cupure logo
vanmetvoorheteenbijindianaaraanniet

Milieuorganisaties komen elke week met nieuwe juridische procedures om stikstof

Milieuorganisaties komen elke week met nieuwe juridische procedures om stikstof
Vee weg moeten doen omdat je door schuld van de overheid zonder geldige vergunning zit, of zelfs je geldige vergunning kwijtraken in de rechtbank - veel boeren zijn er bang voor. Die angst is niet geheel onterecht, want milieuorganisaties maken vandaag bekend dat ze een nieuwe reeks juridische procedures starten over boerenbedrijven. De milieuorganisaties proberen zo een steviger stikstofbeleid af te dwingen. Nu hun ultimatum aan demissionair minister Wiersma is verlopen, starten milieuorganisaties Mobilisation for the Environment (MOB) en Vereniging Leefmilieu wekelijks tien procedures over boerenbedrijven die buiten hun eigen schuld zonder geldige natuurvergunning werken. Zo'n vergunning is nodig om stikstof uit te mogen stoten. Die zogeheten PAS-melders raakten in 2019 in juridische problemen, toen de Raad van State een streep zette door het toen geldende stikstofbeleid. MOB en Vereniging Leefmilieu willen provincies desnoods via de rechter dwingen om in te grijpen bij veehouderijen en andere bedrijven die een natuurvergunning nodig hebben voor stikstofuitstoot, maar die niet hebben. De milieuorganisaties vragen het provinciebestuur om de illegale situatie te stoppen, waarvoor de veehouderijen naar alle waarschijnlijkheid vee weg moeten doen. De eerste tien verzoeken, die ongetwijfeld tot juridische procedures zullen leiden, gaan deze week de deur uit. Als eerste is de provincie Limburg aan de beurt. Daarna volgen Gelderland, Friesland en andere provincies. Minder ruimte van de rechter Eerder waren rechters nog gevoelig voor het argument dat de overheid de gedupeerde bedrijven aan een geldige vergunning zou gaan helpen. Daarom kregen provincies in eerdere rechtszaken onder voorwaarden enige ruimte om voorlopig niet in te grijpen bij de bedrijven. Maar ondanks beloftes van opeenvolgende kabinetten is er zes jaar na de vernietigende uitspraak van de Raad van State nog altijd geen oplossing voor het overgrote deel van de paar duizend boerderijen en andere bedrijven. Bovendien liep de periode waarbinnen ze geholpen zouden worden af in maart. Demissionair minister Wiersma wil die verlengen, maar de Raad van State fileerde die plannen. Nu die termijn voorbij is, ligt voor de hand dat rechters minder ruimte zullen laten aan de overheid om dit soort verzoeken van milieuorganisaties af te wijzen. Dit gebeurde in april bijvoorbeeld al bij een aantal Friese PAS-melders. Die boeren dreigen vee af te moeten laten voeren. Piekbelasters en megastallen Niet alleen PAS-melders moeten zich schrap zetten. MOB en Vereniging Leefmilieu zullen provinciebesturen ook vragen om vergunningen in te trekken voor megastallen en bedrijven die relatief veel stikstofneerslag op beschermde natuurgebieden veroorzaken. Die bedrijven werden eerder door de overheid aangemerkt als 'piekbelasters'. Het lijkt misschien kansloos om zulke bedrijven juridisch aan te pakken, want veelal hebben ze een geldige natuurvergunning. Toch krijgen provinciebesturen ook in dit soort zaken minder ruimte van de rechter. Dat ziet ook Kars de Graaf, hoogleraar bestuursrecht en duurzaamheid (Rijksuniversiteit Groningen). Hij zegt dat de afgelopen jaren telkens in uitspraken van rechters te lezen is dat het "noodzakelijk is om meer concrete en effectieve maatregelen te treffen om de stikstofdepositie op beschermde natuurgebieden te beperken", vanwege "de wettelijk vastgelegde eisen en de staat van de beschermde natuur". "Als er op dat vlak simpelweg onvoldoende gebeurt, dan is begrijpelijk dat milieuorganisaties de provincies tot actie willen dwingen en de weg naar de rechter daarvoor niet schuwen", zegt De Graaf. "Veehouderijen kunnen daarvan de dupe worden." Geldige vergunningen intrekken Provinciebesturen kunnen steeds lastiger goed onderbouwen waarom ze een verzoek om de vergunning in te trekken afwijzen. In Brabant kwam het al tot een aantal rechtszaken tegen piekbelasters, nadat het provinciebestuur had geweigerd om geldige vergunningen in te trekken van veehouderijen die piekbelaster zijn. De milieuorganisaties willen dat de stikstofneerslag drastisch omlaaggaat in overbelaste natuurgebieden, zoals de wettelijk vastgelegde doelen voorschrijven. Ze redeneren dat er vergunningen van piekbelasters moeten worden ingetrokken omdat stikstofbeleid dat de neerslag sterk vermindert, uitblijft. De rechtbank Oost-Brabant oordeelde niet dat de boerderijen per direct moesten sluiten, maar droeg de provincie wel op om ervoor te zorgen dat er binnen een half jaar flink minder stikstofneerslag in overbelaste natuurgebieden terechtkomt. Daarvoor moeten provincie, bedrijven en MOB samen om tafel om een oplossing te vinden. Johan Vollenbroek van MOB zegt dat een "coulanceregeling" voor PAS-melders bespreekbaar is, maar alleen in combinatie met een "echte oplossing van het stikstofprobleem". "Wij staan open voor overleg met iedereen die het stikstofprobleem serieus wil oplossen", zegt hij.

Reacties

Laatste nieuws