cupure logo
vanvoormethetbijeenzijnnietaantegen

Europees wapenembargo tegen Israël nog ver weg

Experts van de Verenigde Naties pleiten ervoor, demonstranten smeken erom: een wapenembargo tegen Israël. Europese wapens dragen bij aan genocidaal geweld in Gaza en de Westelijke Jordaanoever, redeneren ze. Een militair exportverbod kan Israël dwingen om te stoppen met de oorlog, zeggen ze. Maar Israël importeert veel meer militair materieel uit Amerika dan uit welk Europees land ook. De vraag is dus of Europa wel een verschil kan maken met een wapenembargo. Slovenië werd eind vorige week de eerste EU-lidstaat die geen wapenexportvergunningen voor Israël meer verstrekt. Een symbolische stap, want het kleine Balkanland leverde sowieso al weinig wapens aan Israël. Maar stel dat de hele EU Slovenië zou volgen en de wapenexport naar Israël stopzet? Hoeveel impact zou dat hebben? Dat is een vraag die Pieter Wezeman kan beantwoorden, wapenexpert bij het instituut voor vredesonderzoek SIPRI in Zweden. "Israël zou geen groot probleem hebben wat betreft complete wapensystemen, want de meeste volledige wapens zoals gevechtsvliegtuigen, raketten en pantservoertuigen krijgt Israël van de VS," zegt Wezeman. "Maar als het gaat om specifieke onderdelen die de Israëlische wapenindustrie gebruikt voor het maken van wapens, kan een Europees embargo pijn doen. Israël maakt veel wapens zelf, maar we weten niet welke en hoeveel onderdelen daarvan uit Europa komen." Duitsland de olifant in de kamer Een handjevol Europese landen heeft weliswaar geen algeheel verbod op exportvergunningen gelegd, maar zeggen wel hun wapenverkoop aan Israël te hebben beperkt of opgeschort. Nederland, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en België vallen in deze categorie. Als het gaat om wapenexport naar Israël, steekt echter één land in Europa met kop en schouders uit boven de rest. Duitsland is goed voor een derde van alle Israëlische wapenimporten, terwijl de rest van Europa daar minder dan 1 procent van levert. Duitsland voorziet Israël van munitie, wapensystemen, radar en communicatieapparatuur, maar ook complete marineschepen en torpedo's. Na de Hamas-aanslagen van 7 oktober 2023 versnelde Berlijn de exportvergunningen enorm, met 1000 procent meer goedkeuringen van wapenverkopen aan Israël dan het jaar daarvoor. "De enige echt grote wapens die Israël uit Europa heeft ontvangen de laatsten jaren, of waarvoor er contracten zijn, komen uit Duitsland," zegt Wezeman. "Deze Duitse onderzeeboten en fregatten zijn vooral belangrijk als deel van de lange arm van het Israëlische militaire vermogen." Vorige week bezocht Duitse minister Wadephul van Buitenlandse Zaken Israël. Ondanks de stevigere kritiek die zijn regering de afgelopen weken liet horen over het lijden van de Palestijnen in Gaza en de Westoever, komt er voorlopig geen grote verandering in de wapenhandel tussen Berlijn en Israël. Correspondent Chiem Balduk vanuit Berlijn "De Duitse wapenexport aan trouwe bondgenoot Israël was lange tijd onomstreden. Vooral in de eerste maanden na de aanslagen van Hamas in 2023 werd voor honderden miljoen euro's aan wapens verkocht. Inmiddels is de brede steun voor de wapenexport verdampt en klinkt er ook vanuit de regering kritiek op het handelen van Israël in Gaza. Toch is ook dit jaar voor tientallen miljoenen aan wapenexport goedgekeurd. Er bestaat weinig transparantie over wat precies aan Israël wordt verkocht. Daardoor is het onduidelijk of met Duitse wapens genocidaal geweld in de Gazastrook wordt gepleegd. Dat begint steeds meer te wringen, juist in een land met een gitzwart verleden als Duitsland. De Bondsdagfractie van regeringspartij SPD wil daarom dat de wapenexport wordt stopgezet, maar daar gaat de CDU/CSU van bondskanselier Merz niet in mee. De Duitse regering voelt zich vanwege de geschiedenis verantwoordelijk voor het voortbestaan van Israël. Het geheel stopzetten van wapenexport zou het beeld creëren dat Duitsland Israël in de steek laat. Waarschijnlijk is het beperken van leveringen van bepaalde wapens op dit moment het hoogst haalbare." Het klinkt eenvoudig om de wapenexport naar Israël een halt toe te roepen, maar het gevaar bestaat dat Israël als tegenmaatregel de export naar Europa stopzet. Dat zou Europese landen slecht uitkomen op het moment dat de EU zich probeert te herbewapenen. "Nederland heeft bijvoorbeeld Israëlische Puls-raketartillerie besteld en wil luchtafweerraketten en aanvalsdrones bestellen voor de Marine," zegt Wezeman. "Een aantal Europese landen is naarstig op zoek naar wapens die snel kunnen worden geleverd." Aan de andere kant zou het boycotten van Israëlische wapens mogelijk een effectief drukmiddel kunnen zijn, want de Israëlische militaire export is een hoeksteen van de eigen defensie-industrie, zegt Wezeman. "Het kopen van wapens van Israël draagt bij aan het in stand houden van de Israëlische militaire vermogen, inclusief voor de oorlogsvoering in Gaza."

Reacties

Laatste nieuws