İran'da "gizemli" patlama ve yangınlar: "İsrail'in sabotajı olabilir"

ABD basınına konuşan İranlı ve Avrupalı yetkililer, İran'da son iki haftadır yaşanan yangın ve patlamaların arkasında İsrail'in olabileceğine işaret etti.İsrail ve İran arasında 12 gün boyunca devam eden savaş ABD’nin de arabuluculuğunda sağlanan ateşkesle sona erse de İran’da hemen her gün yaşanan “gizemli” patlama ve yangınlar sabotaj şüphelerini de beraberinde getirdi. The New York Times (NYT) gazetesinin haberine göre, iki haftayı aşkın süredir İran’ın farklı bölgelerinde “gizemli” patlama ve yangınlar meydana geldi, apartmanlar, petrol rafinerileri, havalimanı yolu ve ayakkabı fabrikası gibi yerler alevler içinde kaldı. İranlı yetkililer kamuoyu önünde yaptıkları açıklamalarda yaşananları tesadüf olduğunu söyledi ya da sebebinin eskiyen altyapı olduğunu savundu. Ancak, aralarında İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun bir mensubunun da olduğu üç İranlı yetkili, bu olayların sabotaj eylemi olduğu düşüncesinde. Haberde, İran hükümetinin bocalamasını isteyen pek çok düşmanının olduğu ancak yetkililerin İsrail’den şüphelediği ifade edildi. İsrail daha önce de İran topraklarında patlama ve suikastlar düzenlemiş, ilan edilen ateşkesin ardından İran’da faaliyet göstermeye devam edeceklerini açıklamıştı. “İSRAİL’İN DAHLİ OLDUĞUNDAN ŞÜPHELENİLİYOR” İran ile temasları olan Avrupalı bir yetkili de saldırıların sabotaj olduğunu ve bunda İsrail’in dahlinin olduğundan şüphelendiğini belirtti. Gazeteye konuşan dört kaynak da kamuoyuna açıklama yapma yetkileri olmadığı için kimliklerinin gizli kalmasını şart koşarken, İranlı yetkililer sabotaj iddialarına dair herhangi bir kanıt sunmadı. Kamuoyuna açıklama yapan İranlı yetkililer ise yangın ve patlamaları gaz sızıntısı, çöp yangını ya da eskiyen altyapı gibi sebepler bağladı. Fakat ülke çapında bir ya da iki günde bir neden gaz patlamalarının yaşandığı konusunda ikna edici bir izahat sunamadılar. Yaşanan bazı olaylar stratejik altyapı sahalarında meydana geldi. Bunların arasında cumartesi günü güneydeki Abadan kentinde önemli bir petrol üretim tesisinde çıkan ve bir kişinin ölümüne yol açan yangın da vardı. Apartmanlar ve fabrikalar gibi yerlerde yaşanan diğer patlamalar ise kaos ve istikrarsızlık hissini artırdı. “OCAĞI VE GAZI AÇARAK BİNADAN ÇIKMIŞLAR” İran, Meşhed Uluslararası Havalimanı’nda yaşanan yangını “otların kontrollü bir şekilde yakılması” ile açıklamış, başkent Tahran’daki bir başka yangını ise çöp yangını olarak izah etmişti. Diğer çoğu olay için yapılan yaygın açıklama ise gaz sızıntısı oldu. Fakat apartmanlarda meydana gelen patlamalardan bazıları o kadar güçlüydü ki patlamaların ardından yoğun duman bulutları gökyüzüne yükseldi, binaların duvarları ve tavanları çöktü. Kum kentinde bir apartmanda yaşanan patlamanın ardından apartmanda bomba patlamış gibi bir görüntü oluştu. Birinci katın duvarları yıkıldı, camlar patladı. Sokakta park halinde olan sarı bir taksi enkaz altında kaldı. Patlamada yedi kişi yaralandı ve olay yerinin etrafındaki geniş bir alan da enkaz altında kaldı. NYT’ye konuşan iki İranlı yetkili, burada patlamanın yaşandığı birimin ocağı ve fırının gazını açarak sanki kasıtlı olarak yangın başlatmak için bu şekilde binadan ayrılan iki ajan tarafından kiralandığını söyledi. “PANİK YARATMAK İSTİYORLAR” Benzer bir olay başkent Tahran’daki çok katlı bir binada da meydana geldi. Söz konusu binada yargı erki çalışanlarına indirimli konut sağlanıyordu. Patlamada duvarlar ve pencereler büyük zarar gördü. Üç İranlı yetkili, bunu yapan sabotajcıların savcı ve hakimler arasında hedef olabileceklerine dair panik yaratmak istediğine inandıklarını anlattı. Bunun İsrail’in İranlı nükleer bilim insanlarını hedef almasına benzer olduğu ifade edildi. Devrim Muhafızları mensubu, tüm bu olayların kümülatif etkisinin, hem yetkililer hem halk arasında artan bir kaygı olduğu yorumunu yaptı. İran’ın Kaşan kentinden Muhammed isimli bir kafe ve sanat galerisi yöneticisi de konuya ilişkin olarak “Pek çoğumuz bunu İsrail’in yaptığını ve savaşın yeniden başlayacağını düşünüyor" dedi, Kaşan’ın bazı nükleer tesis ve füze üslerine yakın olması dolayısıyla özellikle “korkmuş ve paranoyak” bir halde olduklarını anlattı. Habere göre, pek çok İranlı, İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey isimlerinden Gulam Hüseyin Gaybparvar’ın ölümünü de sorguluyor. Devlet basınında çıkan haberlerde, askerin 1980’li yıllarda Irak ile savaşta aldığı kimyasal silah yaralarından kaynaklı komplikasyonlardan öldüğü ifade edilmişti. Haberde, bu yaralanmanın olumsuz etkilerinin İsrail ile savaş sırasında stres sebebiyle kötüleştiği belirtilmişti.