cupure logo
vanmetvooreenhetaannietbijtrumpdat

Opkomst bevolkingsonderzoeken daalt, extra voorlichting in wijken

Opkomst bevolkingsonderzoeken daalt, extra voorlichting in wijken
Van voorlichting in wijken tot nieuwe filmpjes en een landelijke campagne dit najaar: het RIVM zet alles op alles om méér Nederlanders te informeren over de bevolkingsonderzoeken naar kanker. De opkomst liep afgelopen jaren terug en dat baart zorgen. "We bereiken niet iedereen goed met onze informatie", zegt Patricia Hugen, programmamanager van de bevolkingsonderzoeken naar kanker bij het RIVM. "Het is niet erg als mensen er bewust voor kiezen om niet mee te doen, maar we weten dat er Nederlanders zijn die niet deelnemen aan de onderzoeken terwijl ze er wel positief tegenover staan." De bevolkingsonderzoeken naar darm-, borst- en baarmoederhalskanker zijn bedoeld voor mensen die nog geen klachten hebben die passen bij de ziekte. Doel is het vroeg opsporen van (voorstadia van) kanker, zodat het voorkomen kan worden of beter en sneller kan worden behandeld. Wijkgerichte aanpak Het RIVM geeft nu een extra impuls aan de toegankelijkheid van de informatie over de bevolkingsonderzoeken. In 2024 en 2025 zijn er allerlei pilots, vooral gericht op mensen met een niet-westerse migratieachtergrond of een lagere sociaaleconomische status. Van die groepen is bekend dat ze minder vaak deelnemen aan de bevolkingsonderzoeken. Zo zijn er voorlichtingsbijeenkomsten in wijkcentra, verzorgd door het RIVM. "Een deel van de mensen die daar komen, heeft de envelop of het pakket voor het bevolkingsonderzoek nooit opengemaakt", zegt Hugen. "Tijdens de bijeenkomst zijn ze geïnteresseerd, willen ze meer weten en meedoen. Daar helpen we ze dan ook praktisch bij." Ook een flyeractie bij huisartsen is volgens Hugen succesvol. "We hebben nieuwe, toegankelijkere brochures gemaakt en verstuurd naar 400 huisartsenpraktijken in wijken met een lagere opkomst. Die brochures zijn allemaal meegenomen. Ook zijn we door zo'n 100 praktijken benaderd die over de folders hadden gehoord en die ze ook graag wilden aanvragen." Sleutelpersonen Hoewel de pilots eind dit jaar stoppen, is de hoop dat de effecten ervan langer doorwerken. Daarom verzorgt voorlichter Angelique Harbers nu niet alleen bijeenkomsten in wijken, maar traint ze ook mensen die vervolgens zelf voorlichtingsbijeenkomsten kunnen houden. Denk aan gezondheidsambassadeurs, buurtmaatjes en sleutelpersonen in de wijk. "Ik heb bijvoorbeeld voorzitters van moskeeën in Limburg getraind", zegt Harbers. "Zij zeggen tegen mij: 'Als ik tegen mannen zeg dat het een goed en belangrijk onderzoek is, dan nemen ze dat aan. Als jij het zegt dan wordt er anders naar gekeken'. Ik denk dat het inderdaad meer en langduriger impact heeft als mensen uit de buurt, met dezelfde achtergrond en overtuigingen, voorlichting geven." Of alle inspanningen ertoe leiden dat de deelname aan de bevolkingsonderzoeken wordt vergroot, is moeilijk te zeggen. "We richten ons nu vooral op de toegankelijkheid van onze informatie, maar er zijn veel verschillende redenen waarom mensen niet deelnemen", zegt RIVM-programmamanager Hugen. "Veranderingen in onze demografie kunnen daaraan bijdragen, zoals het feit dat er nu meer niet-westerse migranten binnen de doelgroep van het onderzoek vallen. Tegelijkertijd is er wantrouwen tegen instituties en kunnen financiële zorgen een rol spelen: mensen vragen zich bijvoorbeeld af wat de financiële gevolgen zijn als er kanker bij hen wordt ontdekt." Het ombuigen van de landelijke trend is ook geen doel op zich, benadrukt Hugen. Harde doelen voor een opkomstpercentage heeft het RIVM zich niet gesteld. "We willen mensen niet overhalen om mee te doen. Door de positieve reacties die we nu krijgen, verwachten we wel dat de opkomst lokaal toeneemt."

Reacties

Laatste nieuws