cupure logo
altınekimarttıişsizlikekimdedolaroranıfaizkonutyüzde

Yatırımda riski dağıtan strateji! Altın, gümüş, borsa, faiz, emtia...

İşte böyle bir ortamda dünyadaki tüm enstrümanlara yatırım yapmayı sağlayan ‘yatırım fonları’ öne çıkıyor. ‘Sepet’ stratejisiyle kurgulanan bu fonlarla riskinizi dağıtırken, herhangi bir yatırım aracındaki fırsatı da yakalayabilirsiniz. Bunun için 100 liranızın olması bile yeter! Yatırım fonları dünyadaki tüm enstrümanlara yatırım yapmayı sağlıyor. Borsa, altın, döviz, Eurobond, yabancı hisse senetleri, mevduat, tahvil, kahve, petrol, buğday... Profesyonellerin yönettiği bu fonlara son dönemde ilgi hızla arttı. Fon yatırımcı sayısı 5.7 milyonun üzerinde. Fonlardaki toplam varlık ise 7.8 trilyon liraya dayandı. Yatırım fonları tek tek bir enstrümanı almak yerine bunları bir sepet halinde almayı sağlıyor. Örneğin; 1 gram altın almak için 6 bin liraya ihtiyacınız var. Ancak içinde altın, gümüş, petrol, platin gibi değerli metallerin olduğu bir fonuna 100 lirayla yatırım yapabilirsiniz. NEDEN TERCİH EDİLMELİ? Günün sonunda tasarruf sahipleri kendileri de istediği varlığı alıpsatabilir. Fakat yatırım fonları operasyonel anlamda önemli bir avantaj sağlıyor. Öncelikle bireyler yatırım yaparken her zaman bir uzman desteği alamayabiliyor. Ancak fonlar aracı kurumların içindeki uzman kişiler tarafından yönetiliyor. Dolayısıyla fonun içindeki enstrümanların ağırlığını günün şartlarına göre hızlıca artırıp azaltabiliyor. Bir başka deyişle riskli önceden analiz eden profesyoneller, hızlı aksiyon alabiliyor. Bu en önemli avantaj olarak öne çıkıyor. Yani altın ‘sat’a döndüyse fon yöneticileri yatırım ağırlığını hemen ayarlayabilir BU DETAY ÖNEMLİ! Fonlar 1 ila 7 arasında bir değer alır. 1 en düşük risk seviyesi, 7 ise en yüksek risk seviyesini temsil eder. Yani yüksek risk yüksek getiri ve kayıp anlamı taşır. Bu değerler yatırımcı bilgi formunda yer alır. Örneğin; para piyasası fonlarının risk düzeyi 1-2 olurken hisse senedi yoğun fonların risk düzeyi 6-7 olabilir. Bu noktada yatırımcı kendi risk algısına göre fonları seçmeli. Fonlar finansal varlık olarak konumlandığından finansal piyasalarda oluşabilecek risklere de açıktır. DEZAVANTAJLARI NELER? Fonların valörlü çalışması (satış tarihinden bir veya iki gün sonra paranın yatırım hesabına geçmesi) ve günlük tek bir fiyattan işlem gördüğü için gün içinde piyasalarda oluşan al/ sat fırsatlarının fon üzerinden değerlendirmek mümkün olmuyor. Yani fon yatırımı orta-uzun vadeli yaklaşımla değerlendirilmeli. KAÇ TİP FON VAR? Piyasada farklı fon çeşitleri var. Bunlar özetle şöyle: Kıymetli madenler fonları, borçlanma araçları fonları, hisse senedi fonları, para piyasası fonları, katılım fonları, karma fonlar, fon sepeti fonları, serbest fonlar ve değişken fonlar ADINDA ‘ŞEMSİYE’ OLAN NEDİR? Şemsiye fonlar, birçok fonu kapsayan yani farklı özellikteki fonları gruplama amacı taşıyan yatırım fonlarıdır. Para Piyasası Şemsiye Fonu, Hisse Senedi Şemsiye Fonu, Katılım Şemsiye Fonu bunlardan bazılarıdır. Şemsiye fon aslında bir paketleme modeli. Bu fonlar en az yüzde 80 adını taşıdığı enstrümanları kapsıyor. NASIL İŞLEM YAPILIR? Tüm fonlar yatırımcıların banka ve aracı kurumlardaki yatırım hesaplarından alınıp satılabilir. Fonun türünü girdikten sonra vadesiz hesabınızda bakiye varsa alım emri verebilirsiniz. Alış ve satışlar bir veya iki gün içinde gerçekleşir. SIKI DENETİME TABİ Fonlar mevduatla karıştırılmamalı. Mevduatta bulunan TMSF garantisi (şu anda 950 bin lira) yatırım fonlarında bulunmuyor! Ancak fonlar Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) bünyesinde izlenebiliyor. Portföy şirketleri fon varlığını teminat gösteremez. Bu şirketler iflas etse bile o fonun varlığına dokunulamaz. Ayrıca fonlar SPK’nın gözetiminde. Fonlar, üç ayda bir bağımsız denetimden de geçer. STOPAJ VAR MI? Fon alım/satım kazançlarına yüzde 15 stopaj uygulanıyor. Hisse yoğun fonlarda şimdilik stopaj bulunmuyor MASRAF ÖDENIYOR MU?  Fonlarda fon içinden kesilen bir yönetim ücreti var. Bu ücret fon fiyatına yansıdığı için yatırımcıdan ek bir komisyon kesintisi yapılmıyor. Yönetim ücretleri fonun içeriğine göre değişmekle beraber yıllık yüzde 0.25 ile yüzde 3 arasında değişiyor. Tutarlar fonda kalış süresine göre tahsil ediliyor. NE ALDIĞINI BİLMELİSİNİZ Yatırım fonunun kazancı portföyünde bulundurduğu araçların getirisine bağlı olduğundan, portföy hakkında bilgi sahibi olduktan sonra yatırım yapmak daha uygun olur. Bu nedenle fonların izahnameleri dikkatle okunmalı. Yatırım enstrümanın ağırlığı bilinmeli. Örneğin; adı ‘altın fonu’ olan bir fona yatırım yapılacaksa fonun içindeki altın yatırımı ağırlığı öğrenilmeli KARŞILAŞTIRMA IMKANI Amaca uygun yatırım fonu türünü belirledikten sonra, benzer fonları karşılaştırmanızda fayda var. Fonların günlük, aylık ve yıllık gibi dönemsel getirileri ve maliyetleri (işlem ücreti) fon bilgilendirme platformu ‘TEFAS’ üzerinden karşılaştırılabilir. FİYAT MARJI DAHA DAR Küçük yatırımcı piyasadan gidip altın ya da gümüş aldığında al-sat makası yüzde 3’ten başlıyor yüzde 10’lara kadar çıkabiliyor. Ancak fonlar büyük tutarlarla işlem yaptığı için daha rekabetçi fiyatlarla yatırım enstrümanlarına ulaşabiliyor. Fonları al-sat makası da çok dar. KUMBARA GIBI KULLANABİLİRSİNİZ! Fonlar küçük tutarlarla yatırım yapmayı sağladığı için kumbara özelliği de taşıyor. Uzun vadeli ve konjonktüre bağlı olarak yatırım fonu yapmak tasarruf disiplini de oluşturuyor. Likit fonlar dışında anlık satış imkanı olmadığından o anda satmak isteseniz de 1-2 günlük valör süresi sizin yatırım yapmaktan caymanızı sağlıyor. Yani fevri yatırım hamlelerini önlüyor. Fonlar özellikle küçük yatırımcılar için kalkan ve danışman gibi işliyor. Örneğin; hisse fonlarının içinde 25-30 hisse olabiliyor. Küçük yatırımcı bu kadar hisse hakkındaki gelişmeyi takip edemiyor. Ancak fon yöneticileri anlık takip ve analizler bu hisselerdeki değişimleri izliyor. Bu da riski minimize etmeyi sağlıyor. Ayrıca küçük yatırımcı tek bir fon olarak dünyadaki hemen hemen tüm enstrümana yatırım yapma imkanı yakalıyor.  

Yorumlar

Ekonomi Haberleri