cupure logo
vanvoorbijhetmeteenaannietisraëliran

Onduidelijkheid over schade atoomcomplexen Iran: 'Israël zal hopen op hulp VS'

Onduidelijkheid over schade atoomcomplexen Iran: 'Israël zal hopen op hulp VS'
De Israëlische premier Netanyahu beweert dat zijn land het "hart" van het Iraanse atoomprogramma heeft geraakt. Vanavond zei hij dat het nucleaire programma heel ver terug in de tijd is gezet door de Israëlische aanvallen. Belangrijke installaties zijn inderdaad getroffen door Israëlische bombardementen. Kenners benadrukken echter dat het leeuwendeel van het atoomprogramma zich diep onder grond in bunkers afspeelt. Zo is bij het atoomcomplex in Natanz de stroom platgelegd. Hoe groot de schade diep in het complex is, zegt Iran niet. Rafael Grossi, de baas van het internationale atoomagentschap IAEA, zegt tegen de BBC dat de centrifuges van Natanz door de stroomonderbreking in alle waarschijnlijkheid "zwaar zijn beschadigd, of zelfs helemaal verwoest". Een aantal uren daarvoor had Grossi nog gezegd dat er geen extra schade aan het complex was gezien sinds vrijdag en dat er "geen aanwijzingen" waren voor schade aan de ondergrondse cascadehal, waar de centrifuges staan die uranium verrijken. Het onderstreept dat er vooral veel onduidelijkheid is over wat er precies is verwoest. Op satellietfoto's is te zien dat elektriciteitsvoorzieningen zijn gebombardeerd. Ook is onder meer een testlocatie voor de verrijking van uranium verwoest. William Alberque, kernwapendeskundige bij denktank Pacific Forum, zegt dat er forse schade is aangericht op de atoomcomplexen. Maar zonder hulp van de VS wordt het volgens hem "heel erg lastig" voor Israël om bij de ondergrondse bunkers te komen. Amerika beschikt namelijk over speciale bunker busters. Dat zijn zeer zware bommen die zich tientallen meters de grond inboren voordat ze exploderen. Maar zelfs met de meest geavanceerde variant, de GBU-57, is het maar de vraag in hoeveel pogingen de diepste installaties van Iran kunnen worden bereikt. "De VS zou er mogelijk vijf nodig hebben om daar te komen. Israël zou het bijvoorbeeld met dertig kleinere bunkerbusters kunnen proberen, maar dat kan het zichzelf lastig permitteren." Gaza, Jemen, Libanon, Syrië en nu ook Iran: Israël voert bombardementen uit verspreid over een enorm gebied. De BBC meldt overigens dat Israël vermoedelijk al bunker busters heeft ingezet. 'Doel was gesprekken met VS te dwarsbomen' Bij de luchtaanvallen op Iran lijkt het nucleaire programma overigens geen prioriteit meer voor Netanyahu. Sinds de beschieting van de atoomcomplexen bij de Natanz en Fordow vorige week vrijdag is er geen nieuwe schade bekend bij VN-atoomwaakhond IAEA. Eerder maakte het agentschap al bekend dat er schade was aan vier gebouwen bij het atoomcomplex in Isfahan. Alberque denkt dat het verwoesten van het Iraanse atoomprogramma niet het hoofddoel is van Israël. "Deze aanval lijkt vooral bedoeld om de mogelijkheid op een deal tussen Iran en de VS te dwarsbomen", zegt de analist. Recente doelwitten van Israël en uitspraken van premier Netanyahu wijzen er volgens hem op dat het verzwakken en uiteindelijk het laten vallen van het regime in Teheran het hoofddoel is. Afgelopen zondag stonden er weer gesprekken gepland over beperking van Teherans atoomprogramma in ruil voor opheffing van sancties door de VS. Die gesprekken leken te zijn vastgelopen, maar Alberque had het idee dat er zondag wel een doorbraak had kunnen worden bereikt. Internationaal zijn er al langer grote zorgen over het Iraanse atoomprogramma. Eerder maakten we deze video: Israël beweert dat het wel in moest grijpen, omdat Iran bijna over kernwapens beschikte. Een Israëlische functionaris zegt tegenover de BBC dat Teheran "binnen enkele dagen" een atoombom kon maken. Die bewering noemt Fabian Hoffmann erg sterk, maar alles wijst er volgens hem wel op dat Iran er relatief dichtbij was. Hoffmann is expert op het gebied van raketten en nucleaire strategie, en is onder meer verbonden aan Universiteit van Oslo Iran beschikte over ruim 400 kilogram uranium dat is verrijkt tot 60 procent, zo blijkt uit IAEA-rapporten. De stap naar 90 procent verrijkt uranium is op papier snel genomen. Vervolgens moet er, simpel gezegd, nog een bom van worden gemaakt. Hoffmann: "Iran had in ieder geval zat manieren om deze te vervoeren, met zijn raketten." Raketprogramma ook doelwit Ook het raketprogramma van Iran heeft een klap te verduren gehad. Israël beweert dat een derde van alle lanceerinstallaties is verwoest. Ook die bewering valt niet te checken, maar Hoffmann onderschrijft dat op video's te zien is dat diverse mobiele raketinstallaties zijn vernietigd. Desondanks is Iran nog lang niet verslagen en kan Israël tegenaanvallen blijven verwachten. Iran heeft altijd weersproken dat het kernwapens wil maken. Alberque denkt ook dat het regime nog niet het besluit had gemaakt om ervoor te gaan - los van dat het al wel uranium liet verrijken tot hoge niveaus. Hij vreest voor Israël dat de aanval op de lange termijn slecht uitpakt, omdat het regime nu geen enkele rem meer zal voelen. Het is hypocriet van Israël om deze aanvallen uit te voeren, daar zijn Alberque en Hoffmannn het over eens. Israël heeft kernwapens, maar het heeft niet het zogenoemde non-profileratieverdrag ondertekend. "Het is in feite zelf een illegale kernmacht", legt Hoffmann uit. Hij snapt de afweging van Netanyahu wel om in te grijpen, want Israël heeft volgens hem legitieme veiligheidszorgen met het Iraanse regime aan de macht. "En dit is nou eenmaal internationale politiek: de sterkere partij doet wat hij wil en de zwakkere moet het ondergaan."

Reacties

Laatste nieuws