cupure logo
vanvoorhetmetnietaaneenbijdiedoor

Roemeense oud-president Iliescu overleden, omstreden held van revolutie in 1989

Roemeense oud-president Iliescu overleden, omstreden held van revolutie in 1989
Ion Iliescu, de eerste bij vrije verkiezingen gekozen president van Roemenië na de val van het communistische regime, is overleden. De voormalige leider was ook omstreden vanwege zijn rol bij de bloedige revolutie van 1989. Hij is 95 jaar geworden. Iliescu begon zijn politieke carrière binnen de Communistische Partij onder de beruchte oud-dictator Ceausescu, die het land leidde vanaf eind jaren 60. Iliescu bracht het tot minister van Jeugdzaken, totdat hij werd in 1972 werd afgezet. In 1985 werd hij ook uit het Centraal Comité van de partij gezet en werd hij steeds scherper in de gaten gehouden door de geheime dienst Securitate. Na de val van de Berlijnse Muur op 9 november 1989 begon in december van dat jaar de opstand tegen het regime in Roemenië. Iliescu kwam aan de macht na de executie van dictator Nicolae Ceausescu en zijn vrouw op 25 december. Hij stond aan het hoofd van het Front voor Nationale Redding (FSN), dat drie dagen eerder was gevormd. Tijdens omwenteling kwamen meer dan 1100 mensen om het leven, van wie 862 nadat Iliescu de macht had gegrepen. Terugblik op de val van Ceaucescu: Bij de eerste vrije verkiezingen in 53 jaar behaalde Iliescu in 1990 85 procent van de stemmen en het FSN kreeg een ruime meerderheid in het parlement. Hij werd twee keer herkozen, in 1992 en 2000. Tot 2008 zat hij nog in de senaat namens de PSD, de partij die na fusies met andere partijen was voortgekomen uit het FSN. In 2018 begonnen militaire aanklagers een zaak tegen Iliescu voor misdaden tegen de menselijkheid, omdat hij bij de revolutie in 1989 zou hebben nagelaten "talrijke situaties" te voorkomen waarbij burgers onnodig waren gedood. De aanklagers stelden dat hij via de staatsmedia valse informatie had verspreid, waardoor een soort "collectieve psychose" was ontstaan die chaos en bloedvergieten in de hand had gewerkt. Maar Iliescu is daar nooit voor veroordeeld. In januari van dit jaar kwam er nog een zaak bij. Het Openbaar Ministerie klaagde hem opnieuw aan voor misdaden tegen de menselijkheid, dit keer voor zijn beleid dat leidde tot de gewelddadige onderdrukking van burgerprotesten in Boekarest in 1990, waarbij demonstranten eisten dat voormalige communisten uit de macht zouden worden gezet. Verdrietige dag Na zijn politieke carrière trok Iliescu zich steeds meer terug uit het publieke leven. De laatste jaren kampte hij met gezondheidsproblemen. In juni werd longkanker vastgesteld. Hij overleed in het ziekenhuis waar hij sinds 9 juni werd behandeld. De PSD schrijft in een verklaring op zijn website dat het "een zeer verdrietige dag" voor Roemenië is. "Hij was een sterke leider, geliefd bij de meesten, betwist door anderen, zoals dat gaat in een democratie." De huidige president Nicusor Dan noemt hem "de centrale figuur van de transitie in de jaren 90" en zegt dat "de geschiedenis Ion Iliescu zal beoordelen".

Reacties

Laatste nieuws