XIV: katholieke jongeren troepen samen in Rome voor Jubeljaar

Derde brand op Duitse spoor, spoorwegen vermoeden weer sabotage

Ferrand-Prévot rijdt op de Madeleine soepel richting een mogelijke Tourzege

Zelfs Trumps loyale achterban keert zich tegen ‘schurk’ Israël

‘Ik kom in Gent eigenlijk alleen buiten voor een koffie of om uit te gaan eten’: de cultuurtips van muzikante Eefje de Visser

Live - Oekraïne zegt ‘arrestaties te hebben uitgevoerd in grootschalig corruptiesysteem’

Trump verplaatst kernonderzeeërs – maar wat betekent dat precies?

NK atletiek gekleurd door (niet tellende) supertijden op 100 meter dankzij rugwind

Alarm om opmars e-stepjes op het fietspad: ’Zijn ze helemaal gek geworden, nog meer troep erbij’

Mart Hoogkamer deelt goed nieuws: herenigd met zijn vermiste hond

Serena Williams voedt geruchten over rentree: ’Nooit gedacht dat ik mijn dubbelpartner zou tillen’

Acht Nederlanders in kwartfinales WK BMX

Dagboek van een Minnares: ’Ik wil jouw vingers om mijn stijve voelen’

Enorme knal: ’Brug bij Oekraïense stad Cherson vernietigd’

Deutsche Bahn: weer sabotage aan spoor, derde in korte tijd

LIVE | Corruptiebestrijder Oekraïne ontdekt gesjoemel met militaire aankopen, meerdere arrestaties verricht

Go Ahead Eagles verkoopt uitblinker Oliver Antman aan Rangers FC

Vollering 'flink verrot' na echec in koninginnenrit Tour: 'Voel me niet mezelf'

'Waardeloze' Hamilton oppert dat Ferrari hem misschien maar moet vervangen

Tour-zege lijkt uit zicht voor Vollering na teleurstellend optreden in koninginnenrit

Zanger Mart Hoogkamer herenigd met hond Ciro: 'Heb m'n maatje terug'

Minke Bisschops pakt NK-goud op 100 meter in tweede Nederlandse tijd ooit

Oekraïense anticorruptie-instanties ontdekken gesjoemel met militaire aankopen

Koplopers | De batterij die zonnestroom opslaat in water en keukenzout

NU+ | Vitesse-fans over naderend einde van club: 'Onbekenden werden familie'

Feyenoord wint ruim en eindigt oefenduel voortijdig na noodgeval op tribune

Airbnb-verhuurder dient schadeclaim in om kapotte salontafel, maar dat beeld is gemaakt met AI

Oekraïne deelt flinke klappen uit aan Rusland: ‘Het heeft een strategie, en die werkt’

‘Pride is protest’: Canal Parade maakt statement op de Amsterdamse grachten

Baby ging dood door de honger: ‘Had ik maar eerder geweten dat ze er woonden’

Slachtoffers ongeluk Kroatië komen uit Best: meisje (15) omgekomen, ouders en broertje in ziekenhuis

Het Wrexham van Hollywoodster Ryan Reynolds oefent in Veendam

Vier zeer diverse vrouwen beitelen mee aan een marmeren sculptuur ter ere van de moslima. ‘Het bezorgt me kippenvel’

Bio-telers: ‘Maak ons werk niet moeilijker dan het al is’

Nieuwe astronautenploeg aangekomen in ISS

Trump steunt plan van Marokko voor autonomie Westelijke Sahara

Groningse start-up voor zeebatterij failliet: '2,5 miljoen subsidie verbrand'

Oekraïense anticorruptie-instanties onthullen omkoping bij militaire aankopen

Natuurbranden in Zuid-Europa en Turkije veelal onder controle, dreiging blijft

Jenna Ortega, van kindster tot baas op de ‘Wednesday’-set: ‘Ik heb ook geleerd van Wednesday’