cupure logo
trumpputinabdisrailabddetürkiyeaskeritrumptancumhurbaşkanısilahlı

Türbülanslar artık daha sık ve daha şiddetli! İşte dünyanın en sarsıntılı uçuş rotaları!

Türbülanslar artık daha sık ve daha şiddetli! İşte dünyanın en sarsıntılı uçuş rotaları!
Delta uçağı, yolcuları tavana savuran ve servis arabalarını kabin boyunca fırlatan bir sarsıntıya maruz kaldı. Bir yolcu, hissettiklerini depreme benzetti. Uçak, Minneapolis’e acil iniş yapmak zorunda kaldı ve 25 kişi hastaneye kaldırıldı. Bu olay, son dönemde yaralanmalara, hastaneye yatışlara ve hatta bir ölüme yol açan türbülans vakalarından sadece biri. Geçen yıl, Londra'dan Singapur'a giden bir uçuşta 73 yaşındaki bir yolcu, şiddetli türbülans sırasında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Türbülans, atmosferdeki rahatsızlıkların neden olduğu ve pilotlar için en öngörülemez hava olaylarından biri. Hava, nehirdeki su gibi akar: engelsiz olduğunda düzgün hareket eder, ancak bir kaya gibi bir engele çarptığında türbülans oluşur. Dağlar ve fırtınalar, havanın hareketini değiştiren bu "kayalar" gibidir. ARTAN TÜRBÜLANS TEHDİDİ Orta ve aşırı türbülans, dünya genelinde her yıl on binlerce kez yaşanıyor. Çoğu yolcu için bu sadece birkaç sarsıntı olarak hissedilse de, ciddi durumlarda uçakta yapısal hasar, geçici kontrol kaybı ve yaralanmalar meydana gelebilir. ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu’na göre, 2009-2024 yılları arasında türbülans nedeniyle ABD'de 200'den fazla ciddi yaralanma yaşandı. İyi haber: Türbülans kaynaklı ölümlerin oldukça nadir. Emniyet kemeri takmak, ciddi yaralanmaları neredeyse tamamen önlüyor. Kötü haber: Türbülans, özellikle en yoğun uçuş rotalarında artıyor ve gezegen ısındıkça bu durum daha da kötüleşecek. Halit Yukay'ın başına ne geldi? Kazadaki ipuçları: 'Önce düşüp sonra parçalanmış olabilir' EN TÜRBÜLANSLI ROTALAR Turbli adlı türbülans tahmin platformu, 10 binden fazla uçuş rotasını analiz ederek en sarsıntılı rotaları sıraladı. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi ile Birleşik Krallık Met Office’ten alınan verilere dayanan bu analiz, türbülansın kaotik olsa da belirli kalıplar izlediğini gösteriyor. Dünyanın en türbülanslı rotası, Arjantin’in Mendoza şehri ile Şili’nin Santiago şehri arasındaki 193 kilometrelik rota. And Dağları’nın görkemli manzarasına sahip bu rota, dağların hava akışını değiştirmesi nedeniyle sık sık türbülansa sahne oluyor. Dağlar, yüzlerce mil boyunca hava dalgaları oluşturabilir ve bu dalgalar kırıldığında, okyanus dalgalarının köpüklü sulara dönüşmesi gibi türbülans yaratır. And Dağları En türbülanslı 10 rotanın çoğu, And Dağları ve Himalayalar gibi büyük dağ sıralarını içeriyor. ABD’de, Denver ve Salt Lake City’yi kapsayan Rocky Dağları rotaları, Avrupa’da ise Alpler üzerinden geçen Fransa, İtalya ve İsviçre uçuşları öne çıkıyor. GÖRÜNMEZ TEHLİKE: TEMİZ HAVA TÜRBÜLANSI Dağlar her zaman orada olsa da, pilotları uyaran görsel ipuçları olmadan ansızın ortaya çıkan bir türbülans türü var: Temiz hava türbülansı. Genellikle jet akımları yakınında meydana gelen bu türbülans, rüzgar hızı veya yönünün yükseklikle hızla değişmesiyle oluşur. Bu, tespit edilmesi ve öngörülmesi zor bir tehlikedir. Japonya'da, Natori ile Tokoname arasındaki 514 kilometrelik rota, bu türbülansın en sık görüldüğü yerlerden biri. Japonya'daki güçlü jet akımı, Sibirya'dan gelen soğuk hava ile Pasifik Okyanusu’nun sıcak havasının karşılaşmasıyla oluşuyor. 20 yaşında kendi ülkesini kurdu: Bayrağı, anayasası ve 400 vatandaşı var! İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DAHA DA ARTIRACAK İklim değişikliği, temiz hava türbülansını artırıyor. Üst atmosferdeki sıcaklık farklarının artması, rüzgar hızlarını daha değişken hale getiriyor ve uçakların uçtuğu bölgelerde daha fazla türbülans yaratıyor. 2023 tarihli bir çalışma, Kuzey Atlantik'te ciddi temiz hava türbülansının 1979'a kıyasla 2020’de yüzde 55 daha sık olduğunu ortaya koydu. ABD kıtasında ise bu artış yüzde 41. 2017'de yapılan bir başka çalışma, yüzyılın sonuna kadar ciddi türbülansın küresel olarak iki, hatta üç kat artabileceğini öngörüyor. FIRTINALAR VE TÜRBÜLANS İlginizi Çekebilir Fırtınalar ve devasa kümülüs bulutları, özellikle ekvator yakınlarında türbülansın bir başka önemli kaynağı. Pilotlar, uçak radarları ve yer tabanlı ekipmanlarla fırtınalardan kaçınmaya çalışsa da, bu tür türbülans her zaman öngörülebilir değil. Fırtınalar, radarın göremediği ani patlamalar yaratabilir. Geçen yıl Londra-Singapur uçuşunda, Myanmar üzerindeki fırtınaların böyle bir olaya yol açtığı düşünülüyor. İklim değişikliği, atmosferin daha fazla nem tutması nedeniyle daha yoğun fırtınalara yol açabilir ve bu da türbülansı artırabilir. Ancak bu ilişki, hala aktif bir araştırma konusu. GÜVENLİ BİR UÇUŞ İÇİN ÖNERİLER Uzmanlar, uçmanın hala en güvenli ulaşım şekli olduğunu vurguluyor. Uçaklar, ciddi türbülanslara dayanacak şekilde tasarlanıyor ve emniyet kemeri takmak, yaralanmaları önlemenin en kesin yolu. Türbülansın yaklaşık yüzde 75'i artık doğru bir şekilde tahmin edilebiliyor, bu da pilotların önlem almasını kolaylaştırıyor. Ancak, insan kaynaklı küresel ısınma atmosferde görünmez değişiklikler yaratırken ve havacılık endüstrisi büyümeye devam ederken, bazı yoğun rotalar daha sarsıntılı hale gelebilir. 50 yaşında üniversiteyi kazandı, zirveye çıktı: Tek tercih yaptım

Yorumlar

Dünyadan Haberler