Rechtszaak om verplichte algoritmes op Instagram: 'Moet uitgeschakeld kunnen'

Kiezen voor een versie van Instagram of Facebook die niet door ondoorzichtige, gepersonaliseerde algoritmes wordt samengesteld, moet een stuk makkelijker worden. Dat is de eis van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom in een rechtszaak tegen Meta, het moederbedrijf van Instagram en Facebook. De timing van de eis houdt verband met de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. "Er komen verkiezingen aan, en dus is het belangrijk dat mensen grip hebben op hun informatiedieet", zegt directeur Evelyn Austin van Bits of Freedom. De organisatie stelt dat de Europese digital services act dat verplicht. Eerder klaagde de burgerrechtenorganisatie al bij de Europese Commissie, maar omdat handhaving uitblijft en de verkiezingen in aantocht zijn, spant de organisatie een kort geding aan. "We zijn het oneens met de suggestie dat we de digital services act overtreden", laat Meta weten in een schriftelijke reactie. "We hebben substantiële wijzigingen in onze systemen doorgevoerd om aan onze verplichtingen te voldoen en zijn hierover blijvend in gesprek met de Europese Commissie." De zaak dient op 22 september, ruim een maand voor de Tweede Kamerverkiezingen. Kiezen Gebruikers moeten sinds vorig jaar kunnen kiezen of ze een met algoritmes gepersonaliseerde feed willen. Dat is geregeld in de Digital Services Act, een Europese richtlijn die de grote internetplatforms reguleert. Meta's grote platforms Instagram en Facebook bieden die mogelijkheid wel, maar volgens Bits of Freedom niet voldoende. "Je kunt kiezen voor een feed met mensen die je volgt, maar je moet hem elke keer bewust aanklikken en kunt hem niet als standaard instellen", zegt directeur Austin. Dat is volgens de organisatie in strijd met de wet, die dicteert dat je een "voorkeursoptie" moet kunnen opgeven. Bovendien is de niet-gepersonaliseerde feed verborgen: hij is weliswaar makkelijk aan te klikken, zoals verplicht, maar dan moet je wel weten dat hij er überhaupt is. Op Instagram kan dat bijvoorbeeld door op het Instagram-logo te tappen, maar er is geen indicatie voor gebruikers dat die mogelijkheid bestaat. Austin zegt het vooral belangrijk te vinden dat mensen zelf kunnen kiezen of ze een algoritme-vrije feed willen. "Of mensen dat willen, is niet aan Meta of aan ons, maar aan de gebruiker." Tegelijk ziet ze grote gevaren bij de aanbevelingsalgoritmes van de grote techplatforms. "De afgelopen jaren hebben we meerdere conflicten gezien die zijn aangewakkerd of verergerd door Meta's algoritmes." Onontgonnen terrein Hoe de algoritmes van big tech precies werken en welke effecten dat heeft op gebruikers, is voor een groot deel onontgonnen terrein, zegt hoogleraar Claes de Vreese van de Universiteit van Amsterdam, waar hij onderzoek doet naar het effect van politieke communicatie op internet. "Over de precieze effecten tasten we in het duister, ook omdat we weinig onderzoek kunnen doen", zegt De Vreese. Onderzoekers als hij krijgen nauwelijks toegang tot de platforms van de tech-giganten. Er zijn wel aanwijzingen dat de verkiezingen indirect kunnen worden beïnvloed. Maar: "Het gebeurt niet zo snel dat iemands stemkeuze aantoonbaar verandert door iets dat viral gaat", zegt De Vreese. "Het kan wel zijn dat iets viral gaat dat een bepaald thema aansnijdt, en dat de partijen die daar veel mee bezig zijn vervolgens profiteren." Zo kunnen bepaalde partijen profijt hebben van viral filmpjes over migratie of de huizenmarkt. Belangrijker Viral gaan op Instagram en Facebook is voor politieke partijen binnenkort belangrijker dan ooit, omdat moederbedrijf Meta politieke advertenties verbiedt. Vanaf begin oktober is het niet langer toegestaan om advertenties voor verkiezingscampagnes of met een andere politieke lading te plaatsen. Volgens Meta had het bedrijf geen andere keuze, omdat nieuwe Europese regels voor politieke advertenties "onwerkbaar" zijn. Die regels zijn bedoeld om gebruikers te beschermen tegen desinformatie en manipulatie in politieke advertenties. Ook moet duidelijk zijn wie voor een advertentie betaalt. Techbedrijven hebben echter forse kritiek. Ook de Digital Services Act, waar Bits of Freedom zich nu op beroept, is tegen de zin van techbedrijven. Ook de Amerikaanse regering heeft veel kritiek op de wet, en dreigt zelfs met sancties tegen medewerkers van EU-lidstaten die de belast zijn met uitvoering van de wet.

Reacties

Laatste nieuws

Formatie Brussel blijft geblokkeerd: ‘Facilitator hoopt dat hij op basis van de inhoud partijen kan overtuigen’

De Morgen

Sjors van der Panne focust zich volledig op musical Brel: ’Met de liefde wil het niet echt vlotten, daar heb ik me inmiddels bij neergelegd’

ongeveer 2 uur geleden

Chinees BYD groeit explosief, ooit zo populair Tesla legt het af: hoe komt dat?

De Telegraaf

‘Punkdino’ ontdekt: ‘Zijn stekels zaten direct vast aan het bot. Dat zien we bij geen enkel ander dier, levend of uitgestorven’

ongeveer 3 uur geleden

Zelden reist Kim zijn land uit, maar voor Xi en Poetin maakt hij een uitzondering

De Morgen

Reacties

Laatste nieuws

Formatie Brussel blijft geblokkeerd: ‘Facilitator hoopt dat hij op basis van de inhoud partijen kan overtuigen’

Kop van Jut in het artsenexamen is volgens sommigen professor Jan Eggermont. Hij neemt nu ontslag

Ajax-aanwinst James McConnell (20) zoekt tand pas na training

LIVE | Nasdaq wint ondanks daling Nvidia, ASMI topper in lagere AEX

Fleur Agema stelt zich niet meer verkiesbaar voor PVV, Geert Wilders zet drie nieuwkomers in top vier

’Zou mooi zijn als dit nog spicy gaat worden in Formule 1’

Dick (59) gebruikt zijn chique oldtimer elke dag: ’Moest wel lawaai-uitlaat vervangen voor buurtbewoners’

Radboudumc, Amsterdam UMC en LUMC Leiden weigeren lezing Israëlische arts Amit Frenkel: ’Totale waanzin’

’Ik hou rekening met een bom op ons dak’

Marcel Peereboom Voller: Sekse en Wipske boren een nieuwe doelgroep aan

Gemeente Den Bosch sprak met alle Syrische overlastplegers

AZ bevestigt komst van Braziliaan Weslley Patati (21)

Niels Laros (20) stunt met zege op 1500 meter in Diamond League Zürich en loopt Nederlands record

Helen's dagboek: ’Eva’s overlijden heeft me wakker geschud, lijkt wel’

Rob Savelberg: ’Het was een grote eer voor u te schrijven’

Suzan Lamens laat wereldtopper Iga Swiatek flink schrikken op US Open, maar ligt er wel uit in New York

LIVE Europa League: stelt FC Utrecht een ticket voor het hoofdtoernooi veilig?

LIVE Conference League: AZ kan Conference League ruiken na geweldige start tegen Levski Sofia

Bayer Leverkusen deelt steek onder water uit aan Manchester United tien minuten voor Champions League-loting

Sjors van der Panne focust zich volledig op musical Brel: ’Met de liefde wil het niet echt vlotten, daar heb ik me inmiddels bij neergelegd’

Chinees BYD groeit explosief, ooit zo populair Tesla legt het af: hoe komt dat?

Presentator Edson da Graça (43) onthult reden achter tattoo op middelvinger: ’Ik maakte het mezelf moeilijk’

Winston Gerschtanowitz wordt directeur bij MediaLane Group

Franse luchtverkeersleiders willen op 18 september staken

Iran belooft “gepast antwoord” nadat Europese landen procedure in gang zetten voor herinvoering sancties

VN-vredesmacht vertrekt in 2027 uit Libanon na druk van de VS

“Sportwagenfabrikant Lotus schrapt 550 banen op hoofdkantoor”

Mercedes 190 gaat volgens kenners kwart miljoen opleveren: dit is de reden

Zeven migranten uit VS aangekomen in Rwanda in kader van akkoord met Washington

Hoe één uitspraak over ChatGPT Jan Eggermont de kop kost: “Het veiligheidslek was véél groter dan gedacht”

Dit huis staat al 35 jaar leeg, en het is niet het enige spookhuis

Niels Laros schrijft geschiedenis met zege én recordtijd in Diamond League-finale

Feyenoord verhuurt reservespeler Stengs aan Italiaanse promovendus Pisa

Dijksma bezoekt Istanboel met Europese collega's om Imamoglu te steunen

Lamens snoept Swiatek set af maar weet net niet te stunten op US Open

Discuswerpster Van Klinken tweede in Diamond League-finale, Klaver stelt teleur

Live US Open | Suzan Lamens wint set tegen Iga Swiatek, bekijk de tussenstand

Nóg meer regen verwacht in Alpenregio: lokaal code rood in Italië en Zwitserland

Oud-minister Fleur Agema stelt zich niet opnieuw verkiesbaar voor PVV

AZ presenteert vlak voor Conference League-duel recordaankoop Patati

Live Europees voetbal | AZ op rozen tegen Levski, FC Utrecht ook begonnen

Verstappen feliciteerde Pérez als eerste met F1-rentree: 'Mooi dat hij terug is'

Kabinet geeft prehistorische vondsten in handbagagekoffers terug aan Maleisië

Ajax treft Chelsea en Inter in Champions League, PSV tegen Liverpool en Bayern

Live CL-loting | Lees hier alles terug over de loting van Ajax en PSV

Fleur Agema niet opnieuw verkiesbaar voor de PVV

Nederlandse burgemeesters schrijven noodbrief aan Brussel om zwaar vuurwerk: ‘Dit zijn geen ongelukken’

Buurt in shock nadat Peter (29) door eigen broer wordt doodgestoken: ‘Keurig, vriendelijk gezin’

Op deze 13.000 plekken in Nederland voelen vrouwen zich onveilig

Experts en artsen blij met verplichte helm onder de 18 jaar: ‘Mijn ic ligt vol met fietsers met hoofdletsel’

Susan Monarez, de wetenschapper in het oog van de storm: ‘Dit zou elke Amerikaan bang moeten maken’

Nieuwe naam prijkt al op Sportpaleis, maar vergunning ontbreekt nog: ‘Belangrijke mijlpaal’

Russische raketaanval op gebouw EU-delegatie in Kiev: ‘Moskous antwoord op vredesinspanningen’

‘Punkdino’ ontdekt: ‘Zijn stekels zaten direct vast aan het bot. Dat zien we bij geen enkel ander dier, levend of uitgestorven’

Zelden reist Kim zijn land uit, maar voor Xi en Poetin maakt hij een uitzondering

Monica Geuze voelt zich slecht na relatiebreuk: ’Het is allemaal eventjes wennen’

Meerderjarige zoon eist bij rechter leefgeld van vader, ook voor leasekosten van zijn Mercedes

Auw! Hollywoodster glijdt uit en valt tijdens opnames

Jay Vine bekroont solo met zege in eerste bergetappe Vuelta, Jonas Vingegaard verliest leiderstrui

PSV treft Liverpool en Bayern München in Champions League