Voorbereiding NAVO-top Den Haag is XXL, maar conclusies top waarschijnlijk XXS

Zomaar de zoveelste NAVO-top wordt het zeker niet, eind juni in Den Haag. Met nog vijf weken te gaan, is dat meteen ook wel zo'n beetje het enige wat vaststaat. Veel is nog onzeker. Komt de Amerikaanse president Donald Trump? Krijgt de Oekraïense president Zelensky, afgelopen jaren eregast, dit keer eigenlijk wel een uitnodiging? NAVO-topman Rutte oogt als altijd optimistisch over het slagen van 'Den Haag'. Maar op het hoofdkwartier van de militaire alliantie zijn diplomaten ook nerveus en bezorgd. Al eerder werd duidelijk dat de top zo kort mogelijk zal zijn. Op die manier hoopt de organisatie te voorkomen dat Trump, die niet houdt van lang vergaderen, ongeduldig wordt en dat openlijke onmin zichtbaar wordt. Drie paragrafen Ingewijden laten de NOS weten dat ook het zogenoemde communiqué, de conclusies die bij zo'n bijeenkomst horen, 'hyperkort' zal worden. Hooguit drie paragrafen, is de verwachting nu. Ter vergelijking: het communiqué van de top in Washington vorig jaar had 44 paragrafen, waarvan alleen al zes over NAVO-hulp aan Oekraïne. In Vilnius, een jaar eerder, wisten de landen het zelfs eens te worden over 90 paragrafen. Zonder eensgezindheid onder álle 32 leden van het bondgenootschap, kan er niets getekend worden. En dat is meteen de verklaring voor de laaggespannen verwachtingen voor de top in Den Haag op dit punt. Met Trump 2 is het op veel punten moeilijk, zo niet onmogelijk, overeenstemming te bereiken, denken betrokkenen. En dus beginnen ze er gewoon niet aan. "Hoe korter hoe beter", zegt een van hen. "Ik wil niet uitsluiten dat er helemaal geen conclusies komen", zegt een ander. "Een beproefde strategie", zegt Bob Deen van instituut Clingendael. "In plaats van rollebollend over straat gaan, eenheid uitstralen. Een korte verklaring hoeft niet per se een slechtere top te betekenen, het hang ervan af wat het dan nog wél haalt." Ook daarover zijn zorgen. In de conclusies van de drie toppen sinds februari 2022, toen Rusland Oekraïne binnenviel, stond steevast dat "Rusland de belangrijkste en meest directe bedreiging vormt voor de veiligheid van de alliantie". Maar het is zeer onzeker of die tekst opnieuw de eindstreep haalt, zeggen diplomaten. Officiële reden: volgens de Amerikanen zou zo'n tekst gesprekken tussen Rusland en Oekraïne over een staakt-het-vuren in de weg kunnen zitten. Maar op het NAVO-hoofdkwartier vermoeden velen dat ook iets anders meespeelt: een Amerikaanse draai die ingezet lijkt richting toenadering tot Rusland. Rusland Rutte hield zich op de vlakte toen persbureau ANP hem er deze week bij de voorbereidende top in Antalya naar vroeg. "Ik verwacht dat de focus van de top in Den Haag vooral ligt op dat we zeker stellen dat het geld voor defensie er is, dat de producten er zijn, en dat het over Oekraïne gaat. Daarna kijken we wat de precieze vorm van het communiqué zal zijn", zei hij. Het woord Rusland viel niet. Het is moeilijk voorstelbaar dat in de conclusies niets over Rusland als dreiging voor de alliantie komt te staan. De NAVO werd opgericht als bescherming tegen de dreiging van de Sovjet-Unie. De landen in het oosten van de alliantie vrezen dat Poetin na een bestand in Oekraïne zijn oog op hen laat vallen; zij maakten immers deel uit van de Sovjet-invloedssfeer. Estland, Letland en Littouwen maakten zelfs van de Sovjet-Unie deel uit. Ook zij moeten akkoord gaan met een afsluitende tekst, en zullen erop staan dat man en paard genoemd worden. Niets lijkt meer hetzelfde in de alliantie na de herverkiezing van Trump. Maar zijn boodschap dat de VS niet langer voor Europese veiligheid wil zorgen is bepaald niet nieuw, de bondgenoten hadden beter moeten weten. Door de NAVO-top uit 2018 in Brussel bijvoorbeeld. De Britse Financial Times omschreef die als "de meest chaotische NAVO-top ooit". Trump was vastbesloten naar Brussel gekomen: hij zou uit de alliantie stappen, schrijft de krant, die sprak met aanwezigen die 'huiverden' bij hun herinneringen. Defensieuitgaven Ook toen al zei de Amerikaanse president het luid en duidelijk. De andere NAVO-landen moesten hun defensie-uitgaven verdubbelen, anders zou de VS op 1 januari 2019 het bondgenootschap verlaten. "Ik ben duizend miljoen procent voor de NAVO, maar niet onder deze voorwaarden", aldus Trump. Nu kijkt niemand nog op van dit soort dreigementen, maar in 2018 was het reden voor crisisoverleg. Mark Rutte moest de top redden, schrijft de krant, de "gladde, eloquente" leider uit Nederland had alles in huis wat daarvoor nodig was. Hij kon vleien, tijdrekken en tot overeenstemming komen. Het werkte. Door Trump cijfers te laten zien hoeveel méér de bondgenoten aan het investeren waren, verliet de Amerikaanse president uiteindelijk toch tevreden Brussel. Maar de alliantie was gehavend door de publieke verdeeldheid. Dat nachtmerriescenario moet in Den Haag voorkomen worden. En dus doet Rutte wat hij in 2018 ook deed. Toen als premier van Nederland, nu als NAVO-topman: Trump prijzen en de andere bondgenoten aansporen dat ze uiterlijk in 2032 5 procent moeten investeren in hun defensie. Als dat lukt, kunnen Rutte én Den Haag alsnog succes claimen: de nieuwe NAVO-norm zal dan de geschiedenisboeken ingaan als "het Haagse investeringsplan", zoals Rutte het in Antalya noemde. "Er kan nog van alles veranderen", benadrukken diplomaten. Iedereen weet: het échte onderhandelen over het communiqué begint vaak pas op het laatste moment. Het benoemen van de Russische dreiging zal een flink diplomatiek gevecht worden. Voor nu lijkt het hierop uit te lopen: Den Haag krijgt een ultrakorte top, met zo mogelijk nog kortere conclusies. Meer weten over de voorbereiding van de top? Check onze video over de grootste veiligheidsoperatie ooit:

Reacties

Laatste nieuws

Ajacied Dennis staat voor een dilemma: 'Enige kans op 37ste landstitel ligt toch ook in mijn eigen Rotterdam'

AD (Algemeen Dagblad)

Brazilianen in Portugal scharen zich massaal achter radicaal-rechts: ‘De deuren zijn wijd opengezet, en zie hoe het land eraan toe is’

ongeveer 2 uur geleden

Meer dan 100 doden bij nachtelijke aanval Israël op Gaza

NOS Nieuws

Paul Magnette noemt beleid regering-De Wever “fundamenteel onrechtvaardig”: “Als PS weer aan de macht komt, draaien wij alles terug”

ongeveer 2 uur geleden

Bondscoach Ronald Koeman denkt dat Feyenoorder Quinten Timber toe is aan volgende stap

De Telegraaf

Overleden Turks fruit-scenarist Gerard Soeteman (88) bleef ondanks succes nuchter: ’Zó onmisbaar is een script óók weer niet’

ongeveer 2 uur geleden

‘Ik word niet goed van mensen die alsmaar klagen over hun gezondheid’

De Telegraaf

Beelden tonen hoe zeilschip Mexicaanse marine tegen Brooklyn Bridge botst en matrozen naar beneden vallen: 2 doden, bijna 20 gewonden

ongeveer 3 uur geleden

Voor PS-voorzitter Paul Magnette is het duidelijk: “De Wever wéét dat hij een uitputtingsmaatschappij creëert”

Het Laatste Nieuws

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Brandweer onvoldoende voorbereid op grote stroomuitval

Israëlische Songfestivalzangeres is voorbereid op een boze zaal

Is Nederland voorbereid op een crisis of een conflict?

Zijn beelden van de vuurwerkramp gingen de wereld over. Als burgemeester zegt hij: wees voorbereid op rampen

‘Deze moord is tot in de puntjes voorbereid’

Laatste nieuws

Ajacied Dennis staat voor een dilemma: 'Enige kans op 37ste landstitel ligt toch ook in mijn eigen Rotterdam'

Paus Leo XIV ‘wil geen autocraat zijn’. Honderdduizend mensen, onder wie koningin Máxima, bij zijn inauguratie

Het rampenplan van Dénis en Oksana: ‘Jullie Hollanders zijn gewoon niks gewend’

KIJK. Trump deelt bizar filmpje dat hem toont als rockster in bomvol stadion

NMBS heeft alternatieve treindienst klaar voor nationale staking dinsdag: drie op vijf IC-treinen rijden

Minstens 17 doden bij gebouwbrand in India

Vulkaan op Indonesisch eiland Flores opnieuw uitgebarsten

Bondscoach Ronald Koeman voelt medelijden met Ajax en toont begrip voor Wout Weghorst

Twee pro-Palestijnse demonstranten gearresteerd bij viering 50-jarig bestaan CIDI

PSV-fan over mogelijke landstitel: ‘Hoop dat Ajax verliest’

Vier gewonden bij ernstig ongeluk met Nederlandse auto’s op Duitse Autobahn

LIVE negende Giro-etappe, een miniversie van de Strade Bianche

LIVE | Aftellen naar zinderende ontknoping in Eredivisie

Het wonder van de Duitse beurs: groeikampioen in stagnerende economie

Lydia (60) woont op een woonboot in hartje Parijs: ’Het lekt altijd wel ergens’

Lees hier terug hoe de inauguratie van paus Leo XIV verliep

Nieuwe radar en koepel geplaatst op verkeerstoren Schiphol

Wesley Sneijder heeft relatie met Romy Lukassen: 'Hou van jou'

Claude kreeg meeste punten van kijkers uit Griekenland en IJsland

Paus Leo XIV ingehuldigd: 'Moeten uitdagingen van onze tijd aangaan'

Zo print je een lever. ‘Het is een kwestie van goed timen’

Dit koppel gebruikte hun oude school als moodboard: ‘Het resultaat is alles waarvan we droomden’

Brazilianen in Portugal scharen zich massaal achter radicaal-rechts: ‘De deuren zijn wijd opengezet, en zie hoe het land eraan toe is’

Meer dan 100 doden bij nachtelijke aanval Israël op Gaza

Soft power, waar Europa groot in kan zijn

De radicaal-rechtse vrijheid moet je ‘verdienen’

Elton John fel op kabinet: ‘Uitblijven AI-regels is een misdaad tegen artiesten’

LIVE | Paus Leo XIV ‘wil geen autocraat zijn’. Tienduizenden mensen, onder wie koningin Máxima, bij zijn inauguratie

‘Momcation’ en adult only-vakanties nemen toe, maar Fransen willen juist van ‘kindvrije’ zones af

Britse actiegroep verstoorde optreden Israël tijdens Songfestival met verf en ‘Free Palestine’

Boek bij kaarslicht en knakworst als diner: zo ervaart Denis 72 uur zonder stroom, water en internet

Poetin herhaalt eisen: “oorzaken” conflict moeten weg en “veiligheidsgaranties” nodig

Britse actiegroep verstoorde optreden Israël tijdens Songfestival met verf en ‘Free Palestine’

Paul Magnette noemt beleid regering-De Wever “fundamenteel onrechtvaardig”: “Als PS weer aan de macht komt, draaien wij alles terug”

Bondscoach Ronald Koeman denkt dat Feyenoorder Quinten Timber toe is aan volgende stap

Wesley Sneijder (40) en Romy (23) maken relatie wereldkundig: ’Hou van jou’

Bondscoach Ronald Koeman voelt medelijden met Ajax: ’Had ze landstitel wel gegund’

Beelden: Erdoğan houdt vinger Macron vast na begroeting

Honderdduizenden gelovigen in Vaticaanstad voor inauguratie paus Leo XIV

Overleden Turks fruit-scenarist Gerard Soeteman (88) bleef ondanks succes nuchter: ’Zó onmisbaar is een script óók weer niet’

‘Ik word niet goed van mensen die alsmaar klagen over hun gezondheid’

Horeca rond Den Haag vreest NAVO-top: 'Eten bereiden heeft weinig zin'

Koeman prijst fanatisme Weghorst: 'Vond het eerst ook wat overdreven'

NU+ | Vooruitblik GP Imola: Eerste bocht cruciaal voor Verstappen en Piastri

Nek-aan-nekrace in laatste ronde van Roemeense presidentsverkiezingen

Nieuwe radar en koepel geplaatst op verkeerstoren van Schiphol

Heeft de ‘Negende’ van Mahler ooit intenser geklonken?

Inauguratie van de paus op bordes van de Sint-Pieter

Binnenkijken in een schoolvoorbeeld: ‘Ik vond het atheneum zo mooi dat ik het als inspiratie gebruikte’

Fatma Taspinar: ‘Het loont om je schaamte opzij te zetten. Ik ben het bewijs’

Gebouw waar CIDI jubileum viert beklad met rode verf, buiten protest

Importheffingen China tegen dumpen van plastics, ook voor EU

Beelden tonen hoe zeilschip Mexicaanse marine tegen Brooklyn Bridge botst en matrozen naar beneden vallen: 2 doden, bijna 20 gewonden

Voor PS-voorzitter Paul Magnette is het duidelijk: “De Wever wéét dat hij een uitputtingsmaatschappij creëert”

IN BEELD. Franse gemeente breekt record van grootste smurfenbijeenkomst

China voert torenhoge importheffingen in op industrieel plastic, ook tegen EU

Claude tevreden met twaalfde plek: ’Mijn songfestivalavontuur was al geslaagd toen ik finale had behaald’

Melanie (47) emigreerde naar Italië: ’Ze kunnen hier een uur praten over een verse pasta’

Uit deze knotsgekke Eredivisie-ontknopingen kan Ajax hoop putten

Quadbestuurder (29) omgekomen door ongeval in De Lutte