Onderzoekers: klimaatverandering maakte Europese hittegolf drie keer zo dodelijk

De hittegolf die Europa onlangs trof, was heftiger door klimaatverandering en leidde daardoor ook tot meer geschatte hittedoden in Europese steden. Dat stellen onderzoekers die deel uitmaken van World Weather Attribution (WWA), een samenwerkingsverband waaraan ook het KNMI is verbonden. Ze concluderen in een eerste analyse dat klimaatverandering het aantal hittedoden in twaalf Europese steden verdrievoudigde. "Het is altijd duidelijk dat het sterftecijfer piekt tijdens en net na een hittegolf", vertelt KNMI-klimaatwetenschapper Sjoukje Philip, die betrokken was bij de studie. "Maar je weet nooit precies hoeveel mensen er door de hitte zijn overleden. Hiermee schatten we dus dat er zo'n drie keer meer mensen door hitte overlijden dan in een situatie waarin het klimaat niet is veranderd door menselijke uitstoot van broeikasgassen." De wetenschappers lopen met hun eerste onderzoek naar de extreme hitte flink voor de troepen uit. Eerder stelden onderzoekers al eens vast dat de warme zomer van 2022 in heel Europa zo'n 62.000 levens eiste, voornamelijk van ouderen. Maar van afgelopen week zijn nog geen officiële dodentallen vrijgegeven en die laten waarschijnlijk nog maanden op zich wachten. Ook blijkt keer op keer dat hittedoden zich moeilijk laten tellen. In Nederland registreert het CBS bijvoorbeeld jaarlijks slechts een handvol hittedoden. Dat komt doordat de overlijdens veel vaker enkel geregistreerd worden als sterfgevallen door bijvoorbeeld een hartstilstand. Dat gebeurt zonder de toevoeging dat die harstilstand het gevolg is van hitte, terwijl dat regelmatig het geval is. 2 tot 4 graden warmer Ondanks alle onzekerheden, durven de onderzoekers het bij deze hittegolf aan om de beschikbare kennis over hitte en de gezondheidseffecten te gebruiken voor een eerste schatting. Dat doen ze door allereerst te kijken naar de impact van klimaatverandering op de temperaturen in de twaalf onderzochte steden, waaronder geen Nederlandse steden, maar wel bijvoorbeeld Parijs, Londen, Milaan en Madrid. "We beginnen eerst met het kijken naar de hitte en hoeveel warmer het is geworden", legt klimaatwetenschapper Philip uit. "Dat heeft nog niets met de doden te maken, maar dat baseren we alleen op de waarnemingen van die hitte." Per stad stelden de onderzoekers vast hoeveel warmer het tijdens de hittegolf was als gevolg van klimaatverandering, onder meer door de waarnemingen te verschuiven naar de tijd vóór door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Ze gingen daarbij uit van een wereldwijde opwarming van 1,3 graad. "Daar komt bij elke stad een ander getalletje uit, maar overal gaat dat om een toename van 2 tot zelfs 4 graden", vertelt Philip. Vervolgens combineerden de onderzoekers die hittegegevens met de historische gegevens over sterfte in de steden, die dus rond hittegolven altijd een piek laten zien. Philip: "Als je dan alle cijfers invoert, en vergelijkt hoe het zou zijn mét en zónder klimaatverandering, kun je berekenen hoeveel geschatte doden er in het verleden zouden zijn gevallen bij hitte en hoeveel dat er nu zijn. En dus het verschil daartussen." Hoewel Philip het liefst wegblijft van precieze aantallen, rolt uit de berekening over de doden in de twaalf Europese steden een getal: 2300 hittedoden in totaal. Belangrijker in dit onderzoek: zo'n 1500 daarvan, dus twee derde van het totaal, waren in de berekening zónder klimaatverandering niet dood geweest. Het rapport benadrukt dat dat sterftecijfer hoger ligt dan bijvoorbeeld de overstromingen in Valencia, vorig jaar, toen 224 doden vielen. Het hoogste geschatte sterftecijfer zagen de wetenschappers in Milaan (317 doden), gevolgd door Barcelona (286) en Parijs (235). In Londen zouden 171 hittedoden zijn geweest, in Rome 164 en in Madrid 108. In de andere steden schatten ze enkele tientallen hittedoden. "Deze studie laat zien waarom hittegolven bekendstaan als sluipmoordenaars", zegt onderzoeker Malcolm Mistry van de London School of Hygiene & Tropical Medicine. "Klimaatverandering leidt tot sterfte", concludeert onderzoeker Garyfallos Konstantinoudis van het Grantham Institute. "Het leidt tot intensere hittegolven en duwt zwakkeren tot hun grens. Deze studie laat zien dat elke fractie van een graad opwarming een enorm verschil maakt, of het nu 1,4, 1,5 of 1,6 graad is. Deze ogenschijnlijk kleine verschillen leiden tot hetere hittegolven en enorme golfbewegingen in het aantal hittedoden." Philip benadrukt dat maatregelen om beter om te gaan met hitte, zoals waarschuwingssystemen, veel impact kunnen hebben. "En om te voorkomen dat het nog heter wordt, zul je moeten voorkomen dat klimaatverandering plaatsvindt, en zul je dus de uitstoot van broeikasgassen moeten tegengaan."

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Clingendael-onderzoeker dr. Adriaan Schout: ’Nederland moet scherp zijn in steekspel om EU-begroting, anders loopt het grote risico’s’

17 dagen geleden

Laatste nieuws

Trump herpositioneert kernonderzeeërs na ‘dwaze uitspraken’ van Russische oud-president Medvedev

De Morgen

Adam Sandler zet Netflixrecord neer: zóveel miljoen kijkers stemden af op langverwacht vervolg, maar hoe goed is hij nou eigenlijk?

ongeveer 2 uur geleden

Nieuwe astronautenploeg na reis van 15 uur aangekomen in ISS

De Telegraaf

Laurien ruilde carrière op de Zuidas in voor sloppenwijk in India: ’We werken met vrouwen die hun leven lang zijn onderdrukt’

ongeveer 2 uur geleden

LIVE | Files nemen toe: tot 5 uur vertraging voor automobilisten richting Spanje op zwarte zaterdag

De Telegraaf

16 miljard winst in 3 maanden, maar hoe hou je het monsterbedrijf achter Facebook en Instagram onder controle? “Niemand kan Meta terugfluiten”

ongeveer 3 uur geleden

Meer dan 600 kilometer file in Frankrijk: “Uitzonderlijke situatie”

Het Laatste Nieuws

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Clingendael-onderzoeker dr. Adriaan Schout: ’Nederland moet scherp zijn in steekspel om EU-begroting, anders loopt het grote risico’s’

Laatste nieuws

Trump herpositioneert kernonderzeeërs na ‘dwaze uitspraken’ van Russische oud-president Medvedev

‘In heel wat huizen in de jaren 90 ging het er, denk ik, ijzingwekkend aan toe’: Lize Spit bij Dirk De Wachter

Lethal Weapon-acteur Gary Busey bekent aanranding vrouw, nadat hij eerder ontkende

Officieel: David Møller Wolfe verruilt AZ voor Wolverhampton Wanderers: contract voor vijf jaar

Adam Sandler zet Netflixrecord neer: zóveel miljoen kijkers stemden af op langverwacht vervolg, maar hoe goed is hij nou eigenlijk?

Nieuwe astronautenploeg na reis van 15 uur aangekomen in ISS

Robbie Williams viert vakantie met prinses Eugenie in Portugal

Donald Trump over kernonderzeeërs bij Rusland: ‘We moesten wel’

IKEA in Delft dicht door stroomstoring

Laurien ruilde carrière op de Zuidas in voor sloppenwijk in India: ’We werken met vrouwen die hun leven lang zijn onderdrukt’

LIVE | Files nemen toe: tot 5 uur vertraging voor automobilisten richting Spanje op zwarte zaterdag

Cora (80) raast met 45 km/u naar het WK paardrijden: ’Mijn kleindochter vindt het spannender dan ik’

Duitse consumenten klagen budgetmaatschappijen aan om kosten handbagage

Veelgeprezen HappyFlops zijn volgens consumenten een dropship-flop

NU+ | Erkenning Palestina vooral politieke druk, Palestijnse staat nog ver weg

Tesla moet honderden miljoenen betalen na fataal ongeluk zelfrijdende auto in VS

Duitse consumentenbond naar rechter om kosten handbagage budgetmaatschappijen

ChatGPT gaat geen chats meer delen met Google

Schermtijd | Waardeloze wifi in het vliegtuig geeft de reiziger lucht

AZ incasseert met verkoop Møller Wolfe aan Wolves opnieuw forse transfersom

Oude Range Rover van overleden Britse koningin Elizabeth te koop

Advocaat hekelt aanpak femicide: ‘Vrouwen worden met gewelddadige ex naar mediator gestuurd’

Overstappen bij aanvullend pensioen kan je honderden euro’s opleveren

‘Dit was een grote fout’: Belgische politicus door het stof om foto in onderbroek met nazivlag

Persoon komt om het leven bij zeer ernstig ongeval in Delden

Vijf Roemenen doen zich voor als succesvolle zakenmensen in dure auto’s, maar aangeboden goud blijkt nep

Brit en Stef vechten voor beter leven voor hun baby Sam: ‘Als het niet anders kan, vertrekken we naar Duitsland’

Queer azc-bewoners kunnen bij de Cocktailgroep even helemaal zichzelf zijn

Nieuwe gentest in de atletiek is ‘stap terug in de tijd’

Hamas toont uitgemergelde gijzelaar - ”Als gijzelaars niet vrijgelaten worden, zal oorlog onverminderd blijven doorgaan”

16 miljard winst in 3 maanden, maar hoe hou je het monsterbedrijf achter Facebook en Instagram onder controle? “Niemand kan Meta terugfluiten”

Meer dan 600 kilometer file in Frankrijk: “Uitzonderlijke situatie”

FBI heeft naam van Trump in Epstein-dossier geanonimiseerd met oog op mogelijke vrijgave

“Hij wilde uiterlijk veranderen”: leraar die ouders doodstak voor ogen van hun dochters opgepakt in kappersstoel

TikTok ontslaat volledige moderatieteam in Berlijn, inclusief Nederlandstalige moderatoren

Al vroeg druk op de Europese wegen door vakantieverkeer

In tuincentrum Zoetermeer zit de kerstman alweer op de arrenslee

Explosie in asielzoekerscentrum Delft, deel van de gevel weggeblazen

De vraag waar niemand het antwoord op wil weten: moeten ook wij straks feestdagen inleveren?

Geloof mij, sire, het zijn angstaanjagende tijden voor ons. De beelden op televisie zijn niet te harden

‘Soms ben ik bang dat hij te hard leeft. Hij doet zoveel, hè’: Carine Van Osselaer en Jelle Mels, moeder en zoon

Als je pretendeert een sportzender te zijn, dan ben je nu in Singapore

‘Episch’ is nog mild uitgedrukt: Jason Momoa in ‘Chief of War’

’Zet al die lege kantoren in tegen de woningnood’

Explosie in Delfts hotel waar asielzoekers wonen

LIVE | Doden en gewonden in Rusland door Oekraïense droneaanvallen

Transferzomer 2025: Son Heung-min wil na tien jaar weg bij Spurs, doelman Khadim Ngom (19) naar Jong PSV

’Adequate maatregelen nodig tegen wolvenpopulaties’

Praat mee: Homo-acceptatie daalt, valt het tij nog te keren?

Tv-serie in de maak van kerstklassieker The holiday

Schokkende beelden: Hamas deelt video van graatmagere Israëlische gijzelaar

Prof. dr. Albert Feilzer: ’Waar blijft de beloofde toegankelijke mondzorg?

‘Uitslaande Epstein-brand waait nog niet over voor Trump’

Samantha Steenwijk grapt over Jan Kooijman als zaaddonor: ‘Zal ik hem bellen?’

Financiële data VS ’onbetrouwbaar’ na ontslag chef statistiekbureau

NU+ | Erkenning Palestina vooral politieke pressie, Palestijnse staat nog ver weg

Celstraf geëist tegen Real-speler Raúl Asencio om delen sekstape minderjarige

Son kondigt in tranen vertrek bij Spurs aan: 'Moeilijkste keuze van m'n leven'

Zwarte zaterdag begint vroeg op Europese wegen, hoogtepunt rond 12.30 uur

Trump ontslaat hoofd statistiekbureau en zegt dat cijfers 'gemanipuleerd' zijn