cupure logo
vanhetmetvooriranisraëleenbijnietnaar

Water wordt al beter vastgehouden, maar zorgen over droogte in de toekomst blijven

Water wordt al beter vastgehouden, maar zorgen over droogte in de toekomst blijven
Nederland moet van kampioen water afvoeren veranderen in kampioen water vasthouden. Dat advies klonk na de kurkdroge zomer van 2018. De afgelopen jaren gebeurde er veel, maar er blijven zorgen voor de toekomst. Dit voorjaar was één van de droogste sinds de metingen begonnen: maandenlang regende het nauwelijks. Om regenwater vast te houden, nam het waterschap in de Achterhoek de afgelopen jaren maatregelen. De droogte raakte natuur en landbouw in deze regio hard in 2018 en de jaren erna, ook omdat hier geen rivieren zijn om water aan te vullen. Beken laten slingeren Bij Vorden heeft de Baakse beek weer een slingerende loop gekregen. Tientallen jaren geleden was de beek rechtgetrokken om water snel af te voeren. Nu stroomt het weer trager zodat het kans krijgt in de zandbodem te zakken. Het is een van de vele projecten. Op landgoederen herstelde het waterschap verdwenen waterlopen. Boeren en landeigenaren plaatsten honderden stuwen, dempten sloten of pasten hun drainage aan. Verslaggever Thomas Spekschoor bekeek hoe de Baakse Beek bij Vorden lokaal zijn oude loop weer terugkrijgt: Volgens de waterschappen is een knop omgezet. "Daar waar het kan, houd je water zo lang mogelijk vast. Daar waar het moet, voeren we het af", zegt Erik den Hertog (BBB), bestuurslid bij de Unie van Waterschappen. Schipperen tussen extremen Droge periodes leiden nu minder snel tot een crisissfeer. Er zijn meer en betere data van grondwaterstanden en er wordt eerder ingegrepen, bleek al in 2022, toen het ook erg droog was. Rijkswaterstaat verhoogde in het voorjaar het peil van het IJsselmeer om de droogte te verlichten. Na enkele droge jaren waren 2023 en 2024 nat. "Iedereen verwacht dat wij die twee uitersten opvangen", zegt Den Hertog. Met het verhogen van het oppervlaktewaterpeil is het sowieso schipperen. Sinds een paar jaar wisselt waterschap Aa en Maas niet meer standaard het peil tussen winter en zomer. In plaats daarvan is er een variabel peil, waarbij het grondwater hoger staat dan voorheen. "Dat is in principe een mini-revolutie", zegt Jos Kruit, droogtecoördinator bij Aa en Maas. "We komen uit een situatie met een veel lagere waterstand, puur gericht op de landbouwfunctie." Boeren die gewassen verbouwen als asperges kunnen hier last van hebben. "Als een boer op een laaggelegen plek zit en zijn gewas heeft een grote drooglegging nodig, dan passen we het peil niet aan", zegt Kruit. De vraag is of alle ingrepen Nederland echt beter beschermen tegen droogte. In Brabant ziet Jos Kruit lokaal verbetering. Waterlopen die droogvielen in 2018 staan nu nog vol. En op plekken waar het waterschap fors ingreep, bijvoorbeeld bij de Deurnsche Peel, lijkt de trend van verdroging tot staan gebracht. Ook in de Achterhoek verwachten ze flink meer grondwater vast te houden. Fundamentele verandering Niet iedereen is even optimistisch. "Er gebeurt van alles, maar niet genoeg om de klimaatverandering bij te houden", zegt Marjolein Mens, droogte- en zoetwaterexpert bij Deltares. Tot dusver zijn de meeste maatregelen volgens haar gericht op verbetering van het huidige systeem. "Dus efficiënter omgaan met het water en het eerlijker verdelen." Op termijn zijn volgens Mens fundamentele veranderingen nodig, bijvoorbeeld door Nederland anders in te richten. Mogelijk worden in de verdere toekomst de zomers veel uitdagender. Niet alleen verdampt er meer water, rivieren voeren ook minder aan. Droogtecoördinator Jos Kruit uit Brabant ziet de uitdaging nu al. "In de 15 jaar dat ik bij het waterschap werk, zie ik het weer extremer worden." Je zou nu al na moeten denken over de inrichting van Nederland, zegt Mens. Niet alles kan overal: kwetsbare natuur naast hoogproductieve landbouw; je moet keuzes maken. "Je kan niet alles oplossen met waterbeheer." Cranberry's en koeien Als voorbeeld noemt ze het veenweidegebied. Daar zou op termijn met een hoger grondwaterpeil meer water moeten worden vastgehouden. Er is straks niet meer genoeg rivierwater om aan te voeren. Dan is het niet meer mogelijk overal melkvee te houden. Alleen is er landelijk weinig sturing voor het droogtebestendig inrichten van Nederland, zegt Kruit. "Na de Tweede Wereldoorlog is de grote ontwatering centraal aangestuurd. Nu moeten we dit oplossen zonder regie of visie op ruimtelijke ordening vanuit het Rijk."

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Laatste nieuws