cupure logo
vanvoormethetbijeenzijnnietaantegen

Republikeinen azen op extra zetels, Democraten verlaten Texas uit protest

In een uiterste poging een gevoelige stemming over nieuwe kiesdistricten te voorkomen hebben tientallen Democratische politici hun thuisstaat Texas verlaten. Dit tot woede van de Republikeinse gouverneur Abbott, die eist dat ze vandaag terugkeren naar Texas voor de stemming. Doen ze dat niet, dan wil hij proberen de politici uit hun ambt zetten. De Democraten pakten dit weekend het vliegtuig naar Chicago en New York, uit onvrede over het voorstel van Texaanse Republikeinen om de grenzen van kiesdistricten in de staat aan te passen. Met dat plan, dat de steun heeft van president Trump, verwachten de conservatieven vijf Texaanse Congreszetels die nu nog in handen zijn van de Democraten te kunnen binnenslepen. De Republikeinse Afgevaardigde Vasut, voorzitter van de herindelingscommissie, is duidelijk over het doel van de nieuwe districtskaarten: Die zetels spelen een belangrijke rol bij de tussentijdse verkiezingen in de VS van volgend jaar. De Republikeinen hebben nu een meerderheid in het Congres, maar de marges zijn krap. Met Trumps afnemende populariteit in de peilingen, onder meer ingegeven door alle aandacht rond de Epstein-dossiers, zetten de Republikeinen nu alle zeilen bij. "De Republikeinen vrezen dat ze de meerderheid gaan verliezen die ze nu in het Huis van Afgevaardigden hebben", zegt Amerika-kenner Kenneth Manusama. "Dus hebben ze nu open en bloot en onbeschaamd gezegd: weet je wat, we gaan gewoon een nieuwe kaart tekenen, met nieuwe districten, en daarmee hebben we kans om vijf extra zetels te winnen." Het naar believen aanpassen van de districtsgrenzen voor eigen politiek gewin gebeurt in de VS sinds jaar en dag en heeft een naam: gerrymandering. Die term verwijst naar gouverneur Gerry van de staat Massachusetts, die begin 19de eeuw voor eigen gewin de grenzen dusdanig verschoof dat sommigen de vorm van een salamander meenden te herkennen in een van de districten. In deze video legden we eerder uit hoe gerrymandering werkt: Verboden is het verleggen van de grenzen niet. Het Hooggerechtshof oordeelde in 2019 dat het om een politieke kwestie gaat waar de rechtspraak zich niet mee heeft te bemoeien. "Dus het mag", zegt Manusama. "Racial gerrymandering mag niet. Daarbij wil je met name zwarte kiezers benadelen, zodat witte kiezers daar voordeel van hebben." Het opmerkelijke aan het Republikeinse voorstel in Texas is de timing, legt Manusama uit. Doorgaans gaan districtsgrenzen in de VS eens in de tien jaar op de schop, nadat er een volkstelling heeft plaatsgevonden. "Nu hebben de Republikeinen tussendoor bedacht: we moeten maar een nieuwe kaart tekenen, want we staan er slecht voor en zo kunnen we onze meerderheid behouden." Daarbij verbaast het de Amerikakenner niet dat het in Texas de Republikeinen zijn die naar dit middel grijpen. "De conservatieven in Amerika zijn nu structureel in de minderheid. Ze moeten dit soort electorale trucs uithalen om alsnog zetels te behalen en meerderheden te kunnen krijgen, zowel in lokale parlementen als in het nationale, federale Huis van Afgevaardigden." Correspondent Verenigde Staten Rudy Bouma: "Vier jaar geleden deden Democraten in Texas dit ook al om restricties rondom verkiezingen te blokkeren. Daarop hebben Republikeinen nieuwe regels doorgedrukt. Zo kunnen Afgevaardigden die de staat verlaten om stemmingen te ontduiken celstraf en boetes van 500 dollar per dag krijgen. De Afgevaardigden verdienen maar 600 dollar per maand voor hun parttime werk. Die boetes mogen echter niet worden betaald uit campagnepotjes, maar Democraten hebben de afgelopen weken toch al geld ingezameld en denken een manier te hebben gevonden om de restricties te omzeilen. Eén van de fondsenwervers is de Texaanse Democratische politicus Beto O'Rourke, die we recent nog spraken voor Nieuwsuur. Ook de Nationale Democratische Partij steunt de dissidente Texaanse Democraten. De actie was dus zorgvuldig voorbereid." Of het vertrek van de Democratische parlementsleden uit Texas iets gaat uithalen, betwijfelt Manusama. Hij wijst erop dat de districtskaarten nog tot aan december kunnen worden aangepast. "Ze zouden het buiten Texas moeten volhouden totdat die deadline is verstreken. Dat is wel een erg lange periode. Ik vraag me af of ze dat kunnen volhouden." Onmogelijk acht Manusama het ook niet, gelet op de openlijke steun van de Democratische gouverneur in Illinois. Deze Pritzker geldt als een uitgesproken criticus van Trump en wordt gezien als mogelijke kandidaat bij de presidentsverkiezingen van 2028. Hij heette de Democraten uit Texas gisteren tijdens een persconferentie welkom in Chicago. Pritzker gaf daarbij af op Trump. "Dit gaat niet alleen om het manipuleren van het systeem in Texas, maar om het manipuleren van het systeem in strijd met de rechten van alle Amerikanen voor de komende jaren", aldus de gouverneur. De miljardair zou een maandenlang verblijf van de Texaanse politici makkelijk kunnen bekostigen, zo wordt gespeculeerd. Ondertussen zitten Democraten elders in het land ook niet stil. Zo dreigen afgevaardigden in staten als Californië en New York in navolging van de Republikeinen in Texas ook hun districtsgrenzen te verleggen, ziet Manusama. Daarmee kan volgens hem een "wapenwedloop" op gang komen. "Die is voor het politieke systeem en het vertrouwen daarin niet echt goed."

Reacties

Laatste nieuws