cupure logo
vanvoormetheteennietbijaannaardat

Don McPherson overleden, laatste Amerikaanse luchtaas van WO II

Gevechtspiloot Don McPherson is deze maand overleden op 103-jarige leeftijd. Hij gold als de laatste nog levende Amerikaanse luchtaas van de Tweede Wereldoorlog. Dat zijn piloten die vijf of meer vijandelijke toestellen weten uit te schakelen. Tussen het begin van de Eerste Wereldoorlog en het einde van de Vietnamoorlog behaalden volgens de officiële cijfers 1447 piloten dit predicaat, verreweg de meesten in WO II. Van hen zijn er na de dood van McPherson in de VS nog minder dan vijftien over, vooral uit de Vietnamoorlog. Door veranderende oorlogstactieken (drones, kruisraketten) is de kans klein dat er nog veel bij komen. McPherson meldde zich in 1942 toen hij 18 werd vrijwillig aan als marinevlieger, omdat zijn broer ook al op zee diende. Hoewel zijn moeder vreesde dat het een gevaarlijke post was, stelde McPherson haar gerust dat hij juist veiliger zou zijn dan bij gevechten op de grond. "Ik diende mijn land liever in een cockpitstoel dan vanuit een schuttersputje." Twee op één dag Toen hij na een opleiding op het Amerikaanse vasteland naar Hawaï werd gezonden, werd hij tot zijn verrassing gelijk in het diepe gegooid. Er kwam geen vervolg van zijn training, hij moest meteen gevechtsmissies vliegen. Hij werd ingedeeld bij een squadron van F6F Hellcats dat vanaf de USS Essex de Amerikaanse opmars in Azië ondersteunde. McPherson zei ooit dat dat het spannendste moment van zijn diensttijd was, omdat hij als groentje moest vliegen met ervaren piloten die hij niet kende. Hij maakte door de zenuwen bijna een fatale fout: in de lucht sloeg zijn motor af door een verkeerde instelling. Alleen door handmatig brandstof te pompen kon hij het euvel net op tijd corrigeren. Een paar weken daarna schoot hij op één dag zijn eerste twee toestellen uit de lucht, na een aanval op een Japanse luchtmachtbasis. Op de weg terug ontwaarden ze onder zich een vlucht Japanse vliegtuigen en besloten aan te vallen. "Ik richtte mijn vizier op het pad van die bommenwerper en haalde de trekker over. Ik zag de piloot voorover vallen en hij crashte in de oceaan." Luchtcapriolen McPherson trok zijn wendbare jachtvliegtuig op en viel nog een tweede toestel aan, dat in de lucht explodeerde. "Daarna draaide ik om en zorgde ik dat ik kon wegkomen zonder zelf neergeschoten te worden." Eenmaal terug ontdekte hij een kogelgat op 30 centimeter van de plek waar hij had gezeten. In augustus 1945 was McPherson onderweg voor een aanval op Tokio toen hij hoorde dat de oorlog was afgelopen. "We kregen over de radio te horen dat we onze bommen maar moesten afwerpen boven de oceaan, omdat er een staakt-het-vuren was", herinnerde hij zich dat moment. "We haalden allerlei luchtcapriolen uit om het te vieren. Het is een wonder dat we toen niet op elkaar zijn gebotst." McPherson keerde na de oorlog terug naar zijn geboortestaat Nebraska, waar Thelma op hem wachtte, de vrouw die hij tussendoor in 1944 had getrouwd. Hij werd er postbode en had een actieve rol in de plaatselijke gemeenschap, bij de kerk en de honkbalclub. Volgens zijn familie was die tijd voor McPherson belangrijker dan zijn oorlogsjaren. "Pap zou vooral herinnerd willen worden als een man van het geloof en iemand die zich op zijn familie richtte. En ja, daarnaast als iemand die zijn land diende." Hoge onderscheiding Het was ook pas in de afgelopen jaren, toen hij al hoogbejaard was, dat McPherson zich weer meer bezighield de oorlog. Het werd hem geregeld gevraagd om als veteraan zijn verhaal te doen en hij kreeg in 2015 de Congressional Gold Medal, een van de hoogste Amerikaanse onderscheidingen. Vorig jaar nog ging McPherson voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog weer in een oorlogsvliegtuig de lucht in, een antiek toestel, geverfd in de kleuren van zijn Hellcat. Met de kap van het toestel omlaag genoot de eeuweling in de open lucht van de vlucht. "Het smaakt naar meer", zei hij na de landing. "Het riep allemaal echt fijne herinneringen op." "Hij verheerlijkte het niet en schepte er ook niet over op", zegt zijn zoon Dean. "Zijn generatie deed wat moest gebeuren. Je rolde je mouwen op en ging samen aan de slag om de klus te klaren." Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog? Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

Reacties

Laatste nieuws