Faiz artışından sonra kartta frene bastık

Türkiye’de yaklaşık 40 bin banka müşterisinin cebinde 130 milyon kredi kartı, 195 milyon banka kartı bulunuyor. Artık alışverişlerde nakitten çok kredi kartı konuşuyor. Bu nedenle kartlı harcamalar tüketicinin de barometresi niteliğinde. Merkez Bankası’nın son verileri, kartlı harcamaların iki hafta üst üste gerilediğine işaret ediyor. 11-18 Nisan haftasında bir önceki haftaya göre binde 6 gerileyerek 379.3 milyar lira olan kartlı harcamalar, 18-25 Nisan haftasında ise yüzde 3.71 (14 milyar lira) düşüşle 365.2 milyar liraya geriledi. İŞTE KAN KAYBEDEN SEKTÖRLER Harcamalar sektörel bazda incelediğinde 25 Nisan haftasında 5’i (giyim, konaklama, yemek, kamu ve vergi) dışında hemen hemen tüm sektörlerde düşüş yaşanması da dikkat çeken diğer bir detay. Elektrik, elektronik eşya ve bilgisayar (yüzde 15.45), bireysel emeklilik (yüzde 19.36), doğrudan pazarlama (yüzde 20.18), müteahhit işleri (yüzde 13.29), sağlık (yüzde 13.72), telekomünikasyon (yüzde 15.44), kuyumcu (yüzde 11.15) ve yapı malzemeleri (yüzde 10.43), sigorta (yüzde 9.73) bu dönemde en çok düşüş yaşayan kalemler oldu. MARKET VE AVM İLK SIRADA 25 Nisan haftasında en çok kartlı harcama yapılan sektör; açık ara market ve alışveriş merkezleri (AVM) oldu. Sektörde yapılan kartlı harcama tutarı 68.3 milyar lira civarında gerçekleşti. Market ve AVM sektörü 18 Nisan haftasında 70.6 milyar liralık harcamayla tüm zamanların rekorunu kırmıştı. Market ve AVM’leri 25.9 milyarlık harcamayla çeşitli gıda, 25.2 milyarla yemek, 24.3 milyarla giyim, 23.5 milyarla hizmet sektörü takip etti. Kartlı harcamalardaki keskin düşüşün özellikle Merkez Bankası’nın 17 Nisan’daki faiz artırım kararından sonra gerçekleştiği görülüyor. GEÇEN YILA GÖRE NE KADAR FARK VAR? Kredi kartı ve banka kartlarıyla geçen yılın tamamında yapılan işlem hacmi 14.9 trilyon liraya çıktı. 2023’te bu hacim 7.9 trilyon liraydı. Peki bu yıl toplam ne kadarlık harcama oldu? Merkez Bankası’nın verilerine göre; yıl başından bu yana kartlarla toplam 6 trilyon liralık işlem yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 4 trilyon liraydı. Bir başka deyişle geçen yılın aynı dönemine göre kartlı ödemelerde yaklaşık yüzde 50 artış oldu. Dolaşımdaki paranın az olması, daha fazla kişinin günlük işlemlerde nakit yerine kartı tercih etmesi, emeklilerin banka kartlarıyla ödeme yapma alışkanlığının artması ve enflasyonist baskının bu artışta etkili olduğu tahmin ediliyor. Bu aynı zamanda hane halklarının borçluluğunun bir miktar arttığına da işaret ediyor. KONTROLÜ KAYBETMEYİN! Kredi kartı, kuralına uygun kullanılırsa hayatı kolaylaştıran önemli bir finansal araç haline dönüşür. Ancak kontrolü kaybeden borç batağından kurtulamaz. Kartla yapılan harcama aylık gelirinizi aşmasın. Düzenli geliriniz yoksa sürekli kart kullanırsanız borcu ödemekte zorlanırsınız. Sadece asgari ödeme tutarıyla kartı borcunu çevirmek ise kısır bir döngü yaratıyor. Asgari ödeme dışında kalan tutar için dönem sonu kart borcuna göre değişmekle birlikte yüzde 3.5-4.75 arasında faiz işliyor. Yani borcu zamanında kapatmalısınız. HESAP EKSTRESİNE MUTLAKA BAKIN Neye, ne kadar harcadığınızı her ay düzenli olarak kontrol etmelisiniz. İptal ettiğiniz veya kullanmadığınız aboneliklerle ilgili kesintilerin olup olmadığını, otomatik ödemeleri bu yolla tespit edebilirsiniz. Devam eden taksitleri, gelecek dönem borçlarını da bankanızın mobil uygulaması üzerinden her gün kontrol edebilirsiniz. SEKTÖREL HARCAMALARIN RÖNTGENİ YASAL TAKİP VE KIRIK NOT! Kredi kartı borcu ödenmediği takdirde bir süre (90 gün) sonra yasal takip başlatılabilir ve kişi temerrüde düşebilir. Kredi kartı borçlarının sürekli olarak ödenmemesi veya geciktirilmesi ayrıca kart sahibinin kredi notunun düşmesine neden olur. Bu da ileride bir kredi kullanılmak istendiğinde zorluk yaşanmasına TAKSİTLERE DİKKAT! Enflasyonist ortamlarda taksit bulunmaz bir nimettir. Ancak, taksit illüzyonu harcama kontrolünün kaybolmasına ve gelirinizden çok harcamanıza neden olabilir. ‘Ne de olsa 5-6 taksitte ödeyeceğim’ düşüncesi alınmayacak ürünün dahi alınmasına yol açabilir. Bu gibi tuzak düşüncelerden kurtulun. Taksitli alışverişlerin kart limitlerini de azalttığını unutmayın.