İliç ekonomisinin temelinde maden var

Madencilik sektörü ülke ekonomilerinin büyümesinde itici güçken aynı zamanda bölgesel kalkınmada da önemli rol oynuyor. Madenler, bulundukları bölgede binlerce istihdam sağlarken, bölge esnafından tedarik sağladığı birçok sektördeki işyerleriyle binlerce aileye dokunuyor. Bölge ekonomisinin canlanmasında önemli rol oynuyor. Türkiye’nin enerji ile birlikte cari açığında en büyük payı olan altının ithalatını azaltmak için son yıllarda gelişen altın madenciliği de bulundukları bölgelerin gelişmesini sağlıyor. Bunlara en güzel örneklerden birisi Erzincan’ın İliç İlçesi. Ancak 2024 yılının şubat ayında 9 madencinin hayatını kaybettiği üzücü toprak kaymasından sonra Çöpler Altın Madeni’nin faaliyetlerinin durması, İliç’in de ekonomisini durdurmuş. GENÇLER GÖÇ EDİYOR Çöpler Altın Madeni, faaliyete geçtikten sonra hızla gelişen, göç alan İliç, 19 aydır güzel günlerin çok uzağında. Esnafından işçisine firma sahibinden köylüsüne İliç halkı zor günler yaşıyor. İliç halkının yaptığı basın açıklamalarına, TV’lere verdiği röportajlara göre göç alan ilçe, maden kapalıyken göç vermeye başlamış. Esnaf, siftah yapmadan kapısını kapatıyor, gençler iş bulamıyor, ilçeyi terk ediyor. İlçe’nin madenle birlikte 2 bin seviyesinden 10 bin seviyesine yükselen nüfusunda, son dönemde yarı yarıya azalma olduğu belirtiliyor. Madende çalışırken birden işini kaybedenlerin kredi kartı borçları katlanmış durumda. İliç halkı, şimdi seslerini duyurmaya çalışıyor. Halk, bir an önce madenlerinin faaliyete geçmesini istiyor. “Çocuklarımızın geleceği için açılmalı” diyen halk, dayanacak güçlerinin kalmadığını söylüyor. BORÇLAR ÖDENEMİYOR İlçe’de genellikle işler madene yönelik kurulmuş. Madenin faaliyetleri durdurulmasından sonra kurulan bu şirketlerin işleri tamamen durmuş. Diğer taraftan bölge il ve ilçelerden iş ve aş için İliç’e gelenler ev kiralamış, yeni ev eşyaları almış, yuva kurmuş. Bunları yaparken de borca girmiş, kredi çekmiş. Bazıları da madene bağlı işlerine güvenerek ev, araba alarak borç yapmış, takside girmiş. Maden durunca herkes borçlarıyla, geçim sıkıntısıyla tanışmış. Söylenene göre bazı ailelerde gerginlikler bile başlamış. İliç halkından bir esnaf “Burası bir okul gibi oldu hem mühendis hem de kaliteli elemanlar yetişti. Ama bu sistem bir anda ortadan kalktığında, bu insanların çoğu dışarıda kaldı. Ev borcu olan var, araba borcu olan var. Bu borçlar insanların sırtında kaldı. Bu da herkesin aile yapısını bozmaya başladı” diye İlçe’de yaşananları özetliyor. Erzincan ekonomisini de etkiledi Erzincan Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Ahmet Tanoğlu: Bildiğiniz gibi Erzincan, doğuda Erzurum ve Sivas arasında sıkışmış küçük bir il. Büyük sanayi kuruluşları yok, daha çok küçük esnaf ağırlıklı bir yapı var. İliç’teki altın madeni Erzincan ekonomisine ciddi katkı sağlıyordu. Madenin kapalı olmasından İliç çok etkilendi, Erzincan da aynı şekilde. Özellikle şehir genelinde ciddi etkiler yaşandı. Maden neredeyse her sektöre katkı sağlıyordu. Perakende, mobilya, gıda… İnşaat sektörüne de doğrudan etkisi vardı. Oraya insanlar yerleşmeye başladı. Daire satışları hareketlenmeye başladı. Maden, aile ekonomisine de katkı sunuyordu. Maden kapanınca bu mağazalarda da işler ciddi oranda düştü. Birebir görüştüğüm herkesten “açılsın” talebi aldım. Bugün bir referandum yapılsa, yüzde 99’u “maden açılsın” der, yüzde 1 ise neden “hayır” dediğini bile bilmez. Herkes açılmasını istiyor. Teknik konularda uzman değilim ama insan sağlığını ön planda tutarak madenin açılmasında fayda var. Erzincan Ticaret Borsası Başkanı Nadir Akar: Türkiye ekonomisine de ciddi bir katkısı vardı, Erzincan ekonomisine de aynı şekilde. Yaklaşık 3.500 kişi çalışıyordu. Madenin kapanması tabii çok büyük sıkıntılara neden oldu. İnsanların geçim kaynağı orasıydı. Madenin kapanması ile yüzde 60 ila yüzde 70 oranında ticarette durma yaşandı. Buradan bayağı ürün gidiyordu, oradan da geliyordu. İnsanlar çalışıyordu, haliyle yiyecek gidiyordu, çimento vardı, demir vardı, mazot gidiyordu, yağ gidiyordu… Yani Erzincan’a bayağı bir faydası vardı. İliç’te yaşayan halk gibi biz de açılmasını istiyoruz. Gerekli önlemlerin alınıp tekrar madenin faaliyete geçmesi, ticaret açısından daha iyi olur. ‘Günde 50 kişi iş için belediyeye geliyor’ 2024 Mahalli İdareler Yerel Seçimlerinde Milliyetçi Hareket Partisi İliç Belediye Başkanı adayı olarak Belediye Başkanı seçilen Mehmet Elçi, “Halkın, geleceği, çocukların yarını kapandı” sözleriyle ilçede yaşananları özetliyor. İliç Belediye Başkanı Mehmet Elçi, 19 ay önce madende toprak kayması yaşandığını hatırlatarak, “Şunu özellikle ifade etmek istiyorum: Biz yerel yönetimler olarak, elimizden geldiğince ilgili bakanlıklara, devlet büyüklerimize bu konuyu aktarmaya çalıştık. İliç’in bir an önce eski huzuruna ve düzenine kavuşması gerekiyor. Devlet büyüklerimizin İliç’e farklı bir bakış açısıyla yaklaşmalarını istiyoruz. Çünkü burada sadece bir işletme kapanmadı. Burada halkın geleceği kapandı. Çocuklarımızın yarını kapandı. Bu madenin bir an önce yeniden faaliyete geçmesi gerekiyor” dedi. ÜLKE EKONOMİSİ İÇİN ÖNEMLİ Çöpler Altın Madeni’nin sadece İliç ekonomisi için değil, ülke ekonomisi açısından da önemli bir maden olduğunu belirten Elçi, şunları söyledi: “O yüzden devlet büyüklerimizin bu konuda hassasiyet göstermesini bekliyoruz. Günde en az 50 kişi iş için belediyeye geliyor. Belediyenin kapasitesi belli, imkânları sınırlı. Alternatif iş alanı da yok. Vatandaşın bu talepleri doğal olarak önümüze geliyor. Ama biz bu taleplere cevap veremiyoruz. Bu konuda gerçekten çok üzgünüz. Madenin açıldığı dönemde ilçenin nüfusu yaklaşık 1.800’dü. Zamanla 10.000’i geçtik. Şu an ciddi anlamda dışarıya göç yaşanıyor. Biz bu göçü engellemeye çalışıyoruz ama iş imkânı sunamadığımız için vatandaş farklı illerde iş arıyor. Hatta yakın ilçelere alternatif işler için yönlendirme yapıyoruz. Ama bu da sınırlı bir imkân. Bu nedenle halkımız çok zor durumda.” ESNAF KEPENK KAPATTI İlçede eski hareketliliğin kalmadığını belirten Belediye Başkanı Elçi, “Esnaf satış yapamadan dükkân kapatıyor. Bu yüzden bize sık sık şikâyet geliyor. Kepenk kapatan esnaflarımız oldu. O yüzden madenin yeniden faaliyete geçmesini istiyoruz. 19 aydır bu konuyla ilgili bilgi almak üzere hiç kimse benimle iletişime geçmedi. Dışarıdan yorum yapmak kolay. Buyursunlar, gelsinler, vatandaşla konuşsunlar. İliç’te yaşayan halkın ne derdi var, ne istiyor, gelsinler görsünler. 19 aydır kimse gelip de “Size nasıl katkı sağlayabiliriz?” demedi. O yüzden dışarıdan yazılıp çizilen şeyleri haklı eleştiri olarak görmüyorum. Samimilerse biz buradayız. Yerel yönetimin başındayız. Buyursunlar, gelsinler, dinleyelim. Maden kapalı kalsın diyenler, birkaç kişi dışında tamamı dışarıdan. Burayla organik bağı olmayan kişiler” dedi. Devlet tüm denetimleri yapıyor Türkiye’de madencilik ve çevre ilişkisi her zaman tartışma konusu oluyor. Çevre savunucuları, İliç’te de toprak kayması sonrası çevrenin kirlendiğini, köylünün bağ ve bahçesinin, hayvanlarının zarar gördüğünü, su kaynaklarının kirlendiğini iddia etti. Bu iddialara karşın ilgili devlet kurumlarının yaptığı denetimler ve alınan toprak ve su numunelerinde toprak kaymasının çevreye ve yeraltı sularına herhangi bir kirlilik tespit edilmediği açıklandı. AÇILMASINI İSTİYORUZ Özellikle madene çok yakınında bulunan Çöpler ve Sabırlı mahallelerinin (köy) muhtarları, madenin baştan bu yana bağlarına bahçelerine hiçbir zararı olmadığını belirtiyor. Çöpler Mahallesi (köyü) Muhtarı Celal Çoban, çevre savunucularının kirlilik iddialarıyla ilgili, “Bunlar tamamen asılsız iddialar, böyle bir durum söz konusu değil. Köyümüz yaklaşık 15 yıldır burada kurulu. Biz böyle bir şeyle karşılaşmadık. Biz burada yıllardan beri madencilik faaliyetlerinden faydalanıyoruz. Herhangi bir çevre kirliliği ya da olumsuz etkisini köy olarak görmedik. Özellikle hayvan sayısında bir azalma olduğu da doğru değil. Barajda balıklar da ölmedi” dedi. Çöpler köyü sakinlerinden ve eşi madende çalışırken işsiz kalan Hatice Keklik “Maden söylendiği gibi çevre kirliliğine neden olmuyordu. Ben bahçede çalışıyorum mesela. Bahçelerimiz var, gayet güzel. Hiçbir sıkıntı olmuyordu. Madenin kapanması bizi çok etkiledi. Eşim madende gayet iyi çalışıyordu. Şu an Erzincan’a gitti, iş kovalıyor. Ama o da yetmiyor bize. Sonuçta çocuklarımıza bir gelecek hazırlamaya çalışıyorduk, o da olmadı. Madenin açılmasını istiyoruz” diye konuştu. İDDİALAR DOĞRU DEĞİL Madene komşu diğer Sabırlı (köyü) Mahallesi’nin Muhtarı Veysel Berşe de “Tarım yapılamıyor, meyve-sebze yetiştirilmiyor, gibi iddialar doğru değil. Mesela bu sene hiç meyve yetişmedi. Ama bunun nedeni maden değil. Don vurdu. Bütün Türkiye bu dondan etkilendi. Bunu getirip madene bağlamak insafsızlık olur. Madende çalışan da çalışmayan da burada mağdur oldu. Köyümüzde mutsuzluk hakim. İnsanlar işlerini kaybetti, moraller bozuldu” dedi. Madenin kapalı olmasından sadece köylerinin değil tüm İliç’in etkilendiğini söyleyen Sabırlı Köyü sakinlerinden Remzi Gün de madenle bir sıkıntılarının olmadığını, açılmasını istediklerini söyledi. İliç halkı: Dayanacak gücümüz kalmadı, madenimiz açılsın Soner Apaydın (Esnaf, hafriyat şirketi): 19 aydır, işletmelerde herhangi bir satış yapamıyoruz. Aldığımız malların parasını ödüyoruz, vergimizi ödüyoruz. Ama tabi bir gelir kaynağımız yok. SGK borçlarını ödemekte zorlanıyoruz. Kazadan önce 30’a yakın çalışanımız vardı. 19 aydır hiçbir çalışanımız yok. Eskiden dışarıdan buraya çalışmaya gelen çok olurdu. Bu, tersine döndü. Borçlar birikti, insanların dayanma gücü kalmadı. Tekrar madenin açılmasını istiyoruz. Gençler adına, esnaf adına, burada çalışan yerel firmalar adına madenin açılmasını istiyoruz. Çünkü sadece buraya değil, Erzincan’a, çevre illere, Türkiye’ye faydası var. Mehmet Taş (Esnaf-Ciğerci Mehmet Usta): Madenin kapanmasından sonra herkes adeta sudan çıkmış balığa döndü. Çarşı tamamen boşaldı. Daha önce 13-14 kişi çalışıyorduk, şimdi 3 kişiye düştük. Bir kişiyi daha çıkarsak mı, onun hesabını yapıyoruz. Madenin şu anki yokluğu, İliç’e çok büyük bir zarar veriyor. Açılmasını bir an önce istiyoruz. Mehmet Gürbüz (Kanyon Otel Sahibi): Maden kazasından önce konaklama sektöründe, doluluk oranı yüzde 80-85 idi. Kazadan sonra hiç müşterimiz olmadı. Bu süreçte personelimizi işten çıkaramadık; onlar da mağdur olmasınlar diye elimizden geleni yaptık. Bu nedenle özellikle otel işletmeleri olarak çok ciddi sıkıntılar yaşadık. Madende çalışan 2.800 kişi işsiz kaldı, bunların bir kısmı ilçeden göç etti. İş bulanlar buldu ama çoğu madenin tekrar açılmasını bekliyor. Recep Kurt (Türkiye Maden İşçileri Sendikası Konya ve Havalisi Şube Başkanı Yardımcısı): Sadece Anagold değil, bütün taşeronlarla beraber şu an madende çalışan sayısı sadece 700 kişi. İşsizlik had safhada, ekonomi çöktü. İliç’te arkadaşlarımız işsiz, bu nedenle göç etme durumu oldu. Madende çalışan 3.500 kişiydik ama bunların yarısı dışarıdan gelenlerdi. Kazadan sonra göç ettiler, İliç’in nüfusu yarıya düştü. Esnafımız burada iş bekliyor. Ekonomi dibe vurdu. Şu anda halk çok perişan. Bir an önce bizim buranın açılması için elimizden ne geliyorsa çabalayacağız ve çabalıyoruz. İşsiz kalan arkadaşımızın tekrar burada işe geri dönmesini bekliyoruz. İliç halkı madenin bir an önce açılmasını istiyor. ÇALIŞANLAR İŞİNİ İSTİYOR Cihan Yıldırım (Madende eski çalışan): Madende 15 yıl çalıştım. Siyanür bölümünde çalışıyordum. Çok algı yapıyorlar. Ama ben kendi şahsım adına siyanürden bir zarar görmedim. Köyümüze çok faydası oldu. Okul yaptı, köy konağını yaptı. Halı saha yaptı, mezarlıklarımızı yaptı. Biz madenin açılmasından yanayız, kapanmasın. Murat Gürbüz (Maden eski çalışanı): Kazadan sonra binlerce işçi gibi ben de işimden oldum. Burada çok güzel iş imkânları vardı. Herkes bir aradaydı, topluca çalışıyorduk. Ama maden kazasından sonra bu imkânlar dağıldı. Eskiden göç alan bir ilçeyken şimdi göç verir hale geldik. Burada iş imkânı kalmadı. Şimdi 10 gün iş bulursak çalışıyoruz, 10 gün yatıyoruz. Maden tekrar faaliyete geçerse işe kesinlikle döneceğiz. Madenin bir an önce açılmasını istiyoruz. Geleceği için istiyoruz. Gökhan Gün (Sendika iş yeri temsilcisi): Ben 13 yıldır Çöpler Madeni’nde çalışıyorum. Toprak kaymasından sonra İliç halkının neredeyse yüzde 80’ni işsiz kaldı. İlçe genelinde ciddi bir mağduriyet var. Şu an çözüm bekliyoruz. İşsiz kalan işçiler madenin açılmasını bekliyor. Sonuçta biz onların sesiyiz. Maden tarafıyla, belediye başkanıyla, kaymakamlıkla sürekli görüşüyoruz. Biz onların temsilcisiyiz. İnsanların bizden talebi şu: Maden bir an önce açılsın. Evimize bir ekmek götürebilelim. Her hanede 3 kişi olduğunu varsayarsak 9.000 kişilik bir etkiden söz ediyoruz. Kaldı ki bu sadece İliç’le sınırlı değil. Erzincan, Malatya, Sivas, Elâzığ gibi iller de bu durumdan etkilendi.

Yorumlar

Benzer Haberler

'İliç'te ocaklar aşsız kalmasın'

30 gün önce

Ekonomi Haberleri

Habertürk

Yorumlar

Benzer Haberler

'İliç'te ocaklar aşsız kalmasın'

Ekonomi Haberleri

Google: Önemli miktarda veri sızdırıldı

Borsa günü düşüşle tamamladı

AKP'nin Bayrampaşa ısrarı sürüyor! O görüntülere açıklama geldi

Serdar Öktem cinayetinde tetikçilerin en net görüntüsü ortaya çıktı

Fenomen Enes Batur, 16 milyon aboneli Youtube kanalını kapattı

Ankara'da dehşet anları kamerada: Eski eşini rehin aldı

Trump dünyanın önünde Erdoğan'a teşekkür etti!

Amed Sportif Faaliyetler'de Sinan Kaloğlu dönemi

Yeni düzenleme geldi! Öğretmenlerin artık bu kıyafetleri giymesi yasak

Tarihe geçti! 'Kırılamaz' denilen rekoru kırdı

Yaşlı kadına Zabıta'dan çok sert müdahale

Milliler eksiksiz çalıştı

Partilerin 'potansiyeli' ortaya çıktı, CHP ile AKP arasındaki fark dikkat çekti

Erdoğan'da açıkladı: Üniversitelerde üç yılda mezuniyet geliyor

Rektör eşinin şirketine kıyak! 270 Bin liralık fatura SÖZCÜ TV'de

2026'da en düşük emekli maaşı ne kadar olacak? Kuruşu kuruşuna hesaplandı

Türk Hava Yolları, Irak'ta Süleymaniye seferlerine başlıyor

Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde feci kaza kamerada: 1 ölü

Sadettin Saran üç yıldıza 'Güle güle' demeye hazırlanıyor

Karakış kapıda... Haftasonu lapa lapa kar var

İsmail Kartal'a Süper Lig'den sürpriz teklif

Gazze'deki ateşkes sonrası Akdeniz'de dikkat çeken 'ay-yıldız' görüntüsü

Gümüşteki tırmanışı Astrolog Öner Döşer ve Hande Kazanova, SÖZCÜ TV'de tarih vererek önceden bildi

Hatayspor'da genel kurul ertelendi

Antalya'da Plaj Etabı'nı Billy Bolt kazandı

Halil Umut Meler Belçika-Kuzey Makedonya maçını yönetecek

Diyanet İşleri Başkanı Safi Arpaguş, makamına Atatürk portresi astı: Fotoğraftaki ayrıntıya dikkat

Gümüş rekor kırdı

Gümüş fiyatlarında tarihi zirve: 45 yıl sonra rekor tazelendi!

Aselsan, TÜBİTAK, TUSAŞ ve Roketsan'a uçak parçası üreten dev şirket iflasın pençesinde

Gümüş tüm zamanların rekorunu kırdı

Gerilim büyüyor... AKP ile DEM'i slogan ayırdı

Usta oyuncudan yıllar sonra gelen evlilik itirafı... 'İçinden bir canavar çıktı'

İstanbul'da bu yollar 3 gün trafiğe kapatılacak

Galatasaray'a para cezası

Karşı şeride geçen tır, karı kocayı hayattan kopardı

Burak Özçivit'in trafikte motosiklet sürücüsü ile diyaloğu gündem oldu

Bugünkü sallantıdan sonra korkutan gelişme: Depremler Marmara Çukurluğu'nda yoğunlaştı

Ulaştırma Bakanı Uraloğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek ile buluştu

Google'dan Belçika'ya 5 milyar euro'luk yatırım

Altının kilogram fiyatı 5 milyon 400 bin liraya geriledi

Merkez Bankası rezervleri rekor kırdı

CİMER'e uluslararası iki ödül

Sürdürülebilirlik Akademisi’nden TREDAŞ’a “İş Birliği” Ödülü

Bakan Şimşek: Sanayi üretiminde olumlu eğilim sürüyor

Bakan Kacır: Katma değerli üretim büyümeye devam edecek

KKM bakiyelerindeki düşüş sürüyor

Bakan Uraloğlu ve Bakan Şimşek'ten ulaştırma yatırımları için stratejik görüşme

Bakan Bayraktar: Türkiye, her alanda enerji yatırımlarına devam edecek

Yurt dışında yerleşik kişilerden 34 milyon dolarlık hisse satışı

Bankacılık sektörünün mevduatı arttı

Dev bankadan yıl sonu dolar/TL tahmini!

Pasaport kontrolünde artık zorunlu: Avrupa'ya gidecek herkesi ilgilendiriyor

Emre Belözoğlu'ndan veda mesajı

40 bin yıllık mikrop canlandı! Bilim insanları şok içinde

Türk lirası korkusundan Suriye kendi parasını çıkarıyor

Ünlü isimlere bu 7 soru soruldu! Hadise’nin ifadesi ortaya çıktı

Vinicius'un milyonlar harcadığı villayı alevler sardı!

Taylor Swift, Adele'in rekorunu elinden aldı

Türkiye'deki Ruslar, şikayetlerini sıraladı: İşte 7 maddede Rusların Türkiye hüzünleri