cupure logo
vanvoormetheteenbijnietdooraandat

Trump verhoogt druk op centrale bank, maar dat is niet zonder risico

Het voorgenomen ontslag van de Amerikaanse bankbestuurder Lisa Cook is een "schokkende aanval op de onafhankelijkheid van de centrale bank". Dat zegt Nout Wellink, oud-topman van De Nederlandsche Bank. Vijf vragen over deze opvallende beslissing van president Trump. Wat is er precies aan de hand? Lisa Cook wordt door de president beschuldigd van hypotheekfraude. Die beschuldiging komt oorspronkelijk van Bill Pulte, de baas van de FHFA, een soort financiële waakhond voor hypotheken. Pulte is een Trump-aanhanger. Hij beschuldigde eerder al andere politieke tegenstanders van hypotheekfraude. Op basis van de beschuldiging zegt Trump genoeg bewijs te hebben om Cook te ontslaan. De fraude zou gaan om een hypotheekaanvraag die Cook jaren geleden deed, nog voor ze de topbaan bij de centrale bank kreeg. Er loopt een onderzoek naar de beschuldigingen tegen Cook. Waarom bemoeit Trump zich zo met de centrale bank? Als Cook weg is, heeft Trump een meerderheid van de bestuurders van de Amerikaanse centrale bank aangesteld. Zij stemmen over eventuele renteverlagingen. Correspondent VS Rudy Bouma: "Trump bemoeit zich met de centrale bank omdat hij de rente verlaagd wil zien. De rentelasten van de Amerikaanse overheid zijn torenhoog vanwege de enorme staatsschuld. Die zal - mede door Trumps belastingverlagingen en verhoogde defensie-uitgaven - de komende jaren alleen maar verder oplopen. Trump heeft het afgelopen half jaar al zijn pijlen gericht op voorzitter Jerome Powell die hij een "een complete mislukking" en "een stomkop" noemt die "te laat" is. Trump vindt dat Powell onmiddellijk moet aftreden. Maar Trump kan Powell niet wegkrijgen voordat zijn termijn half mei 2026 verloopt. Daarom gooit hij het bij Powell over een andere boeg: Trump verwijt hem de dure verbouwing van zijn hoofdkantoor. Medebestuurder Adriane Kugler vertrok zelf al en werd onmiddellijk vervangen door een Trump-loyalist. Nu lijkt Lisa Cook aan de beurt. De Amerikaanse wet voorziet erin dat het Witte Huis juist geen invloed kan uitoefenen op de Fed, maar Trump knaagt nu ook aan dit traditioneel strikt onafhankelijke bastion." Hoe bijzonder is dit ontslag? Het komt niet vaak voor dat de politiek druk uitoefent om bankiers weg te krijgen. Een paar jaar geleden ontsloeg de Turkse president Erdogan meerdere hoge bankambtenaren. In 2010 ontsloeg de Argentijnse president de voorzitter van de centrale bank in het land. Op die beslissing kwam toen kritiek, vanwege de politieke inmenging in de economie. "Als iemand mijn collega's zo zou behandelen, zou ik misschien wel eerder aarzelen om de rente te verlagen dan anders", zegt Nout Wellink, die veertien jaar voorzitter was van DNB, de Nederlandse centrale bank. In zijn tijd als president werd de onafhankelijkheid van de centrale bank alom geprezen. Welk effect heeft dit op de wereldeconomie - en de Nederlandse? Alle druk vanuit Trump zou uiteindelijk juist kunnen zorgen voor het tegenovergestelde effect, waarschuwt Jos Versteeg, analist bij private bank InsingerGilissen. "De financiële markten draaien om vertrouwen. Des te meer Trump zich bemoeit met de Fed, des te meer beleggers gaan twijfelen. Dat kan zorgen voor hogere inflatie en dat zorgt weer voor een hogere rente op de lange termijn." Ondanks dat de Amerikaanse kapitaalmarkt de grootste ter wereld is en onze economieën met elkaar zijn vervlochten, hebben we in Europa voorlopig nog weinig last van de onrust aan de andere kant van de oceaan. De VS was altijd een veilige haven om zaken mee te doen. "Als daar ernstige twijfel over komt, dan gaat de dollar naar beneden en rente omhoog", zegt analist Versteeg. Een lage dollar kan wél snel effect hebben op Europese bedrijven die veel met de Verenigde Staten te maken hebben. "Zoals Ahold. Die krijgt te maken met minder inkomsten door de zwakke dollar." Een te sterke euro is ook niet per se goed, want dan kost het veel meer voor Amerikanen om Europese spullen te importeren. Voor Europese toeristen die naar de VS reizen is de zwakke dollar wel fijn, want die krijgen meer dollar voor hun euro. Hoe nu verder? Cook zelf heeft aangegeven haar baan niet op te geven. Officieel mag ze haar werk uitoefenen tot 2038. Als het Trump lukt om Cook definitief te ontslaan, kan hij iemand aanstellen die loyaal is aan hem. "Maar niet iedere gek kan benoemd worden", zegt Versteeg. "De Senaat moet een nominatie nog goedkeuren." Dat ziet ook oud-bankier Wellink. "De uitkomst staat nog niet vast. Maar het kan op een gegeven moment tot een schok in het hele financiële wezen leiden, met alle gevolgen van dien." De Nederlandsche Bank wil nu nog niets over de ontwikkeling en in de VS kwijt.

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Laatste nieuws