Fındıkta neler oluyor?

DUYGU ERDOĞAN- Dünya çikolata piyasası son günlerde Türk fındık pazarına odaklandı. Söylentilerin temelinde dünya devi Ferrero’nun artan fiyatlar nedeniyle Türkiye’den fındık alımını durdurarak farklı pazarlardan tedarikini artırdığı açıklamaları var. Ayrıca yurt içinde de şirketinRekabet Kanunu gereği Türkiye’den fındık alımı yapamayacağına yönelik yayılan bilgi üreticiyi tedirgin etmişti. Tüm bu iddialarla son iki haftaya kadar bölgesine göre 350-380 lirayı gören fındık fiyatı yine bu bölgelere göre 250-280 liraya kadar düştü. Farklı bilgilerle her yıl hasat döneminde fındık fiyatına müdahale edildiğini vurgulayan ziraat odaları, fiyatların üreticinin panik satışlarıyla düştüğünü ifade etti. Ordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, “Ferrero, markalı ürünlerinde Türk fındığı kullanmadan üretim yapamaz. Çünkü o tatve aromaya başka şekilde ulaşması mümkün değil. Eski stoklarını kullanıp, bir süre alım yapmayarak piyasayı endişeye yöneltti. Ancak sorun yok, alımlar sürüyor. Arz az, fiyat artacak, üretici emeğinin karşılığını alacak” dedi. Galatasaray-Trabzonspor maçında penaltı beklenen pozisyonlarda kararlar doğru mu? Eski hakemler değerlendirdi 3 gelişme yaşandı 1- Financial Times’ın geçtiğimiz gün yayınlanan haberindeNutella’nın üreticisi İtalyan şirket Ferrero’nun, artan fiyatlar nedeniyle Türkiye’den fındık alımını durdurduğu ifade edildi. Türk fındığının çok büyük kısmının ihracatçısı Ferrero, yüksek stoklarla çalışıyor. Mevcutta fiyat artışlarını dengelemek için Türkiye’de stokları kullanarak, alımları azaltıyor, ancak alımların sürdüğü, Türk fındığı olmadan üretimin mümkün olmayacağı ifade ediliyor. 2- Daha önce ise sektörde devletin belirlediği referans fiyat altına alımlar yaptığı gerekçesiyle Rekabet Kurulu Kararı nedeniyle şirketin Türkiye’den alım yapamayacağı söylentileri yayılmıştı. Rekabet Kurumu iddiayı yalanladı. Şirketin hakim durumu kötüye kullanmama sorumluluğu olduğu hatırlatılırken, piyasanın gözetimde tutulduğu ifade edildi. 3- Ferrero’dan yapılan açıklamada tedarik zincirinin güçlendirilmesi için şirketin İtalya ve Sırbistan’da çiftçilere yaptığı destekler, ürün alımı artışına dikkat çekilmişti. Şirketten yapılan yazılı açıklamada vurgulanan bilgiler şirketin tedarik sürecine ilişkin yeni yapılanmasını anlatırken, piyasaya yönelik karışıklığı artırdığı dile getirildi. ‘Çakıldak’ vurgusu Şirket tarafından kullanılan fındıklarınTürkiye, İtalya, Şili ve ABD menşeili olduğu belirtiliyor. Çoğu ise Türkiye’den alınıyor. Daha önceki açıklamalarda ürün tadının önemli bir vurgusu olarak Ordu Çakıldak fındığına dikkat çekiliyor.Bu kapsamda konuşan Ordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça da Ferrero ürünlerinde tat ve aroma dokusunun Türk fındığı kaynaklı olduğunu anlatırken, şu değerlendirmeyi yaptı: “Dünyada fındık pazarını yöneten Türk fındığı olmadan pek çok markalı ürünün üretilmesi mümkün değil. Hem üründe iklim kaynaklı ciddi kayıplar var, hem de Türkiye’de yüksek enflasyon ve girdi fiyatları karşısında başka ülkelerle fiyat karşılaştırmak doğru değil. Üretici fındık için 350 liranın üzerinde fiyat bekliyor, fındık iyi bir fiyata satılacaktır.” Çiftçiye çağrı yaptı Batı Karadeniz’deki duruma yönelik bilgilendirme yapan Sakarya Karasu Ziraat Odası Başkanı Selami Arık ise, Türk fındık piyasasının tek bir büyük alıcıyla yürüttüğü sürecin sağlıklı olmadığını ifade etti. Arık, “Türk fındığının değeri ölçülemez. Ara ara ortaya çıkan farklı bilgilere itibar edilmemeli. Çiftçi panik yapmasın. Fındığımız çok değerli ve bu koşullarda satılacak” dedi. Gençliğe ışık tutulabilir mi? Veriler liderliği kaptırmıyor Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC), her yıl farklı yemişlere ilişkin dünya tahminlerini yayınlıyor. Kurumun verileri ülkelere göre her yıl ‘fazla’ olarak değerlendirilse de genel bir kanı oluşturuyor. Bu kapsamda Türkiye, aldığı iklim ve zararlı istilası kayıplarıyla bile dünya üretiminin yüzde 60’ından fazlasını bu sezon tek başına gerçekleştirecek. Yıllardır üretimlerini artırmaya odaklanan pek çok ülkenin toplam üretimi bile Türkiye kadar olmuyor. 9 büyük üretici ve diğer üretimler toplandığında Türkiye üretiminin ancak yüzde 80’ine ulaşabiliyorlar. Türkiye fındık üretimi genel ortalaması 600 bin tonun üzerine çıkıyor. 700 bin tonu da yakalayan üretim, zorlu iklim koşullarıyla 500 bine tona düşebiliyor. Üreticiler buna rağmen her yıl Türkiye’nin fındıkta liderliğini kaybetme tehlikesine yönelik bilgi yayıldığını anlatırken, şu açıklamayı yapıyor: “Örneğin ABD ve Kanada bu alanda güçlenmek istiyor ama istedikleri üretimi ve kaliteyi sağlayamayan bazı bahçeleri geçtiğimiz sezon bozdular. İtalya ve komşu Gürcistan da bizim gibi iklim sorunları yaşadı. Üretimler dünya çapında milim artıyor ancak karşılığı olarak nüfus daha hızlı artıyor. Yani ancak o yeni nüfusa yeten bir üretim yapabilirler. Türkiye de varlığını artırıyor. Örneğin Samsun üretimde belki de yakında Ordu’yu geçerek ilk il olacak. Üreticiyi endişeye değil, üretime yöneltecek politikalar içinde olmamız lazım.” Zarar büyük, rekolte düşük Geçtiğimiz nisan ayında yaşanan kar yağışı ve zirai dondan etkilenen ürünlerden olan fındıkta zarar boyutu büyük oldu. Ayrıca il ve ilçe bazlı olsa da kahverengi kokarca zararlısı kaynaklı özellikle kıyıya yakın kesimlerde kayıpların halen yüksek olduğu bildirilmişti. 650 bin ton ortalamaya ulaşan fındık rekoltesi bu sezon 450 bin tonun altında tahmin edildi.Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından fındık için ise kalitesine göre 195-200 lira alım fiyatı açıklandı. Çiftçinin beklentisi ise en az 250 lira ile 350 lira arasındaydı. Fındık maliyeti bu dönem için 185 lira olarak hesaplanmıştı.