Koltan cevheri ve kölelik tartışması

Cep telefonlarından bilgisayarlara kadar elektronik aletlerin en önemli parçalarının üretildiği Koltan madenlerine yakından bakalım. Derinliği 15 metreyi bulan madenlerde çocuk işçiler 12 saatlik vardiyalarla çalışıyor, elle üretim yapılıyor. Bu maden yılda sadece 2 bin ton üretiliyor, insan sinirlerini bile bağlamada olumlu sonuç veriyor.Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin (KDC) doğusundaki Rubaya kasabasında, M23 isyancılarının denetiminde binlerce işçi koltan madenlerinde çalışıyor. Cep telefonlardan uçak motorlarına kadar birçok teknolojide kullanılan tantaluma dönüştürülen bu mineral, kilogramı 300 doları aşan fiyatıyla küresel talebin merkezinde.Rubaya, dünya koltan üretiminin yaklaşık yüzde 15’ini sağlıyor. Üretim, günde yalnızca birkaç dolar kazanan yoksul yerel halk tarafından tamamen el emeğiyle yapılıyor. Buradaki madenler, uzun süredir bölgedeki çatışmaların en değerli ganimeti konumunda.Bölgede madencilik tamamen elle yapılıyor. Tüneller 15 metre derinliğe kadar iniyor, kadın ve çocuklar da cevheri su dolu havuzlarda yıkayıp daha sonra güneşte kurutuyor. Binlerce işçi şafakla birlikte işe başlayıp 12 saatlik vardiyalarla çalışıyor. İnsan hakları örgütleri ve BM, yasa dışı madencilik gelirlerinin çatışmayı körüklediğini ve çocuk işçiliğin yaygın olduğunu vurguluyor. 2010’dan beri tedarik zincirini temizleme çabaları büyük ölçüde başarısız oldu.BM raporlarına göre Ruanda, Nisan 2024 itibarıyla M23 kontrol bölgelerinde bin ila bin 500 asker konuşlandırdı. Goma ve Bukavu şehirleri üzerinden Kongo mineralleri, gece saatlerinde kamyonlarla Ruanda’ya sokuluyor ve orada yerli üretimle karıştırılarak menşei gizleniyor. Rubaya’nın ele geçirilmesinden sonra M23, madencilik, ticaret ve nakliyeyi kapsayan paralel bir idare kurdu ve koltan ticaretinden aylık yaklaşık 800 bin dolar vergi geliri elde etmeye başladı.M23 ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti, bu ay Katar’ın başkenti Doha’da bir barış anlaşması imzalamayı planlıyor. ABD, Kongo-Ruanda arasında da paralel müzakerelere aracılık ediyor ve çatışmaların bitmesi halinde milyarlarca dolarlık yatırım vaadinde bulunuyor. Washington, Rubaya’yı 2022’den 2024 başına kadar kontrol eden hükümet yanlısı PARECO-FF milis grubuna yaptırım uyguladı. M23, 2013’ten beri ABD yaptırımları altında olduğu için bu son listede yer almadı.ABD Başkanı Donald Trump’ın barış anlaşmasını destekleme çabaları kapsamında, Amerikalı girişimciler de Rubaya’nın koltanına ilgi gösteriyor. Teksaslı yatırımcı Gentry Beach, Rubaya madeninde çoğunluk hissesi karşılığında KDC hükümetine yüzde 30 pay bırakacak bir anlaşma önerdi. KDC’nin resmi madencilik sektörü halen Çinli şirketlerin hakimiyetinde olsa da, bölgede kobalt, altın, bakır, lityum ve elmas gibi zengin rezervler bulunuyor. Koltan madeninden elde edilen cevherlerin, büyük kısmı, akıllı telefonların ve diğer talep gören elektronik cihazların temel bir bileşeni olan elektronik kapasitörlerin üretiminde kullanılıyor. Tantal son derece esnek ve ince bir tel haline getirilebilir. İnsan vücudunda bağışıklık tepkisine neden olmadığı için cerrahi aletlerde, kemik yerine, kopmuş sinirleri bağlamak için ve kasları bağlayıcı madde olarak da kullanılıyor.