cupure logo
vanvoorheteennietmetdataanbijzijn

Veertien Leo's als paus: 'Een Leo vecht voor het katholieke geloof'

Veertien Leo's als paus: 'Een Leo vecht voor het katholieke geloof'
De katholieke kerk heeft een nieuwe leider die voor de veertiende keer de naam Leo draagt. Een populaire pausnaam uit de top 5, na Johannes, Gregorius, Benedictus en Clemens. Dertien Leo's gingen Robert Prevost voor. De eerste paus die de naam droeg was Leo de Grote in 440. Niet omdat hij daar zelf voor had gekozen, de eerste paus die überhaupt zijn naam veranderde was pas Johannes II in 533. Maar Leo werd paus Leo, gewoon omdat hij Leo heette. De leeuw wordt gezien als een symbool voor kracht, bescherming en gezag. Iets wat Leo I onder meer inzette om zonder geweld te voorkomen dat de roemruchte krijgsheer Atilla de Hun Rome zou overnemen. Leo in Nederland "Daarna zouden verschillende opvallende Leo's volgen, die stuk voor stuk op hun manier zouden vechten voor het geloof", legt historicus en religiewetenschapper Tom-Eric Krijger van de Universiteit Leiden uit, "en soms ook met een Nederlandse link." Zo bracht ooit een pauselijke Leo een bezoek aan Nederland, in 1049 om precies te zijn. In Zuid-Limburg wijdde Paus Leo IX toen de Sint-Laurentiuskerk in Voerendaal. Een andere Leo met een link met Nederland was paus Leo XII, die aan het begin van de 19e eeuw paus was. Na de Franse Revolutie werd Nederland in 1814 een monarchie met de protestantse Willem I als koning. Leo XII onderhandelde met koning Willem I over een concordaat, een overeenkomst waardoor de kerk bisschoppen in Nederland mocht plaatsen. "Die ruimte was er in sinds het ontstaan van het protestantisme ruim twee eeuwen niet geweest. Uiteindelijk kwam de overeenkomst er, maar die werd nooit volledig uitgevoerd, onder meer omdat België zich van Nederland afscheidde en er geen katholieke meerderheid meer was." Toch ziet religiewetenschapper Krijger hier wel "Leo-eigenschappen, omdat deze Leo hier ook vecht voor het katholieke geloof." Gevochten Opmerkelijk is ook het verhaal van paus Leo X. Krijger: "Je zou hem berucht kunnen noemen, want indirect heeft hij ervoor gezorgd dat het protestantse geloof is ontstaan. Door Maarten Luther geen ruimte te geven voor hervorming en hem buiten de kerk te plaatsen, kwamen er protestantse kerken, naast katholieke. Maar je zou ook kunnen zeggen dat hij als een echte Leo heeft gevochten voor het rooms-katholieke geloof." Toch heeft de huidige paus vooral voor de naam Leo gekozen vanwege paus Leo XIII. Hij leidde de Rooms-Katholieke Kerk van 1878 tot 1903 en is ook de eerste paus van wie bewegende beelden zijn: "Paus Leo XIII heeft de katholieke sociale leer tot ontwikkeling gebracht", legt Krijger uit. "Het moest een duidelijk alternatief bieden aan het liberalisme en socialisme in die tijd. Leo XIII zei: je behoort niet alleen tot een bepaalde klasse en bent niet slechts een individu, maar ook gezamenlijk katholiek. Daardoor ontstonden bijvoorbeeld katholieke vakbonden. De bedoeling was dat die in broederlijk overleg zouden treden met katholieke werkgevers, om zo gezamenlijk problemen aan te pakken en te zorgen voor betere arbeidersrechten." Leo XIII schreef daarover een beroemde tekst, Rerum Novarum, een zogenoemde encycliek. En die Leo-trekjes ziet Krijger ook wel bij de nieuwe Leo: "De naamkeuze van Leo moet de katholieke kerk een sociaal gezicht blijven geven, een kerk die opkomt voor de zwakkeren. Paus Leo XIV noemde tijdens zijn eerste optreden als paus wel vier of vijf keer het woord 'vrede' en hij strijdt tegen polarisatie, tegen de huidige tijdgeest in. Dus zijn gevecht voor het geloof is begonnen, als een echte Leo."

Reacties

Laatste nieuws