Oscarwinnende documentairemaker Marcel Ophüls (97) overleden

De Franse-Amerikaanse documentairemaker Marcel Ophüls is op 97-jarige leeftijd overleden. Hij won een Oscar met Hôtel Terminus (1988), over de Duitse Gestapo-chef en oorlogsmisdadiger Klaus Barbie. Ophüls was toen al bekend door Le Chagrin et la Pitié ('Het verdriet en het medelijden'), een documentaire die in 1969 insloeg als een bom. Door middel van interviews en archiefmateriaal bracht de documentaire aan het licht hoe de Franse Vichy-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog met steun van een groot deel van de bevolking collaboreerde met nazi-Duitsland. De documentaire speelt zich af in Clermont-Ferrand, een stad dicht bij Vichy in Zuid-Frankijk van waaruit het regime het grootste deel van de zuidelijke helft van Frankrijk bestuurde. De rest van Frankrijk werd door Duitsland bezet, en halverwege de oorlog werd ook Vichy-Frankrijk bezet. Toen Le Chagrin et la Pitié voor het eerst in Parijse bioscopen werd vertoond, leidde de film tot een schok en heftige verontwaardiging. De documentaire rekende af met de mythe die generaal Charles de Gaulle in stand hield na zijn terugkeer met de geallieerden: dat het overgrote deel van de Fransen openlijk of heimelijk zijn verzetsbeweging had gesteund. In werkelijkheid schaarden miljoenen Fransen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog achter het collaborerende Vichy-regime. De Franse televisie weigerde jarenlang Le Chagrin et la Pitié uit te zenden vanwege de gevoelige en controversiële inhoud. Een omroepbaas verklaarde later tegenover een overheidscommissie dat de film "mythes vernietigde die de Franse bevolking nog steeds nodig had". Marcel Ophüls werd geboren op 1 november 1927 in Frankfurt, als zoon van de beroemde Joodse filmmaker Max Ophüls en actrice Hilde Wall. In 1933 vluchtte het gezin voor het naziregime naar Frankrijk. In de oorlog vluchtte het over de Pyreneeën naar Spanje, vanwaar het in de VS terechtkwam. Na de oorlog begon Marcel Ophüls met het maken van speelfilms, onder meer als assistent van de Franse filmmaker François Truffaut. In de jaren zestig verlegde hij zijn aandacht naar documentaires. Ophüls ontwikkelde een geheel eigen documentaire-stijl, met films die soms langer dan vier uur duurden. Zijn eerste doorbraak kwam in 1967 met een documentaire over het akkoord van München van 1938. Daarin gaven Frankrijk, het VK en Italië nazi-Duitsland toestemming om de Tsjechische regio Sudetenland te annexeren. In de film, gemaakt voor de Franse televisie, stelde Ophüls onder meer de vraag of onderhandelen met dictators acceptabel is. Documentaire over Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden Tussen 1968 en 1971 werkte hij voor de Duitse televisie. Hij maakte daarvoor een film over het regime van Pétain, de Franse held uit de Eerste Wereldoorlog die als staatshoofd van Vichy-Frankrijk met Duitsland collaboreerde. In 1989 won Ophüls een Oscar voor beste documentaire met Hôtel Terminus - Klaus Barbie, sa vie et son temps ('zijn leven en zijn tijd'), over het leven van de beruchte nazi-oorlogsmisdadiger en chef van de Gestapo in Frankrijk Klaus Barbie. In zijn documentaires stelde hij onrecht, onmenselijkheid en historische leugens aan de kaak. Hij maakte ook documentaires over het Neurenbergproces en de parallellen van de nazi-misdaden met latere oorlogsmisdaden en over de val van de Berlijnse Muur en het einde van de DDR. Ophüls bracht zijn laatste jaren door in het zuiden van Frankrijk en werkte tot aan zijn dood aan een documentaire over de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden. Hij overleed zaterdag. De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt.

Reacties

Laatste nieuws

Deal van 185 miljoen op losse schroeven: faillissement dreigt voor koper vakantieparken Peter Gillis

AD (Algemeen Dagblad)

‘Kolonialisme zit in alles. Niet één bloem die uit Nederland wordt geëxporteerd is inheems.’ De levenslessen van schrijver Jamaica Kincaid

ongeveer 2 uur geleden

NRC Handelsblad

Vietnam schaft het tweekindbeleid af, maar het is de vraag of het geboortecijfer daardoor gaat stijgen

ongeveer 2 uur geleden

NRC Handelsblad

Trump lijkt met sturen van Nationale Garde naar Californië de confrontatie te zoeken met de machtige en progressieve staat

ongeveer 2 uur geleden

De mens heeft veel aan de oceaan te danken, maar wat kan de mens voor de oceaan doen?

NRC Handelsblad

Grote zorgen om weduwe Marie-José (82) die voor internetliefde (28) naar Ivoorkust vertrok: ’Geld verdween als sneeuw voor de zon’

ongeveer 2 uur geleden

Gezondheid dwingt koning Charles tot aanpassing: niet meer zelf te paard bij ceremonies

De Telegraaf

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

ongeveer 3 uur geleden

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Het Laatste Nieuws

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

ongeveer 4 uur geleden

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

De Telegraaf

Reacties

Laatste nieuws

Deal van 185 miljoen op losse schroeven: faillissement dreigt voor koper vakantieparken Peter Gillis

Onderwijsprotest uitgesteld door NS-protest: actievoerders kunnen niet reizen: ‘Staken doet pijn, nu bij ons’

Grote reddingsoperatie opgezet voor beknelde grotonderzoeker in Frankrijk

Alcaraz prolongeert Roland Garros-titel na ongekend spektakelstuk tegen Sinner

Live Nations League | Titelverdediger Spanje speelt finale tegen Portugal

Landelijk onderwijsprotest uitgesteld door staking NS-personeel

Live - Israëlisch leger zegt dat het lichaam Hamasleider Mohammed Sinwar gevonden heeft in tunnel onder ziekenhuis

VS verwachten op korte termijn Russische vergeldingsactie voor Oekraïense droneaanval

Na een weergaloze finale: Carlos Alcaraz verlengt zijn titel op Roland Garros na historische comeback tegen Sinner

We wisten al lang dat een bal koppen schadelijk is, maar deden niets

De Britse regering wil buitenlands personeel weren uit de zorg, maar kan dat wel?

Meerdere boten in Friesland omgeslagen door slecht weer

Landelijk onderwijsprotest gaat dinsdag niet door vanwege treinstaking

Inzet Nationale Garde door Trump uitzonderlijk, gouverneur vindt het 'opruiend'

‘Kolonialisme zit in alles. Niet één bloem die uit Nederland wordt geëxporteerd is inheems.’ De levenslessen van schrijver Jamaica Kincaid

Vietnam schaft het tweekindbeleid af, maar het is de vraag of het geboortecijfer daardoor gaat stijgen

Trump lijkt met sturen van Nationale Garde naar Californië de confrontatie te zoeken met de machtige en progressieve staat

De mens heeft veel aan de oceaan te danken, maar wat kan de mens voor de oceaan doen?

Transferzomer 2025: Edvardsen besluit bij Go Ahead Eagles te blijven

Jolanda Bremer (43) noemt zichzelf graag Vrouwtje van Stavoren maar moet villa verkopen

Elles’ dochter dronk zichzelf in coma: ’We hadden geen idee dat Julia al alcohol dronk’

Grote zorgen om weduwe Marie-José (82) die voor internetliefde (28) naar Ivoorkust vertrok: ’Geld verdween als sneeuw voor de zon’

Gezondheid dwingt koning Charles tot aanpassing: niet meer zelf te paard bij ceremonies

Oranje op rapport: ’Denzel Dumfries hoort in rijtje met Virgil van Dijk en Frenkie de Jong’

Israëlisch leger meldt vondst en identificatie lichaam Hamas-leider Mohammed Sinwar

Lichamen van vrouw en baby gevonden in park in Rome, zoektocht naar man met een soort doek

KIJK | Jury ketchuptest snoeihard: 'Gadver, dit hoef ik niet'

Gillis-deal lijkt verder weg dan ooit: faillissement dreigt voor bedrijf van Friese ‘wanbetaler’

Ouders van zieke Hunter (1,5) ‘wonen’ in ziekenhuis, hun nieuw geopende tattoostudio is al maanden dicht

170.000 reizigers de toegang ontzegd tot VS: alles over het inreisverbod voor negentien landen

Live Roland Garros | Sinner dicht bij eerste titel op Roland Garros

Jeffrey Herlings heeft smaak weer te pakken en wint ook MXGP in Letland

Juichende Vollering krijgt boete en wordt 52 plaatsen teruggezet: 'Oeps...'

Franse regering wil met Renault optrekken bij productie van drones voor Oekraïne

Overzicht | Israël wil activistenschip stoppen, doden gemeld bij hulppunt GHF

Ongevraagd sturen van tweeduizend nationale gardisten door Trump leidt tot woede in Los Angeles

Inhoud van proces-verbaal in zaak Fabian (11) gelekt, parket Brussel reageert ontstemd: “Het geheim van het onderzoek is cruciaal”

Boze Nederlanders houden zelf "grenscontroles", defensieminister roept op om te stoppen: "Ik begrijp frustratie"

Man die op groep mensen inrijdt in Passau, aangeklaagd voor poging tot moord

Krijgen we ongeziene comeback van Alcaraz? Sinner verliest in zinderende finale zijn eerste set van het toernooi

XR-campagne tegen de NOS is géén aanval op de persvrijheid, zegt woordvoerder Laura Kits

Groep burgers houdt op eigen houtje 'grenscontroles' bij Ter Apel

Eeuwenoud Schoonhovens carillon weer te horen na aanpassing geluidsregels

Rusland claimt nieuw offensief in Oekraïne, gevangenenruil 'komende week'

Peter Zoontjes (1939-2025): zonder ’Jomanda’, de held van het legioen, zal Telstar nooit meer hetzelfde zijn

Bondscoach Luciano Spalletti onthult eigen ontslag bij Italië op persconferentie na afgang in Noorwegen tijdens WK-kwalificatie

Daevin (6) waant zich een echte strijder in het Muiderslot: ’Ik ben fan van ridders!’

Ronald Koeman traint na terugkeer uit Finland met klein groepje Oranje-reserves

Márquez pakt vierde MotoGP-zege van dit jaar, Herlings opnieuw beste in GP Letland

’Mijn zus is zó vreselijk zweverig: als ik boos ben, moet ik van haar kalm gaan zitten ademen op een kussen!’

Paul McCartney verrast Bruce Springsteen-fans in Liverpool

Onvoldoende grip op verwarde personen: ’Passende hulp blijft vaak uit’

Tropische hitte op komst met mogelijk ruim 30 graden, daarna slaat het wéér om

Snackbar groeit in drie generaties uit tot buurthuis: ‘Een praatje, een glimlach, mensen waarderen dat’

Dinsdag weer geen NS-treinen in heel Nederland door uitbreiding staking personeel, vakbond verbaasd

Ouders van Hunter (1,5) non-stop in ziekenhuis door zeldzame botkanker: ‘Je wereld stort in’

Minister Van Weel doet oproep aan ‘burgergrenswacht’ bij Ter Apel: ‘Houd je aan de wet en stop ermee’

Poetin kan zich geen ruzie met Xi veroorloven, maar in geheime documenten heet China wel 'vijand'

Leger in Los Angeles aangekomen om immigratieprotesten te stoppen

Live Roland Garros | Titelhouder Alcaraz herpakt zich in droomfinale tegen Sinner