cupure logo
vanmetvoorheteennietbijzijntrumpuit

Israëls doel achter aanvallen op Syrië: 'Verdeel en heers bekende tactiek'

Israëls doel achter aanvallen op Syrië: 'Verdeel en heers bekende tactiek'
"Wij redden onze druzenbroeders en schakelen de bendes van het regime uit." Met die woorden richtte de Israëlische premier Netanyahu zich deze week in een videoboodschap tot de 150.000 druzen in Israël. Terwijl hij sprak, bombardeerden Israëlische straaljagers Syrië. Daarbij werd onder meer het ministerie van Defensie in Damascus geraakt - een aanval die live op de Syrische televisie te zien was. Volgens Netanyahu wil Israël de druzen in Zuid-Syrië beschermen, maar critici zien vooral eigenbelang: Israël wil Syrië verdeeld en militair zwak houden. "De algemene opvatting is dat Israël vooral uit is op een zwak en gefragmenteerd Syrië", zegt Midden-Oostenkenner Erwin van Veen van Instituut Clingendael. "De bescherming van de druzen, en ook de banden met de Koerden, passen in dat streven om lokale groepen zoveel mogelijk autonomie te geven en zo het centrale gezag vanuit Damascus te ondermijnen." Het idee is simpel, denkt Van Veen: geen sterke tegenmacht betekent minder dreiging voor Israël. "Of dat zo uitpakt is de vraag, want zwakke, verdeelde staten creëren vaak juist nieuwe dreigingen." Nieuwe testcase Israël wil al decennia geen Syrische militairen in de buurt van de Golanhoogvlakte. Door de Israëlische aanvallen ontstaat de facto een bufferzone rondom het in 1981 geannexeerde gebied, internationaal nog steeds erkend als Syrisch. Netanyahu hamert erop dat Israël alleen vrede duldt met een gedemilitariseerd zuiden van Syrië. Ook volgens Israëlisch analist Ori Goldberg speelt er meer dan wat Netanyahu verkoopt als humanitaire plicht. "'Verdeel en heers' is een bekende Israëlische tactiek. Israël heeft hetzelfde gedaan met de Palestijnen, in Libanon en nu in Syrië." Volgens hem speelt ook de oorlog in Gaza een rol. "Israël voelt zich alleen veilig als het volledig naar eigen inzicht en zonder consequenties kan handelen. Syrië lijkt een nieuwe testcase voor die aanpak." Geweld in Sweida De situatie in de provincie Sweida, waar zo'n 700.000 druzen wonen, is explosief. Oude spanningen tussen druzen en bedoeïenen laaiden recent op na enkele ontvoeringen. Er zouden honderden mensen zijn omgekomen. De nieuwe Syrische president Ahmed al-Sharaa probeert ondertussen tevergeefs de controle over het gebied te herwinnen. Er zijn meldingen van plunderingen in en rond Sweida en beelden van standrechtelijke executies circuleren op sociale media. Israël grijpt die chaos aan om militair op te treden, naar eigen zeggen ter bescherming van de druzen, van wie een grote groep in Israël dienstplicht heeft en die loyaal dienstdoen in het leger. "De Israëlische druzen voelen zich verplicht om hun geloofsgenoten in Syrië te helpen, ook al hebben de meesten geen directe familiebanden," zegt Rami Zeedan, docent aan de Universiteit van Kansas en hoofdredacteur van het Druze Studies Journal. "Er heerst een sterk broederschapsgevoel, versterkt door het druzische geloof in reïncarnatie." Kwetsbare positie Hij wijst erop dat Netanyahu's belofte om de druzen te beschermen met applaus werd ontvangen binnen de Israëlische gemeenschap. "Toch maken Israëls acties het voor de Syrische druzen ingewikkelder, omdat ze zo als collaborateurs met Israël kunnen worden weggezet." De grootste bedreiging voor de Syrische druzen komt in zijn ogen echter uit hun eigen land. "Hun kwetsbare positie binnen Syrië vormt het grootste gevaar, niet per se Israël." Volgens de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) voerde Israël sinds dinsdag zeker 160 luchtaanvallen uit in Zuid-Syrië en Damascus. Vannacht meldde de Amerikaanse Syrië-gezant dat Israël en Syrië het eens zijn geworden over een staakt-het-vuren. Goldberg betwijfelt het nut van deze Israëlische aanvallen. "Er is geen echt militair doel voor de oorlog in Gaza, en hetzelfde geldt voor Syrië. Israël gedraagt zich als een kind, het lijkt het strategisch bewustzijn van een mug te hebben. Het is de controle kwijt." Voor Syrië ziet hij geen groot Israëlisch masterplan, zoals voor de bezette Westelijke Jordaanoever. "Daarvoor is deze chaos te willekeurig." Persoonlijk belang Van Veen ziet dat Israëls aanpak botst met andere spelers in de regio. "Turkije, de Golfstaten, Saudi-Arabië en zelfs de Amerikanen lijken te mikken op een sterk en centraal geleid Syrië. Dat gaat onherroepelijk tot botsingen leiden, zeker als Israël zich acties permitteert zoals het bombarderen van het Syrische ministerie van Defensie of het presidentieel paleis." Van Veen wijst ook op Netanyahu's persoonlijke belang. "Hij probeert uit alle macht de rechtszaal, en mogelijk de gevangenis, te ontlopen. Het voortduren van de oorlog in Gaza, de aanval op Iran, en nu ook die op Syrië zijn allemaal manieren om een voortdurende nationale noodtoestand te creëren zodat hij als premier kan zeggen: dit is niet het moment om in de rechtbank te verschijnen."

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Laatste nieuws