cupure logo
vanvoorhetmeteenaanbijdoornietdat

175 landen praten over limiet op productie nieuw plastic

Waar in 2000 nog zo'n 200 miljoen ton plastic werd geproduceerd, is dat 25 jaar later meer dan verdubbeld. Plastic is altijd en overal aanwezig in ons leven. Sinds drie jaar proberen 175 landen met elkaar afspraken te maken om dit aan banden te leggen, want plastic is - los van wat het ons gebracht heeft - slecht voor het klimaat, het milieu, en wat steeds duidelijker wordt: voor de gezondheid. Vijf vragen over deze plasticconferentie. 1. Wat is dit voor conferentie? Sinds 2022 zijn de landen al vijf keer samengekomen in de hoop tot een VN-verdrag te komen. In december vorig jaar moest er in Busan, Zuid-Korea een verdrag komen, maar de landen kwamen er niet uit. De hoop is dat er nu wel een akkoord gaat komen, dit keer in Genève. Zodra dat er is, krijgt plastic een eigen COP, een jaarlijkse of tweejaarlijkse internationale VN-top waar details worden uitgewerkt, net zoals bijvoorbeeld bij het klimaat. Delegaties van verschillende landen komen samen in de Zwitserse stad. Ook wetenschappers, ngo's en lobbyisten zijn tot en met volgende week donderdag aanwezig in Genève. 2. Wat is het doel? De productie van plastic is sinds de intrede in huishoudens in de jaren 50 enorm toegenomen, en zal alleen nog maar meer toenemen. Het aandeel wat gerecycled wordt zit nog altijd onder de 10 procent, de rest wordt verbrand, gedumpt of belandt in de natuur. Wetenschappers en ngo's wijzen er daarom al jaren op dat de oplossing niet recyclen is, maar minder produceren. Dat is ook de inzet van de top: een wereldwijde limiet op de productie van plastic. Hier is niet iedereen het mee eens: er zijn ook groepen en landen die de oplossing zien in opruimen en recyclen. Overigens praten de landen niet alleen over een mogelijke limiet. Het gaat ook over het slimmer ontwerpen van plastic, zodat er producten komen waar al wordt uitgegaan van circulariteit, dus herbruikbaarheid. Ook gaat het over de verantwoordelijkheid van plasticproducenten, internationale regels zodat de vervuiling zich niet verplaatst naar regio's met minder duidelijke regelgeving, en het erkennen van sociale en ecologische rechtvaardigheid, bijvoorbeeld de impact van vervuiling op kwetsbare gemeenschappen. 3. Waarom moet er een limiet komen? Het meeste plastic is nog steeds single-use en gaat meteen na uitpakken de prullenbak in. Dat kan omdat het zo goedkoop is om te maken. Maar plastic is slecht voor milieu, klimaat en gezondheid. Het wordt gemaakt van de fossiele brandstof olie, waar giftige chemicaliën aan toegevoegd worden. Zodra plastic verbrand wordt, komen die chemicaliën terecht in de atmosfeer. Ook belandt veel plastic in de natuur, zoals in rivieren en de oceaan. De gevolgen daarvan worden steeds duidelijker. Zo kan de afbraak van plastic in de oceaan er bijvoorbeeld voor zorgen dat fytoplankton minder goed CO2 kan opnemen, en zweven er triljoenen nanoplastics in de oceaan met grote gevolgen voor ecosystemen. Ook is er steeds meer duidelijk over de gevolgen voor de gezondheid van mensen. Wetenschappers bewezen bijvoorbeeld al dat plastic invloed kan hebben op vruchtbaarheid. 4. Welke landen spreken zich uit? Vooral landen die wel de lasten niet de lusten dragen spreken zich al langer uit. Denk aan Panama, Mexico en kleine eilandstaten, die veel producten importeren en te maken hebben met vervuiling en aangespoeld afval. In Europa zijn Frankrijk, Engeland, Noorwegen en ook gastland Zwitserland uitgesproken als het gaat om het aanpakken van plastic. Nederland houdt zich nog op de vlakte, al heeft het zich wel aangesloten bij de "High ambition coalition (HAC) to end plastic pollution", een groep van 100 landen die graag een verplichtend akkoord ziet. 5. Komt er een akkoord? Zolang er vastgehouden wordt aan unanieme besluitvorming komt er waarschijnlijk geen akkoord, of in ieder geval geen ambitieus akkoord. Olieproducerende landen, zoals Saudi-Arabië, Iran en de VS, en oliebedrijven zijn sterk vertegenwoordigd op de top en willen niet dat er een limiet komt op de productie van plastic. Nu auto's steeds meer op stroom rijden zijn olieproducenten bezig hun business naar plastic te verplaatsen: daar is nog veel groei mogelijk. Niet voor niets berekende economisch samenwerkingsverband OESO dat over 35 jaar de huidige productie van plastic nog eens drie keer verdubbeld zal zijn. Als unanimiteit wordt losgelaten, wat mogelijk is, dan zou er volgende week donderdag een akkoord kunnen liggen.

Reacties

Laatste nieuws