cupure logo
vanmetvoorheteennietbijzijntrumpuit

Robots vervangen metselaars, 'maar automatisering in bouw niet snel genoeg'

Op de bouwplaats een robot die helpt met gaten boren, drones die bouwinspecties doen of een 360-gradencamera die de voortgang van een bouwproject volgt. Zulke toepassingen presenteerde het kabinet drie jaar geleden als belangrijke oplossingen voor grote personeelstekorten. Maar automatiseren en innoveren in de bouw is een proces van lange adem, zien deskundigen. De bouw is van oorsprong een traditionele sector waar vooral mensen het werk doen. Maar er zijn niet genoeg handen. "De arbeidsproductiviteit in de bouw is sinds het jaar 2000 eigenlijk maar ternauwernood gestegen", zegt Jan van der Doelen, sectorspecialist bij ING. Hij ziet digitale toepassingen stilletjes aan wel meer gemeengoed worden, maar de bouw loopt nog achter op de industrie. "Daar heeft robotisering veel meer vorm gekregen en is de productiviteit fors gestegen", zegt Van der Doelen. Hij ziet ook dat ondernemers door de krappe arbeidsmarkt wel moeten nadenken over hoe ze het werk beter en efficiënter kunnen uitvoeren. "De bouw moet op die manier door, anders gaan we grote productieproblemen krijgen", waarschuwt Van der Doelen. Metselrobots Door het grote tekort aan metselaars worden er hier en daar metselrobots ingezet. Het bedrijf Monumental heeft nu 15 metselrobots die muren tot 12 meter hoog kunnen bouwen. De robots kunnen op een dag zo'n 350 stenen verwerken. Dat zijn wel minder stenen dan een metselaar, die gemiddeld rond 600 stenen verwerkt. "Maar bouwbedrijven zien wel de noodzaak, omdat het tekort zo gigantisch groot is", zegt commercieel directeur Stijn van Krimpen. En de start-up is ook nog bezig om de robots verder te ontwikkelen. "We kunnen de snelheidsknop nog wat aandraaien, zodat we iets meer stenen per dag kunnen gaan leggen." Het bedrijf hoopt over vijf jaar te kunnen uitbreiden met honderden robots die ook buiten Nederland worden gebruikt. Innovatie duurt lang Het innovatieproces neemt veel tijd in beslag, ziet arbeidseconoom Ronald Dekker van onderzoeksinstituut TNO. Dat heeft ook te maken met hoe de bouw is georganiseerd. Bouwbedrijven werken met verschillende aannemers en dan zijn er ook weer bedrijven die het materiaal aanleveren. "Als je op een innovatieve manier de bouw wil aanpakken, dan betekent het dat alle betrokken partijen daar ook achter moeten staan en dat vertraagt het proces", zegt Dekker. De arbeidseconoom zegt verder dat scholen die de aankomende bouwers opleiden ook onderdeel moeten zijn van dat proces. Er moet op een andere manier worden nagedacht, bijvoorbeeld over hoe je een huis geautomatiseerd gaat bouwen. 'Goed nadenken over robotisering' Volgens robotica-expert David Abbink van de TU Delft is er veel potentie in de bouw, maar moet ook goed worden nagedacht hoe technologie wordt toegepast. "Het is geen silver bullet, koop maar een robot, zet die erin en hop, je hebt geïnnoveerd. Je verandert het werk en als je niet goed snapt wat de impact is op dat werk, kan het ook dat je het heel saai maakt. Dat je vervelend restwerk creëert voor mensen." Robots zijn dus niet het doel, maar een middel: "Als je iets structureels wilt doen aan personeelstekorten, moet je innoveren richting aantrekkelijk werk." Daar sluit Leontien de Waal, sectoreconoom Bouw bij ABN Amro zich bij aan. "Je kunt niet alleen een robot neerzetten. Die moet kunnen samenwerken met collega's van vlees en bloed." Ook zegt ze dat het moet passen in het bedrijfsproces, omdat bepaalde werkzaamheden in de bouw zich wat minder lenen voor automatisering en robotisering. 60.000 mensen De Waal zegt ook dat de bouw niet meer kan stilzitten. " Eigenlijk zouden er de komende jaren 60.000 mensen bij moeten komen, maar waar gaan we die vandaan halen?" Zo moeten er meer woningen gebouwd worden, moeten gebouwen gerenoveerd worden en nieuwe wegen worden aangelegd. En daarom is de technologie hard nodig, vindt ze. Maar technologie en innovatie zullen de vakmensen niet compleet vervangen. "Er blijven altijd mensen op de bouwplaats, het zal meer een combinatie van mens en technologie worden."

Reacties

Laatste nieuws