cupure logo
vanvoormetheteentrumpaannaarbijniet

Zweedse kerk van 672 ton in slakkengang op reis naar nieuwe plek

In het noorden van Zweden is iets bijzonders aan de gang: een iconische houten kerk van ruim zes ton in de stad Kiruna wordt verplaatst over een afstand van 5 kilometer. Het Nederlandse bedrijf Mammoet neemt het transport voor zijn rekening. Het is de ultieme slow-tv, sowieso een geliefd genre in Scandinavië. Eerder konden Noren live meekijken met een zalmviswedstrijd, een lange treinreis, een Fjordencruise en keken Zweden twintig dagen lang massaal naar de elandentrek in Lapland. Ook de verplaatsing van de kerk wordt dus rechtstreeks uitgezonden. Er wordt weer massaal ingeschakeld op de uitzending, op de Zweedse TV en verschillende livestreams, en ook de rest van de wereld kijkt mee: 75 journalisten en fotografen zijn ingevlogen om het moment vast te legen dat het gevaarte traag aan zijn reis begon vanochtend. Vlak daarvoor werd de kerk voor de zekerheid nog een keer gezegend door twee geestelijken. Gisteren werd het gebouw al een klein stukje verplaatst naar de plek waar hij vanochtend aan de reis begon: De 113 jaar oude kerk, in 2001 verkozen tot het mooiste gebouw van Zweden van voor 1950, moet weg omdat de grond waarop het gebouw staat instabiel is geworden na meer dan een eeuw mijnbouw in het gebied. Kiruna, 145 kilometer ten noorden van de poolcirkel, staat bekend om zijn ijzererts. Door de mijnbouw verzakt de grond en dat bedreigt het oude centrum van de stad. Sommige huizen zijn gesloopt en verschillende historische gebouwen zijn de afgelopen jaren verplaatst naar een nieuw stadscentrum een paar kilometer verderop. Nu is de kerk aan de beurt, een van de grootste en meest symbolische gebouwen. Topsnelheid "Het ziet er heel spectaculair uit", zegt Wesley Overklift, een in Zweden wonende Nederlander die de verhuizing voor mijnbouwbedrijf LKAB op de voet volgt, samen met andere fotografen en cameramensen met drones. "Hij komt zo de hoek om waar wij nu staan. Het gaat heel langzaam, je ziet bijna niet dat hij beweegt." Het gevaarte van 35 bij 40 meter kruipt vooruit met, op topsnelheid, 500 meter per uur. Af en toe wordt er gestopt om te kijken hoe het gaat met onderdelen die niet uit de kerk gehaald konden worden, zoals de orgelpijpen en een altaarstuk. Het project is jaren voorbereid. "Ze zijn al zeven of acht jaar bezig met de planning", weet Overklift. "En het echte werk is al een jaar aan de gang." Dat werk bestond niet alleen uit het graven onder de kerk om de enorme rijdende platforms te installeren, ook is de weg verbreed, zijn lantaarnpalen en bomen weggehaald en is een viaduct gesloopt. Het Nederlandse bedrijf Mammoet is ingeschakeld omdat het gespecialiseerd is in het verplaatsen van grote, zware objecten. "En ze hebben er ook het materieel voor." Nederlandse architect Een Nederlandse architect stond aan de wieg van het unieke project in Zweeds Lapland, de verplaatsing van het historische centrum van Kiruna. Architect Koen Kragting moest even slikken toen hij voor het eerst in de stad boven de poolcirkel was. 's Winters kan het er min twintig tot min dertig graden zijn. In deze podcast vertelt Kragting over het unieke project waarbij een groot deel van het oude stadshart, inclusief dus de kerk, in zijn geheel wordt verhuisd. Morgenmiddag tussen 15.00 en 17.00 uur komt de kerk aan op zijn eindbestemming. Daarbij is ook de Zweedse koning Carl Gustav aanwezig, die een rondleiding door het nieuwe centrum van Kiruna krijgt. Voor de bewoners van de stad is het vandaag een vreemde gewaarwording om de lege plek te zien waar meer dan een eeuw lang hun kerk stond, vertelt Overklift. "Zelfs voor mij is het raar. Maar aan de andere kant: dit is al tientallen jaren bezig, heel veel gebouwen zijn al afgebroken of verplaatst en daar liggen nu lege grasvelden." Er is kritiek is op de mijnbouw vanuit de inheemse Sami-bevolking en de milieubeweging, maar veel bewoners van Kiruna hebben juist een hechte band met de ijzermijn. "Kiruna is gesticht als mijnbouwstad", zegt Overklift. "Ze vinden het nu wel jammer dat de kerk hier weggaat, maar ze weten dat het moet. En ze zijn ook blij dat hij weer een nieuwe plek krijgt."

Reacties

Laatste nieuws