cupure logo
vanhetmetvooriranisraëleenbijnietnaar

Oceaanverdrag mist nog tien goedkeuringen, ook die van Nederland ontbreekt

Oceaanverdrag mist nog tien goedkeuringen, ook die van Nederland ontbreekt
Op de VN-oceaantop in Nice schaarden deze week nog eens twintig landen zich achter het wereldwijde verdrag om de oceaan te beschermen. Samen met dertig landen die hen voorgingen, komt de teller daarmee uit op vijftig landen. Als nog eens tien landen hun handtekening onder het stuk zetten, treedt het als historisch beschouwde verdrag in werking. Nederland, dat twee jaar terug nog pleitte voor een ambitieus verdrag, heeft nog niet geratificeerd, al zegt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat het departement daarmee bezig is. Afhankelijk van oceanen Twee jaar geleden spraken landen in het oceaanverdrag af om in 2030 30 procent van de oceaan te beschermen. In de beschermde gebieden gelden beperkingen voor visserij, scheepvaart en andere activiteiten. In Nice moedigde de Franse president Macron landen deze week aan het verdrag te ratificeren en zo de ondergrens van zestig landen te halen. Dat gebeurde niet, al is de verwachting dat dat later dit jaar wel lukt. Oceanen beslaan twee derde van het aardoppervlak. Daarvan is zo'n 8 procent beschermd. Onderzoek toont aan dat als een deel van de oceaan wordt beschermd, de zee en het leven daarin herstellen en een groter deel van de oceanen daar de vruchten van plukt. Daar profiteren mensen vervolgens ook van, die afhankelijk zijn van oceanen voor voedsel, zuurstof, natuurlijke CO2-opslag, transport, recreatie en energieopwekking. Hoewel de grens van zestig landen niet is gehaald, vindt Klaudija Cremers, oceaanonderzoeker bij de Franse denktank IDDRI, het een indrukwekkend resultaat. "Het kostte twaalf jaar om het volle VN-zeerechtverdrag in werking te laten treden. De verwachting is dat dat bij dit zeebeschermverdrag aankomende september lukt. Binnen drie jaar: dat is snel in de diplomatie." Het verdrag treedt 120 dagen nadat het zestigste land het verdrag heeft geratificeerd in werking. Ook komt er dan een eigen VN-top rond het thema, zoals dat sinds 1995 ook rond klimaat gebeurt. Momentum Tijdens de oceaantop aan de Middellandse Zee deze week werden vooral oude afspraken herbevestigd, nieuwe coalities gevormd en ambities uitgesproken. Tientallen wereldleiders en 1500 afgevaardigden uit 200 landen reisden naar Nice om het over vervuiling, opwarming door klimaatverandering, en de achteruitgang van dieren en planten in oceanen te hebben. Grote nieuwe afspraken en doelen bleven uit, al was dat ook niet per se het doel. "Zo'n conferentie is meer het moment waarbij iedereen samenkomt", legt Cremers uit. "Wereldleiders wachten hierop om grote aankondigingen te doen." Diepzeemijnbouw controversieel Cremers noemt wat voorbeelden. "Portugal heeft aangekondigd een nieuw natuurgebied te beschermen. 96 landen hebben afgesproken in augustus in Geneve een ambitieus verdrag over plastic te willen sluiten. Nieuwe landen hebben een eerder verdrag van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) over de afschaffing van schadelijke subsidies aan de visserij geratificeerd. En 37 landen gaan diepzeemijnbouw niet toestaan." Diepzeemijnbouw is zeer controversieel. Over de schade die mijnbouw op de diepe oceaanbodem kan aanbrengen is veel onzeker, ook omdat er weinig bekend is over het leven daar en wat de impact is van bijvoorbeeld explosieven zo diep onder water. Toch staan sommige landen te popelen om daar bepaalde zeldzame metalen te winnen. Afgelopen april maakte de VS bekend dit als eerste land te gaan doen. Volgens Cremers was deze top dus vooral bedoeld om oude afspraken te herbevestigen. "Met alles wat er nu geopolitiek gebeurt met oorlog en handel, is het indrukwekkend dat zoveel wereldleiders zich hier hebben uitgesproken voor de oceaan." Maar Nederland dus niet. Daarom vertrok Ewout van Galen, directeur van Stichting De Noordzee, toch enigszins teleurgesteld van de oceaantop. "Nederland loopt achter als het gaat om bescherming van de Noordzee, en de staat van de Noordzee is slecht. Zelfs in Natura 2000-gebieden op zee laat Nederland nog van alles toe, van zandwinning tot visserij. Ik had gehoopt op hardere doelen en afspraken." Nederland is op allerlei manieren afhankelijk van de Noordzee, van voedsel en energie tot transport en natuur. Maar de eerste drie in dat rijtje krijgen volgens de directeur in Nederland ruim baan, terwijl de natuur achterblijft. "Er is afgesproken dat in 2030 15 procent van de Noordzee beschermd moet zijn voor de intensieve sleepnetvisserij, maar we staan al een tijdje stil op 5 procent." Maritiem land Een gemiste kans voor Nederland, vindt Van Galen, want het Nederlandse demissionaire kabinet had in Nice ambities kunnen uitspreken. "Nederland staat internationaal bekend als een maritiem land, is op veel vlakken koploper, zet in op internationale samenwerking, maar stuurt geen ministeriële vertegenwoordiging hierheen. Dat is door andere landen niet onopgemerkt gebleven." Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat weten dat namens Nederland de directeur-generaal Water en Bodem aanwezig was. "We hebben geen minister op dit moment, en de staatssecretaris is op handelsmissie."

Reacties

Laatste nieuws