Oorzaak ontdekt van grootste aardbeving Europa: 'Kan in de toekomst opnieuw gebeuren'

Aardwetenschappers hebben onder de oceaanbodem ten zuidwesten van Portugal een nieuwe structuur van gesteentes ontdekt. Ze verwachten dat de gevonden 'druipstructuur' de oorzaak is geweest voor de grootste aardbeving die ooit in Europa is waargenomen, 250 jaar geleden. Voor het onderzoek werd er door wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit van Lissabon en de Johannes Gutenberg Universiteit uit Mainz gekeken naar de zeebodem en diepere aardlagen in een deel van de Atlantische Oceaan. In dit gebied vond op 1 november 1755 een aardbeving plaats waardoor heel Lissabon werd verwoest. Bij de aardbeving, die gezien wordt als de grootste aardbeving die ooit in Europa is waargenomen, kwamen zo'n 50.000 mensen om het leven. Er ontstonden zelfs tot dicht bij Nederland tsunamigolven die schade aanrichtten aan onder meer schepen in havens. "Omdat de druipstructuur in de toekomst opnieuw voor krachtige aardbevingen zou kunnen zorgen, is onderzoek naar het gebied heel belangrijk." Dat zegt aardwetenschapper Wouter Schellart, van de Vrije Universiteit Amsterdam. De wetenschappers hebben ondergrondse structuren in kaart gebracht, onder meer door middel van seismisch onderzoek. "Met seismische meetstations konden we als een soort röntgenstraling door de aardkorst kijken. Daarbij zijn ook geluidstrillingen gebruikt. Op basis daarvan hebben we computermodellen gemaakt die de ondergrondse structuren laten zien en welke krachten, spanningen en plaat-tektonische bewegingen er voorkomen." Zwaar gesteente Onder een vlak stuk oceaanbodem op ongeveer vijf kilometer diepte ten zuidwesten van Portugal, ook wel het Horseshoe Abyssal Plain genoemd, vonden Schellart en zijn team de ongewone druipstructuur. Die bestaat uit relatief zwaar gesteente, tot een diepte van tweehonderd kilometer, en bevindt zich aan de randen van twee tektonische platen - de Afrikaanse en Euraziatische platen. De twee aardplaten, die naar elkaar toe bewegen, hebben de structuur van gesteente langzaam dieper de aarde in geperst, in de vorm van een druppel. "Dergelijke druipstructuren zijn al eerder ontdekt op andere plekken op aarde, maar dan altijd onder continenten. Dit is de eerste keer dat zo'n structuur is ontdekt onder een oceaanbodem." De structuur van gesteente leidt volgens de wetenschappers tot het ontstaan van breuken in de bovenliggende aardkorst van het gebied, tot wel 30 kilometer diep. Ze ontdekten dat voor dit natuurfenomeen specifieke ingrediënten nodig zijn, die toevallig in dit gebied aanwezig zijn. Daar kwamen zij achter met behulp van computermodellen waarmee zij nabootsten hoe dergelijke structuren onder de oceaanbodem ontstaan. Toekomstige bevingen Met de computermodellen is ook voorspeld hoe zich boven de druipstructuur een breuk kan vormen, op dezelfde plek als waarvan wordt gedacht dat zich in 1755 het epicentrum van de aardbeving bevond. Hierdoor hebben de wetenschappers de mogelijke locatie van de breuk gevonden die tot de grote aardbeving van Lissabon leidde. Diezelfde breuk kan in de toekomst ook zulke grote aardbevingen veroorzaken. "Een dergelijke grote aardbeving gaat sowieso gebeuren in de toekomst, maar wanneer en waar is nu nog moeilijk te zeggen." "Om de oorsprong van deze aardbeving te begrijpen is er meer onderzoek nodig", vertelt Schellart. "Ook om te kunnen voorspellen waar en wanneer er in de toekomst weer een degelijke verwoestende aardbeving plaats zal vinden."

Reacties

Laatste nieuws

Wervelend Club voorbij tienkoppig Rangers naar League Phase

De Morgen

Alle leden van VN-veiligheidsraad, op uitzondering van VS, vinden hongersnood in Gaza een "door de mens veroorzaakte crisis"

ongeveer 3 uur geleden

Chaotische start extra districtsraad Deurne: tientallen bewoners moeten ‘om veiligheidsredenen’ buiten blijven

Het Laatste Nieuws

Zus van Nederlandse topcrimineel Willem Holleeder treedt na tien jaar onderduiken uit anonimiteit: “Ik heb genoeg gemist”

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Student dient strafklacht in wegens fraude bij artsenexamen en neemt Walter Damen onder de arm: “Gerecht kan alle computers in beslag nemen”

ongeveer 3 uur geleden

Orbán opent juridische strijd tegen EU om veto over Russische tegoeden voor Oekraïne te beschermen

Het Laatste Nieuws

“Nieuwe besmettingen niet uit te sluiten. Het kan ons allemaal overkomen”, waarschuwt microbioloog na STEC-besmettingen in woonzorgcentra

ongeveer 3 uur geleden

Rompkabinet-Schoof kan door, gaat vooral op winkel passen

NOS Nieuws

Reacties

Laatste nieuws

Wervelend Club voorbij tienkoppig Rangers naar League Phase

S&P 500 naar record, markt kijkt naar Nvidia-cijfers

Expeditie Robinson-kandidaat onthult: ‘Ik had schurft!’

Europese honkbalbond wil Israël niet weren van EK ondanks politieke discussie in Rotterdam

Argentijnse president Milei bekogeld met stenen

Benfica zit landgenoot José Mourinho dwars en bereikt Champions League, Club Brugge verpulvert tiental Rangers

Ajax, PSV en 34 andere clubs: dit zijn de Champions League-deelnemers van het seizoen 2025/2026

Dinnershow Mamma Mia! The Party in Rotterdam stopt per direct

Nog maar zo'n 20 procent van Curaçao heeft weer stroom

Manchester United blameert zich in League Cup na eindeloze penaltyserie bij vierdedivisionist

Nvidia boekt weer monsterwinst met AI-chips

Jessica Schilder hoort pas lang na afloop dat ze de Diamond League-finale heeft gewonnen: ’Dit is echt bizar’

Woonzorgcentrum in Veendam ontruimd vanwege grote brand

Bekerblamage Manchester United na lange penaltyreeks bij nietig Grimsby

Asielzoekers uit COA Amsterdam lopen stille tocht voor Lisa: 'Hartverwarmend'

Club Brugge verpulvert Rangers, Mourinho en 'Fener' niet in Champions League

Franse politie pakt broers op voor kappen herdenkingsboom voor vermoorde Jood

Amerikaan zet dood in scène en verlaat gezin voor andere vrouw: 89 dagen cel

NAVO gaat met defensie-industrie delen wat landen nodig hebben

Misdaadverslaggever Yelle Tieleman over de opmerkelijke stap van Astrid Holleeder: 'Heel opvallend'

Wat gaat er door het hoofd van een verkrachter? ‘Deze daders hebben geen leuke jeugd gehad’

Argentijnse president bekogeld met stenen: ‘Ga weg Milei!’

Kip in opmars als fastfood, maar expert waarschuwt: ‘In onze dikmakende omgeving is dit geen goede zaak’

Het is hemeltergend dat een examencommissie niet voorbereid is op AI-fraude

Lange rijen en hoge prijzen aan Russische pomp na Oekraïense aanvallen op raffinaderijen: ‘Nu is er een soort apocalyps’

Na klachten over Jeugdbescherming: ‘De politiek is met buitenland bezig, niet met ons’

Na Ajax meldt ook PSV zich bij AS Monaco voor Myron Boadu

Visma-Lease a Bike vergist zich in de Spaanse tegenwind: ’Ik zie dit niet als fout’

Vrouwen PSV missen Champions League na pijniging door Manchester United, FC Twente knalt over Rode Ster heen

Lale Gül: ‘Attentief zelfverdedigingswapen niet effectief’

Van Weel wil alsnog niet zelf asiel verlenen in schrijnende zaken

Verjaringstermijn verstreken: rechter verwerpt zaak tegen Diddy

B&B vol liefde: zowaar daadkracht bij Dick, Einstein-Rob doet z’n intrede en wát groeit er precies bij Illya?

FBI onderzoekt schietpartij in Minneapolis als terrorisme

LIVE | S&P 500 naar record, markt kijkt naar Nvidia-cijfers

Kogelstootster Jessica Schilder wint Diamond League-finale na toegekend protest

Denemarken biedt excuses aan voor gedwongen anticonceptie in vorige eeuw

17,5 jaar cel en tbs voor man die vriendin met 62 messteken om het leven bracht

Ryanair gaat personeel dat te grote bagage opmerkt belonen met hogere bonus

Amerikaan zet dood in scène en verlaat familie voor andere vrouw: 89 dagen cel

Twente Vrouwen met twee goals Roord naar finale Champions League-voorronde

Djokovic komt zwakke start te boven op US Open, Draper trekt zich terug

Astrid Holleeder gaat van geïsoleerd leven naar onder het vergrootglas: ‘Heel heftig’

Verbazing bij Argentijnen na vondst nazi-roofkunst: ‘Als een scène uit The Simpsons’

Wat maakt iemand tot een verkrachter van onbekende vrouwen? ‘Deze daders zijn van een andere orde’

Pornoacteur Ewoud (39) wil de lokale politiek in: ‘Ik ben er heel open over’

Alle leden van VN-veiligheidsraad, op uitzondering van VS, vinden hongersnood in Gaza een "door de mens veroorzaakte crisis"

Chaotische start extra districtsraad Deurne: tientallen bewoners moeten ‘om veiligheidsredenen’ buiten blijven

Flatbewoners onwel door hoge CO2-waarden in Sint-Jans-Molenbeek: “Hevige irritatie aan de luchtwegen”

Rel tussen Bouchez en RTBF duurt voort: MR dreigt met boycot, omroep wuift dreigende taal weg

Zus van Nederlandse topcrimineel Willem Holleeder treedt na tien jaar onderduiken uit anonimiteit: “Ik heb genoeg gemist”

Student dient strafklacht in wegens fraude bij artsenexamen en neemt Walter Damen onder de arm: “Gerecht kan alle computers in beslag nemen”

Orbán opent juridische strijd tegen EU om veto over Russische tegoeden voor Oekraïne te beschermen

Nota-Prévot biedt opties voor verzoening binnen de federale regering in kwestie-Palestina: wat is haalbaar?

Tientallen in het zwart geklede jongeren troepen samen op Grote Markt in Turnhout: “Plots sloegen ze op de vlucht”

“Nieuwe besmettingen niet uit te sluiten. Het kan ons allemaal overkomen”, waarschuwt microbio­loog na STEC-besmettingen in woonzorgcentra

Rompkabinet-Schoof kan door, gaat vooral op winkel passen

Defensie stuurt 17-jarigen opnieuw dienstplichtbrief, nu voor enquête

Bewoners COA-locatie houden stille tocht voor omgebrachte Lisa

Op de Kamertribune ziet publiek vooral 'campagne-tv' en 'heel veel ruzie'

“Nieuwe besmettingen niet uit te sluiten. Het kan ons allemaal overkomen”, waarschuwt microbioloog na STEC-besmettingen in woonzorgcentra