50 milyar dolarlık pasta ‘Türkiye’yi uçurabilir

İsmail Şahin / İSTANBUL - Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) bu yıl beşinci kez düzenlediği Global GastroEkonomi Zirvesi’ne hazırlanıyor. 8 Ekim’de İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek ‘Kesişme Noktası’ temalı zirvede, gastronomi ekonomik, toplumsal ve kültürel boyutu ile ele alınacak. TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer zirve öncesinde Milliyet’in sorularını yanıtladı: ■ TURYİD olarak gastroekonomi kavramını nasıl tanımlıyorsunuz? Gastroekonomi bizim için yalnızca sofralardaki lezzetlerin üzerinden hesaplanan bir sektörün, endüstrinin ekonomik değerlerinden oluşan bir kavram değil. Bu kavramı üretimden ihracata, turizmden kültürel diplomasiye, şehirlerin markalaşmasından kırsal kalkınmaya kadar çok geniş bir değer zinciriyle ifade ediyoruz. ■ Yeme-içme sektörü ekonomide nasıl bir rol oynuyor? Yeme-içme sektörü 2025 sonu itibari ile 1 trilyon TL’lik büyüklüğe ulaşacak gibi görünüyor. Yaklaşık 2 milyon insan doğrudan bu alanda çalışıyor. Yalnızca TURYİD üyeleri, 150 bin çalışanıyla yılda 200 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlıyor. Yani mesele sadece tüketim değil, ekonominin kalbine yerleşmiş stratejik bir rol oynuyor diyebiliriz. ■ Gastronominin turizme katkısını rakamlarla nasıl özetlersiniz? Dünya genelinde gastronomi turizmi 1.1 trilyon dolarlık hacme ulaşmış durumda. Yiyecek-içecek hizmetleri toplamda 3 trilyon doların üzerinde bir büyüklüğe sahip ve 357 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye de bu dev ekonominin güçlü oyuncularından biri olma yolunda ilerliyor. Eğer gastronomiyi doğru politikalarla kalkınma modeli olarak ele alırsak, turizm gelirlerimizde yeni ve daha büyük bir sıçrama yaratabiliriz. Gastronomi toplam turizm gelirleri içinde yaklaşık yüzde 18-20 arasında bir yere sahip. Bu da direkt 10 milyar dolar civarında bir gelir demek. ■ Bu yılki tema ‘Kesişme Noktası’. Gastroekonomide neler kesişiyor? Aslında söze ‘kesişen her şey’ diyerek başlamak gerekir, çünkü gastronomi sınırları olmayan bir kavram. Bu yılki zirvede de bunun farklı boyutlarını ele alacağız. İklim krizi ile tarım arasındaki bağın sofralarımıza nasıl yansıdığını tartışacağız; çünkü gastronomi turizminde ilerlemek için iyi mahsul şart, aksi taktirde rekabette geri kalırsınız. Coğrafi işaretli ürünlerin yalnızca mutfak değeri değil, kültürel ve bölgesel kalkınmadaki rolü de masada olacak. ■ Michelin rehberinin Türkiye’de devreye girmesi sektöre nasıl yansıdı? Michelin Rehberi kalite barını yükseltti. Tanınma ve ödüllendirme sistemleri şefleri ve yatırımcıları tatlı bir telaşa ve rekabete sürükledi.Artık yalnızca mutfaklarımız değil, hikâyelerimiz de küresel dolaşıma giriyor. ■ Sürdürülebilirlik ve yerel üretim gastroekonominin geleceğinde nasıl bir rol oynayacak? İyi tarım olmadan iyi gastronomi olmaz. Bir taraftan tüketirken bir taraftan onarmalıyız diyoruz. Onarıcı tarım, onarıcı gastronomi, onarıcı turizm. Tüm paydaşların bir arada karar alması ile hayata geçirilecek olan bir model. ■ Türkiye gastronomisi 10 yıl içinde dünyada hangi noktada olabilir? Öncelikle 10 yıl içinde 100 milyon turist hedefini yakalamamız mümkün. Burada önemli olan turizmde ürün çeşitliliğini zenginleştirirken deniz güneş kum üçgeninin yanına yedi bölge ve dört mevsim yararlanabileceğimiz yumuşak güç, kültür turizminin topraktan ve denizden gelen ekonomi ile birleştiği gastronomiyi öne çıkarmak. Bu durumda artık turist başına 1000 dolar hedefinde çıtayı aynen İspanya’da olduğu gibi yükseltmek ve 1250-1500 dolar hedefine yerleştirmek hiç de hayal değil. Zira kültür satın almak isteyen turiste, tarihimizi, yemek kültürümüzü ve geleneklerimizi bugünün yenilikçi yaklaşımları ve sanat ve moda ile bir araya getirip sunduğumuz zaman sosyo ekonomik ve sosyo kültürel seviyesi daha yüksek bir kesim tarafından ilgi görüyor ve satın alınıyorsunuz. Bu da daha farklı ve yeni pazarlar ve daha yüksek gelirler demek. 100 milyar ile 150 milyar dolar arasındaki 50 milyar dolar fark gastronomi merkezli olarak sanat moda, tarih gibi kültürel değerlemizden elde edilebilir. Müthiş bir ekosisteme sahip olan gastronomi sektörü, yirmiden fazla paydaş sektöre dokunması sebebi ile ilave gelecek 50 milyar dolar ek gelirin çarpan faktörü ile ekonomimize sağlayacağı faydaları bu satırlara sığdırmak pek kolay olmayacak. Bizim mutfağımızda tarih ve doğa iç içe ■ Türk mutfağının en güçlü ama en az bilinen yönü nedir? Türk mutfağını yalnızca yemek tariflerinden ibaret göremeyiz. Bu ülkenin coğrafyasının, tarihinin, kültürlerinin ve doğanın iç içe geçtiği bir hafıza katmanı var. Bu yönüyle en güçlü ama en az bilinen yanımız da biyokültürel zenginliğimiz. Karadeniz’in balığından Ege’nin otlarına, Güneydoğu’nun baharatından Orta Anadolu’nun hububatına, Marmara ve Çanakkale boğazları arasındaki mevsim geçişlerinde denizlerde yasanan göç esnasındaki dinamizme kadar olağanüstü bir zenginlik var ve bu zenginlik yalnızca tat çeşitliliği yaratmıyor. Aynı zamanda sağlıklı beslenmeden sürdürülebilir tarıma kadar pek çok alanda fark yaratan bir potansiyeli de barındırıyor. Bizim mutfağımız tarih boyunca farklı kültürlerin katkılarıyla şekillendi. Ve bu çeşitlilikle hem yerel hem de evrensel bir derinlik taşıyor. Bir yandan yabani otların sofralarda kullanılmasını, bir yandan coğrafi işaretli ürünlerin değerinin giderek artması, bir yandan da Anadolu’nun kadim pişirme tekniklerinin modern yorumlarla buluşturulması çok önemli. Tüm bunlar mutfağımızın güçlü ama bir o kadar da az tanınan yönleri. Dünyada bu kadar köklü bir hafızaya sahip olmasına rağmen yeterince tanınmaması bizlerin de en önemli gündem maddesi. Kolektif bir strateji gerekli ■ Gurme turizminin potansiyelini tam anlamıyla kullanabiliyor muyuz? Potansiyelimiz çok yüksek. Ama gerçekçi olmalıyız; Avrupa’daki yaşlanan turist profili, güvenlik hassasiyetleri ve bölgesel belirsizlikler etkili oluyor. Bir de üzerine fiyat algısı eklenince tablo karmaşıklaşıyor. Burada kritik olan şey, bu algıyı kolektif bir stratejiyle yönetebilmek, kamu ve özel sektör ve yerel medya ve sosyal medya hep birlikte, ülkemiz için.

Yorumlar

Ekonomi Haberleri

Habertürk

Yorumlar

Benzer Haberler

Hatalı basım 50 lira artık servet değerinde

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, 50 milyar dolara EA Games’i almak istiyor

Karayipler’e 50 milyon dolarlık eğlence projesi

Dünya Helal Zirvesi 2025 İstanbul’da... 50 ülkeden katılım bekleniyor

Tapuda vekalet oyunu: 50 milyon TL’lik gayrimenkulü satacaklardı! Uzmanlardan 'tapunuzu kilitleyin' uyarısı

Faturaya yalıtım etkisi yüzde 50 tasarruf

Serenay Sarıkaya'nın terlikleri 50 bin lira

Akvaryum merakıyla başladı! 50 dönüm alanda kurdu: Bu sektörü kimse bilmiyor

Çimento sektöründe net kârlılıkta yüzde 50 düşüş var

Kartlı harcama artışı iki ay sonra tekrar yüzde 50'nin üzerinde

Euro'da yeni zirve: 50 TL'ye koşuyor

Üniversite yemekhanelerinde ücretler konuşuluyor! Devlette 50, vakıfta 190 TL

Dünyada yalnızca 50 kişide var: İşte 'altın kan'ın özellikleri

Meksika'dan Çin'den gelen otomobillere yüzde 50 vergi hazırlığı

Savunma Sanayiinden bir ilk... Hakan Karataş, en etkin 50 İK lideri arasında

Maktu damga vergisi yüzde 50 arttı

Anadolu Efes'e 50. sezonunda yeni logo

İstanbul’da servis ücretlerine yüzde 50 zam talebi

İmamoğlu ile birlikte diploması iptal edilmişti: Profesör Ataay 50 yaşında emekliliğini istedi

Servis ücretlerine % 50 zam talebi

Ekonomi Haberleri

Açık artırma ile araç nasıl satılır?

Genç Milliler, İspanya'ya mağlup oldu

Acun ipleri koparttı! O isme çok sert cevap

Karakolda kayınbirader dayağı: Dehşet anları kamerada!

Yılsa sadece 15 gün açıyor, jandarmalar koruyor: Koparmanın cezası 557 bin lira

2 gün süre verildi... 'Derhal ülkeyi terk edin' dediler

İbrahim Tatlıses’ten, Neşet Ertaş’ın mezarı başında dikkat çeken itiraf

Hamas, Gazze barış anlaşması imza törenine katılmayacak

Özgür Özel'den kritik Mansur Yavaş açıklaması

Mansur Yavaş'a soruşturma Melih Gökçek'e ret! Eski Genel Sekreter'in ifadesi işleme konmadı

Fenerbahçe yönetiminde değişiklik

Dünyanın sonunu getirebilir! Kokarca Böceği tüm Türkiye'de yayılıyor

Trump'ın selefi Joe Biden'dan kötü haber

Alkollü sürücünün "Valiyi arayacağım" diyerek tehdit ettiği polisten haber var

Toprak Razgatlıoğlu, Portekiz'de podyumun zirvesine çıktı

Dilara Erkal babası İbrahim Erkal'ı doğum gününde andı

Fransa'da Mbappe şoku! Kadrodan çıkarıldı

Galatasaray'da Başakşehir hazırlıkları

2 aylık eşini öldüren sanık, tedavi gördüğü hastaneden tahliye edildi

İbrahim Tatlıses Hülya Avşar'ın yeni yaşını kutladı

Ziraat mühendislerinin oluşturduğu sera vatandaşlara ilham oldu

"Dünya ekonomisi yönünü ararken Türkiye kararlılıkla yoluna devam ediyor"

Küresel piyasalar ABD'ye odaklandı

"Sigorta teminatları günün şartlarına göre artırılmalı"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Türkiye, kararlılıkla yoluna devam ediyor

TÜRSAB'ın Bölge Temsil Kurulu seçimlerini kazananlar mazbatalarını aldı

Kanser tedavisi gören Irmak Ünal'dan yeni paylaşım

Herkesin merak ettiği soru cevap buldu: Güllü’nün ölümünde sır perdesi aralandı

Futbolun devleri karşı karşıya! Büyük kriz çıktı

DEM Partili Oluç tartışılan fotoğrafın arka planını anlattı

Meclis’teki 'Apo' sloganına AKP’den DEM Parti’ye sert tepki

İstanbul'da cumartesi trafiği kabusa döndü

Türk mobilya devi iflasın eşiğinde: Mahkeme 3 ay süre verdi

Erdoğan: Gazze'ye önce ben gideceğim, sonra siz

Baba sözü dinlemediler, mirastan oldular

Adanaspor futbolcuları hesabı ödeyemeyince lokantada rehin kaldı!

Villada cinayet: Temizlik görevlisi neye uğradığını şaşırdı

Eski eşi tarafından rehin alınan kadın: Mezar kazdığı videoları gönderiyordu

Wilma Elles, Monte Carlo'da çocuklarıyla korku dolu anlar yaşadı

'Dünya ekonomisi yönünü ararken Türkiye kararlılıkla yoluna devam ediyor'

İstanbul'da kruvaziyer limanlarında 410 binden fazla yolcu ağırlandı

İnovaLİG Şampiyonları Ödül Töreni yapıldı

Trump'ın açıklaması, kripto piyasasını vurdu

ABD ve Çin gerilimi ekonomiyi tehdit ediyor

AKP'li ilçe başkanı için 'yasak aşk' iddiasında bulunmuştu: Gazeteci gözaltında

Kıyıya geldi, karaya çıktı, yardım istedi, öldü!

1. Lig futbolcusu vergi rekortmeni! İş adamlarını solladı

Samsun'da zehir yatağı!

İktidar değişirse İsrail'e yerleşeceğini açıkladı!

Bakan Uraloğlu İyidere Lojistik Limanı'nda incelemede bulundu

Tüketiciler Birliğinden 'elektrikli araç poliçelerindeki menzillere dikkat edin' uyarısı

Elektrikli araç alacaklara uyarı: Sigortada "Uzun Menzil" ibaresine dikkat

AJet, 3 Kasım'da Ankara'dan Bağdat'a direkt seferlere başlayacak

Bitcoin'de Trump etkisi! Çin tehditlerinin ardından 110 bin doların altına indi

EPDK, LPG Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliğinde değişikliğe gitti

ABD'nin petrol sondaj kulesi sayısı azaldı

ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi ile görüşmesini iptal etmediğini söyledi