Oscarwinnende documentairemaker Marcel Ophüls (97) overleden

De Franse-Amerikaanse documentairemaker Marcel Ophüls is op 97-jarige leeftijd overleden. Hij won een Oscar met Hôtel Terminus (1988), over de Duitse Gestapo-chef en oorlogsmisdadiger Klaus Barbie. Ophüls was toen al bekend door Le Chagrin et la Pitié ('Het verdriet en het medelijden'), een documentaire die in 1969 insloeg als een bom. Door middel van interviews en archiefmateriaal bracht de documentaire aan het licht hoe de Franse Vichy-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog met steun van een groot deel van de bevolking collaboreerde met nazi-Duitsland. De documentaire speelt zich af in Clermont-Ferrand, een stad dicht bij Vichy in Zuid-Frankijk van waaruit het regime het grootste deel van de zuidelijke helft van Frankrijk bestuurde. De rest van Frankrijk werd door Duitsland bezet, en halverwege de oorlog werd ook Vichy-Frankrijk bezet. Toen Le Chagrin et la Pitié voor het eerst in Parijse bioscopen werd vertoond, leidde de film tot een schok en heftige verontwaardiging. De documentaire rekende af met de mythe die generaal Charles de Gaulle in stand hield na zijn terugkeer met de geallieerden: dat het overgrote deel van de Fransen openlijk of heimelijk zijn verzetsbeweging had gesteund. In werkelijkheid schaarden miljoenen Fransen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog achter het collaborerende Vichy-regime. De Franse televisie weigerde jarenlang Le Chagrin et la Pitié uit te zenden vanwege de gevoelige en controversiële inhoud. Een omroepbaas verklaarde later tegenover een overheidscommissie dat de film "mythes vernietigde die de Franse bevolking nog steeds nodig had". Marcel Ophüls werd geboren op 1 november 1927 in Frankfurt, als zoon van de beroemde Joodse filmmaker Max Ophüls en actrice Hilde Wall. In 1933 vluchtte het gezin voor het naziregime naar Frankrijk. In de oorlog vluchtte het over de Pyreneeën naar Spanje, vanwaar het in de VS terechtkwam. Na de oorlog begon Marcel Ophüls met het maken van speelfilms, onder meer als assistent van de Franse filmmaker François Truffaut. In de jaren zestig verlegde hij zijn aandacht naar documentaires. Ophüls ontwikkelde een geheel eigen documentaire-stijl, met films die soms langer dan vier uur duurden. Zijn eerste doorbraak kwam in 1967 met een documentaire over het akkoord van München van 1938. Daarin gaven Frankrijk, het VK en Italië nazi-Duitsland toestemming om de Tsjechische regio Sudetenland te annexeren. In de film, gemaakt voor de Franse televisie, stelde Ophüls onder meer de vraag of onderhandelen met dictators acceptabel is. Documentaire over Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden Tussen 1968 en 1971 werkte hij voor de Duitse televisie. Hij maakte daarvoor een film over het regime van Pétain, de Franse held uit de Eerste Wereldoorlog die als staatshoofd van Vichy-Frankrijk met Duitsland collaboreerde. In 1989 won Ophüls een Oscar voor beste documentaire met Hôtel Terminus - Klaus Barbie, sa vie et son temps ('zijn leven en zijn tijd'), over het leven van de beruchte nazi-oorlogsmisdadiger en chef van de Gestapo in Frankrijk Klaus Barbie. In zijn documentaires stelde hij onrecht, onmenselijkheid en historische leugens aan de kaak. Hij maakte ook documentaires over het Neurenbergproces en de parallellen van de nazi-misdaden met latere oorlogsmisdaden en over de val van de Berlijnse Muur en het einde van de DDR. Ophüls bracht zijn laatste jaren door in het zuiden van Frankrijk en werkte tot aan zijn dood aan een documentaire over de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden. Hij overleed zaterdag. De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt.

Reacties

Laatste nieuws

Franse familie maakt zich zorgen om weduwe (82) die plots naar Ivoorkust vertrok om bij geliefde (28) te zijn

AD (Algemeen Dagblad)

Hilde Van Mieghem over haar nieuwe boek, ‘heavy stuff’, en haar ultieme droom: ‘Het voyeurisme en het exhibitionisme vieren hoogtij'

ongeveer 1 uur geleden

De Morgen

Mars voor Fabian (11) trekt naar politiekantoor Molenbeek, politie zet waterkanon in: ‘Dit is geen geïsoleerd geval, en het zijn nooit witte kinderen’

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Vreedzame mars voor Fabian (11) escaleert na afloop: politie zet waterkanon in

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Spaanse politie pakt voortvluchtige Belg (48) op die ontsnapte uit psychiatrische inrichting: man verraadde zich bij ziekenhuisopname

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Opnieuw minstens vier doden door Israëlisch vuur nabij hulppunt - Israël zal hulpschip met Greta Thunberg tegenhouden

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Stijn (25) helpt mama aan financiële nachtmerrie ontsnappen dankzij Belastingmarathon: “Kunnen wel 16.000 euro terugkrijgen”

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Oekraïne en Rusland stellen uitwisseling van gevangenen en lichamen van 1.212 overleden soldaten uit naar volgende week na wederzijdse verwijten

ongeveer 1 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Israëlische minister van Defensie schakelt leger in om schip met Greta Thunberg te stoppen: “Keer terug, want jullie zullen Gaza niet bereiken”

ongeveer 1 uur geleden

Nieuwe plaquette bij John Frostbrug in Arnhem losgerukt: 'Onbegrijpelijk'

NOS Nieuws

Zoon (16) die dubbele moord op moeder (46) en zusje (6) bekende moet naar gesloten instelling: “Wat er in zijn hoofd is omgegaan, moet nog uitgeklaard worden”

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Meest gevolgde tiktokker ter wereld, Khaby Lame, gearresteerd in de VS wegens “overtreding van immigratiewetten”

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

“Wrak”: zo noemde James Ensor dit portret van zijn moeder en jij kan het deze week kopen op een veiling

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Omstreden influencer Andrew Tate verliest rijbewijs nadat hij met 196 km/u door Roemeens dorp scheurt: “Radar was verkeerd afgesteld”, zegt hij zelf

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Melissa (46) raakte bevriend met overvaller die pistool op haar richtte: “Ik heb hem opgevangen zodat hij niet weer de straat op ging”

ongeveer 3 uur geleden

Het Laatste Nieuws

Krijgt Poetin koekje van eigen deeg? Geheim document toont dat Moskou zich grote zorgen maakt over Chinese spionage en claims op Russisch grondgebied

ongeveer 3 uur geleden

Paus Leo hekelt "nationalistische politiek" tijdens Pinkstermis: "Geen plaats voor uitsluitingsdenken"

Het Laatste Nieuws

Burgemeesters Budel en Ter Apel: ‘Dring de overlast van asielzoekers bij ons terug en er ontstaat een ander beeld in het land’

ongeveer 3 uur geleden

De Oekraïense drone-aanval op Russische bommenwerpers moet ook voor westerse landen een waarschuwing zijn

NRC Handelsblad

Reacties

Laatste nieuws

Franse familie maakt zich zorgen om weduwe (82) die plots naar Ivoorkust vertrok om bij geliefde (28) te zijn

Wiebes klopt Kool in Groot-Brittannië, eindzege Vollering in Catalonië

Tiener die moeder en zus neerstak in België en brand stichtte naar instelling

Nieuwe plaquette bij oorlogsmonument Slag om Arnhem vernield

Pogacar klopt Vingegaard en Van der Poel na schitterende finale in Dauphiné

Live Nations League | Bekijk de tussenstand bij de troostfinale Duitsland-Frankrijk

Pieterse herpakt zich met mountainbikezege in Leogang van deceptie in Tsjechië

Live Roland Garros | Parijs maakt zich klaar voor droomfinale Alcaraz-Sinner

Fransman stoned aangehouden met 7 kilo xtc en 5 kilo heroïne in auto bij Breda

‘Er zijn plekken waar verzekeraars bepaalde gebieden niet meer verzekeren’

Hilde Van Mieghem over haar nieuwe boek, ‘heavy stuff’, en haar ultieme droom: ‘Het voyeurisme en het exhibitionisme vieren hoogtij'

Mars voor Fabian (11) trekt naar politiekantoor Molenbeek, politie zet waterkanon in: ‘Dit is geen geïsoleerd geval, en het zijn nooit witte kinderen’

Vreedzame mars voor Fabian (11) escaleert na afloop: politie zet waterkanon in

Spaanse politie pakt voortvluchtige Belg (48) op die ontsnapte uit psychiatrische inrichting: man verraadde zich bij ziekenhuisopname

Opnieuw minstens vier doden door Israëlisch vuur nabij hulppunt - Israël zal hulpschip met Greta Thunberg tegenhouden

Stijn (25) helpt mama aan financiële nachtmerrie ontsnappen dankzij Belastingmarathon: “Kunnen wel 16.000 euro terugkrijgen”

Oekraïne en Rusland stellen uitwisseling van gevangenen en lichamen van 1.212 overleden soldaten uit naar volgende week na wederzijdse verwijten

Israëlische minister van Defensie schakelt leger in om schip met Greta Thunberg te stoppen: “Keer terug, want jullie zullen Gaza niet bereiken”

Nieuwe plaquette bij John Frostbrug in Arnhem losgerukt: 'Onbegrijpelijk'

Kan ik een vriend vragen om zijn hond voortaan thuis te laten?

Bart Nijman: kiezers willen antwoord op de vraag wat Nederland met migratie en islam moet

Wadlopen en struinen door het Volendam van Turkije: badplaats Didim is een verborgen parel

Flekken geeft toe: 'Dat was vrij stressvol'

Demi Vollering pakt eindzege in Catalonië, Lorena Wiebes blinkt in Groot-Brittannië uit met verschroeiende sprint

Weer tapt in nieuwe week uit heel ander vaatje: tropische temperaturen boven de 30 graden verwacht

Israël: krijgsmacht zal activistenschip met Greta Thunberg op weg naar Gaza stoppen

Alberto Stegeman geschrokken door ophef vermeende pedofiele BN’er: ’Die storm wilde ik niet’

Mathieu van der Poel komt net tekort in openingsetappe Criterium du Dauphiné, Tadej Pogacar slaat toe in elitegroepje

Iran breidt verbod op uitlaten van een hond uit

Lichamen van vrouw en baby gevonden in park in Rome

NU+ | Twijfels over het nut van Europese app om online op leeftijd te controleren

Dinsdag in hele Randstad geen NS-treinen vanwege staking personeel

NU+ | Waarom buitenlandse media wild worden van relatie Jojo Siwa en Chris Hughes

Wiebes troeft Kool af in sprint slotetappe Ronde van Groot-Brittannië

Recensieoverzicht The Life of Chuck: 'Sentimenteel, maar menselijk'

Hilde Van Mieghem: ‘Ik kijk ernaar uit om helemaal te verdwijnen’

Vier lessen over hoe we ons kunnen verzekeren terwijl de aarde verder opwarmt

Zoon (16) die dubbele moord op moeder (46) en zusje (6) bekende moet naar gesloten instelling: “Wat er in zijn hoofd is omgegaan, moet nog uitgeklaard worden”

Meest gevolgde tiktokker ter wereld, Khaby Lame, gearresteerd in de VS wegens “overtreding van immigratiewetten”

“Wrak”: zo noemde James Ensor dit portret van zijn moeder en jij kan het deze week kopen op een veiling

Omstreden influencer Andrew Tate verliest rijbewijs nadat hij met 196 km/u door Roemeens dorp scheurt: “Radar was verkeerd afgesteld”, zegt hij zelf

Melissa (46) raakte bevriend met overvaller die pistool op haar richtte: “Ik heb hem opgevangen zodat hij niet weer de straat op ging”

Krijgt Poetin koekje van eigen deeg? Geheim document toont dat Moskou zich grote zorgen maakt over Chinese spionage en claims op Russisch grondgebied

Paus Leo hekelt "nationalistische politiek" tijdens Pinkstermis: "Geen plaats voor uitsluitingsdenken"

Fransman opgepakt in Prinsenbeek met xtc, heroïne en hasj in auto

Treinstaking dinsdag uitgebreid, spoorpersoneel legt werk neer in hele Randstad

Schrijver Yvonne Kroonenberg is nu ‘een mevrouw met een volkstuin’

Spoorvakbond VVMC: dinsdag NS-staking in hele Randstad

Burgemeesters Budel en Ter Apel: ‘Dring de overlast van asielzoekers bij ons terug en er ontstaat een ander beeld in het land’

De Oekraïense drone-aanval op Russische bommenwerpers moet ook voor westerse landen een waarschuwing zijn

Thailand verbiedt toeristen grens met Cambodja over te steken door opgelaaid conflict: ’Chaos’

Stakingen uitgebreid: dinsdag geen treinen in de hele Randstad

Spectaculair nieuw beeld: vlammenzee op Russisch vliegveld

AvroTros bestelt twee nieuwe seizoenen Woeste grond

Plaquette bij John Frostbrug in Arnhem opnieuw vernield: ’Hoe haalt iemand het in zijn hoofd?’

Peter Zoontjes (1949-2025): zonder ’Jomanda’, de held van het legioen, zal Telstar nooit meer hetzelfde zijn

’Leuk zeg, een tweeling, maar wel een hoop werk zeker?’

Fransman stoned aangehouden in Brabant, had 12 kilo drugs in auto

BBC schorst scheldende EastEnders-acteur Jamie Borthwick: ’Compleet onacceptabel’

‘Manchester City moet niet denken dat ze dit binnenhalen met Reijnders’