Oscarwinnende documentairemaker Marcel Ophüls (97) overleden

De Franse-Amerikaanse documentairemaker Marcel Ophüls is op 97-jarige leeftijd overleden. Hij won een Oscar met Hôtel Terminus (1988), over de Duitse Gestapo-chef en oorlogsmisdadiger Klaus Barbie. Ophüls was toen al bekend door Le Chagrin et la Pitié ('Het verdriet en het medelijden'), een documentaire die in 1969 insloeg als een bom. Door middel van interviews en archiefmateriaal bracht de documentaire aan het licht hoe de Franse Vichy-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog met steun van een groot deel van de bevolking collaboreerde met nazi-Duitsland. De documentaire speelt zich af in Clermont-Ferrand, een stad dicht bij Vichy in Zuid-Frankijk van waaruit het regime het grootste deel van de zuidelijke helft van Frankrijk bestuurde. De rest van Frankrijk werd door Duitsland bezet, en halverwege de oorlog werd ook Vichy-Frankrijk bezet. Toen Le Chagrin et la Pitié voor het eerst in Parijse bioscopen werd vertoond, leidde de film tot een schok en heftige verontwaardiging. De documentaire rekende af met de mythe die generaal Charles de Gaulle in stand hield na zijn terugkeer met de geallieerden: dat het overgrote deel van de Fransen openlijk of heimelijk zijn verzetsbeweging had gesteund. In werkelijkheid schaarden miljoenen Fransen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog achter het collaborerende Vichy-regime. De Franse televisie weigerde jarenlang Le Chagrin et la Pitié uit te zenden vanwege de gevoelige en controversiële inhoud. Een omroepbaas verklaarde later tegenover een overheidscommissie dat de film "mythes vernietigde die de Franse bevolking nog steeds nodig had". Marcel Ophüls werd geboren op 1 november 1927 in Frankfurt, als zoon van de beroemde Joodse filmmaker Max Ophüls en actrice Hilde Wall. In 1933 vluchtte het gezin voor het naziregime naar Frankrijk. In de oorlog vluchtte het over de Pyreneeën naar Spanje, vanwaar het in de VS terechtkwam. Na de oorlog begon Marcel Ophüls met het maken van speelfilms, onder meer als assistent van de Franse filmmaker François Truffaut. In de jaren zestig verlegde hij zijn aandacht naar documentaires. Ophüls ontwikkelde een geheel eigen documentaire-stijl, met films die soms langer dan vier uur duurden. Zijn eerste doorbraak kwam in 1967 met een documentaire over het akkoord van München van 1938. Daarin gaven Frankrijk, het VK en Italië nazi-Duitsland toestemming om de Tsjechische regio Sudetenland te annexeren. In de film, gemaakt voor de Franse televisie, stelde Ophüls onder meer de vraag of onderhandelen met dictators acceptabel is. Documentaire over Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden Tussen 1968 en 1971 werkte hij voor de Duitse televisie. Hij maakte daarvoor een film over het regime van Pétain, de Franse held uit de Eerste Wereldoorlog die als staatshoofd van Vichy-Frankrijk met Duitsland collaboreerde. In 1989 won Ophüls een Oscar voor beste documentaire met Hôtel Terminus - Klaus Barbie, sa vie et son temps ('zijn leven en zijn tijd'), over het leven van de beruchte nazi-oorlogsmisdadiger en chef van de Gestapo in Frankrijk Klaus Barbie. In zijn documentaires stelde hij onrecht, onmenselijkheid en historische leugens aan de kaak. Hij maakte ook documentaires over het Neurenbergproces en de parallellen van de nazi-misdaden met latere oorlogsmisdaden en over de val van de Berlijnse Muur en het einde van de DDR. Ophüls bracht zijn laatste jaren door in het zuiden van Frankrijk en werkte tot aan zijn dood aan een documentaire over de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden. Hij overleed zaterdag. De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt.

Reacties

Laatste nieuws

Lichamen van vrouw en baby gevonden in park in Rome, zoektocht naar man met een soort doek

AD (Algemeen Dagblad)

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

ongeveer 2 uur geleden

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Het Laatste Nieuws

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

ongeveer 2 uur geleden

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

De Telegraaf

‘Vroedvrouwen komen me soms achteraf melden dat het een van de mooiste bevallingen was die ze al hadden meegemaakt’: Ella-June Henrard, actrice én doula

ongeveer 3 uur geleden

De Morgen

Mission impossible: vier redenen waarom Schoof faalde als partijloze premier

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Wat nu met Oekraïense jongen (16) die mama en zusje doodde? “Hij kan levenslang opgesloten worden, maar ook snel vrijkomen”

ongeveer 3 uur geleden

Grote drukte op Nederlandse wegen verwacht door treinstaking dinsdag

Het Laatste Nieuws

Reacties

Laatste nieuws

Lichamen van vrouw en baby gevonden in park in Rome, zoektocht naar man met een soort doek

KIJK | Jury ketchuptest snoeihard: 'Gadver, dit hoef ik niet'

Gillis-deal lijkt verder weg dan ooit: faillissement dreigt voor bedrijf van Friese ‘wanbetaler’

Ouders van zieke Hunter (1,5) ‘wonen’ in ziekenhuis, hun nieuw geopende tattoostudio is al maanden dicht

170.000 reizigers de toegang ontzegd tot VS: alles over het inreisverbod voor negentien landen

Live Roland Garros | Sinner dicht bij eerste titel op Roland Garros

Jeffrey Herlings heeft smaak weer te pakken en wint ook MXGP in Letland

Juichende Vollering krijgt boete en wordt 52 plaatsen teruggezet: 'Oeps...'

Franse regering wil met Renault optrekken bij productie van drones voor Oekraïne

Overzicht | Israël wil activistenschip stoppen, doden gemeld bij hulppunt GHF

Ongevraagd sturen van tweeduizend nationale gardisten door Trump leidt tot woede in Los Angeles

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Man die op groep mensen inrijdt in Passau, aangeklaagd voor poging tot moord

Krijgen we ongeziene comeback van Alcaraz? Sinner verliest in zinderende finale zijn eerste set van het toernooi

XR-campagne tegen de NOS is géén aanval op de persvrijheid, zegt woordvoerder Laura Kits

Groep burgers houdt op eigen houtje 'grenscontroles' bij Ter Apel

Eeuwenoud Schoonhovens carillon weer te horen na aanpassing geluidsregels

Rusland claimt nieuw offensief in Oekraïne, gevangenenruil 'komende week'

Peter Zoontjes (1939-2025): zonder ’Jomanda’, de held van het legioen, zal Telstar nooit meer hetzelfde zijn

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

Ronald Koeman traint na terugkeer uit Finland met klein groepje Oranje-reserves

Márquez pakt vierde MotoGP-zege van dit jaar, Herlings opnieuw beste in GP Letland

’Mijn zus is zó vreselijk zweverig: als ik boos ben, moet ik van haar kalm gaan zitten ademen op een kussen!’

Paul McCartney verrast Bruce Springsteen-fans in Liverpool

Onvoldoende grip op verwarde personen: ’Passende hulp blijft vaak uit’

Tropische hitte op komst met mogelijk ruim 30 graden, daarna slaat het wéér om

Snackbar groeit in drie generaties uit tot buurthuis: ‘Een praatje, een glimlach, mensen waarderen dat’

Dinsdag weer geen NS-treinen in heel Nederland door uitbreiding staking personeel, vakbond verbaasd

Ouders van Hunter (1,5) non-stop in ziekenhuis door zeldzame botkanker: ‘Je wereld stort in’

Minister Van Weel doet oproep aan ‘burgergrenswacht’ bij Ter Apel: ‘Houd je aan de wet en stop ermee’

Poetin kan zich geen ruzie met Xi veroorloven, maar in geheime documenten heet China wel 'vijand'

Leger in Los Angeles aangekomen om immigratieprotesten te stoppen

Live Roland Garros | Titelhouder Alcaraz herpakt zich in droomfinale tegen Sinner

Frankrijk pakt brons in Nations League na jubileumgoal Mbappé tegen Duitsland

Blije gezichten na wielershowtje 'Grote Vier' in Dauphiné: 'Maar het deed wel pijn'

NU+ | Steeds meer psychisch verzuim op werkvloer: helpt dagje thuisblijven?

NU+ | Defensie-expert Ko Colijn over Trump die Poetin spaart en Europa dwarszit

‘Vroedvrouwen komen me soms achteraf melden dat het een van de mooiste bevallingen was die ze al hadden meegemaakt’: Ella-June Henrard, actrice én doula

Mission impossible: vier redenen waarom Schoof faalde als partijloze premier

Wat nu met Oekraïense jongen (16) die mama en zusje doodde? “Hij kan levenslang opgesloten worden, maar ook snel vrijkomen”

Grote drukte op Nederlandse wegen verwacht door treinstaking dinsdag

Amateurbeelden tonen het moment waarop Colombiaanse presidentskandidaat wordt neergeschoten: “Toestand kritiek”

Eerste militairen arriveren in Los Angeles om aanhoudende protesten te stoppen: “Radicale linkse oproerkraaiers”

Vrouw die mensen neerstak in München zat kort voor aanval al even vast

Indrukwekkende Sinner loopt na meer dan 2 uur uit naar 2-0 in sets, Alcaraz met rug tegen de muur

Massale vechtpartij op bal in Forrières: vijftig mensen met elkaar op de vuist

Man die op groep mensen inrijdt in Passau aangeklaagd voor poging moord

Let op mijn woorden: Barry Madlener wordt luchtvaartlobbyist

Katz: Israëlische leger zal activistenschip op weg naar Gaza stoppen

Nationale Garde in LA aangekomen na protesten tegen arrestaties van migranten

Spektakel: Pogacar klopt Van der Poel en Vingegaard na schitterende finale in Dauphiné

Lost Nederlander mysterie Zodiac Killer op? ’Dit klinkt logisch’

Hese motorstem en volop medische ellende: Miley Cyrus (32) betaalde hoofdprijs voor succes

Denzel Dumfries schrikt af en toe wakker: ’Dan denk ik: wat is er gebeurd?’

Kylian Mbappé bezorgt Frankrijk winst tegen Duitsland in kleine finale van Nations League

Enorme stoet tanks komt aan in Washington voor militaire parade

Oscar (4) waant zich een echte ridder in het Muiderslot: ’Ze vechten, ze vechten!’

Dinsdag weer geen NS-treinen in heel Nederland door uitbreiding staking personeel