‘Gösteri’ bitince kahvaltı çöpte

Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) tarafından hazırlanan “2025 Yılı İsraf Raporu”na göre, dünyada gıda israfı her geçen yıl artıyor. Türkiye’de gıda israfının en görünür örneklerinden biri ise serpme kahvaltı... Milliyet, iki yıl önce de konuya dikkat çekmiş, bu büyük gıda israfını gündeme taşımıştı. Türkiye'ye hazırlıksız yakalanabiliriz! İsrail basınında kırmızı alarm: İşte yeni çatışmanın rotası TİSVA Başkanı Halil Fatih Akgül serpme kahvaltı israfını şöyle özetledi: “Serpme kahvaltı, özellikle Türkiye’de misafirperverliğin ve sosyal paylaşımın simgesi olarak kabul ediliyor. Ancak bu kültürel alışkanlık, uzmanların da dikkat çektiği şekilde ciddi bir gıda israfı sorununa yol açıyor. Tabağa konulan ama dokunulmayan yiyecekler, hijyen kuralları nedeniyle tekrar kullanılamamakta ve doğrudan çöpe gitmektedir.” Milliyet, iki yıl önce konuya dikkat çekmiş, büyük gıda israfını gündeme taşımıştı Seçmeli olmalı “Uzmanlara göre serpme kahvaltı, “tüketim” değil, “gösterim” odaklı bir sofradır” diyen Akgül,sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu anlayış, porsiyon kontrolünü yok sayar, geri dönüşü olmayan tabaklar üretir ve sürdürülemez bir tüketim modelini besler. Gıda israfıyla mücadelede bireysel farkındalık kadar, restoran ve otel gibi işletmelerin de ‘seçmeli kahvaltı’ gibi alternatif sunumlara yönelmesi, bu sorunun çözümünde önemli bir adımdır. Gösterişli sofralar yerine ihtiyaca göre hazırlanmış sade ama doyurucu kahvaltı modelleri, hem doğaya hem insana daha büyük saygı göstergesi olacaktır. Serpme kahvaltılarda sunulan ürünlerin büyük bölümü sofraya konulsa da asla tüketilmiyor. Yani zaten çöp olmak üzere hazırlanıyor. Bu hem görgüsüzlük hem de gıdaya erişemeyen insanlara saygısızlıktır.” Yüzde 50’si çöpte Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Başkanı ve Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Ramazan Bingöl de “Serpme kahvaltının yüzde 50’si çöpe gidiyor. Milyarlarca liralık ürün heba oluyor. Çöpe giden bir reçel düşün sadece reçel çöpe gitmiyor, onu yetiştiren çiftçinin emeği, kullanılan enerji, su, yakıt, hepsi boşa gidiyor. Bu büyük bir milli kayıptır” dedi. Restoranlarda hâlâ üç kişi gidip iki kişilik kahvaltı istemenin mümkün olmadığını, bu uygulamanın da değişmesi gerektiğini söyleyen Bingöl, “Şeker hastasına on çeşit reçel geliyor, yemiyor, çöpe gidiyor” diye konuştu. Emlak vergisinde ‘rayiç’ şoku! ‘10 kat artış için dava açılabilir’ Kapsamlı çalışma “İsraf artık sadece bir ahlak ya da ekonomi sorunu değil, milli güvenlik meselesi” diyen Bingöl, “Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu olarak israfla mücadeleye yönelik kapsamlı bir rapor hazırlıyoruz. Gıda bankacılığı, porsiyon denetimi, yasalar ve yeni uygulamalar için tüm paydaşlarla çalışıyoruz” ifadelerini kullandı. Türkiye’de günde 12 milyon ekmek çöpe gidiyor... TİSVA’ya göreTürkiye’de gıda israfı dikkat çekici boyutta… * Ülkede bir yılda kişi başına çöpe atılan yiyecek miktarının 102 kilogram olduğu tahmin ediliyor. * Her yıl ortalama 23 milyon ton gıda israf ediliyor. Meyve-sebzelerin yaklaşık yüzde 35’i sofraya ulaşamadan kayboluyor ya da çöpe gidiyor. * İsraf en çok evlerde, hizmet sektöründe, perakendede ve dağıtım süreçlerinde görülüyor. Tedarik zinciri ile hasat ve depolama süreçlerindeki hatalar ve plansızlıklar da israfı artırıyor. * Türkiye’de her gün yaklaşık 12 milyon ekmek çöpe atılıyor. Bu yılda 4 milyar 380 milyon ekmek demek... * Çöpe giden gıda miktarının yüzde 5 azaltılması halinde on milyarlarca liralık tasarruf edilebilir. 900 bin ailenin 1 yıllık geçim gideri karşılanabilir. Küresel maliyeti 1 trilyon dolar * Dünyada üretilen gıdaların yaklaşık üçte biri ya kaybediliyor ya da israf ediliyor. Bunun küresel ekonomiye maliyeti 1 trilyon dolar. * 2024 yılında 74 ülkede akut gıda güvensizliği yaşayan kişi sayısı yüzde 10 artarak 343 milyon kişiye çıktı. * Her yıl 1.5 milyar ton gıda israf ediliyor. Beş tabaktan birisi çöpe gidiyor. * Dünyada her 11 kişiden birisi yatağa aç giriyor. * Günde 25 binden fazla çocuk açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybediyor. * Dünya genelinde 783 milyonu aşkın insan açlık çekiyor.