Hububat ve bakliyat ihracatında büyük ivme

İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün, 2025 yılının 7 ayında toplam 7.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini, 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 4.98’lik bir artış kaydedildiğini söyledi. Taycı, İHBİR’in ise geçtiğimiz yılın ilk 7 ayına göre yüzde 7.85 oranında artışla 2 milyar 230 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek büyük bir ivme kazandığını vurguladı. BİRİM FİYAT DA YÜKSELİYOR 2025 Temmuz ayında ise sektörün Türkiye geneli ihracatının yüzde 9.34 artışla 1 milyar 29 milyon dolar; İHBİR’in ihracatının ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.4 artarak 326 milyon 707 dolar olarak gerçekleştiğini söyleyen Taycı, “Birim ihracat fiyatlarındaki yüzde 8.2’lik artış ihracat değerine yüzde 5’lik artış olarak yansıdı” dedi. İhracat artışındaki en büyük etkenin pazar çeşitliliği ve işlenmiş tarım ürünlerinde ‘Made in Türkiye’ imajının her geçen gün gelişmesi olduğunu anlatan Taycı, uluslararası pazarda değişen dinamiklerin ve bölgesel rakiplerin çoğalmasının, ihracatçıları yeniden pozisyon almaya yönelttiğini ifade etti. YENİ PAZARLARA AÇILIM Bu yıl çikolata ve kakaolu mamuller ile yeni pazarlara açılım yaptıklarını ifade eden Taycı, “Şeker ve kakaolu mamuller ihracatında ABD, sektörün en yüksek potansiyeline sahip pazarı. Çikolata ve kakaolu mamullerin yanı sıra ayçiçek yağı gibi bazı ürünlerde artışlar dikkat çekiyor. Suriye, Almanya, Suudi Arabistan ve İngiltere en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz diğer ülkeler arasında” diye konuştu. REKOLTE TAHMİNİ 19 MİLYON TON Bu yıl iklim nedeniyle hasatların 15 gün erken başladığını söyleyen Taycı, şunları söyledi: “Rekoltede yüzde 5 civarında düşüş olacağını düşünüyoruz. Yine bazı bölgelerde yaşanan kayıplar nedeniyle buğdayda yüzde 15, arpada ise yüzde 25’e varan rekolte düşüşü bekliyoruz. Bu yıl buğday ithalatında sınırlama olmamasını, arz güvenliğini sağlamak açısından önemli bir tarımsal politika refleksi olarak değerlendiriyoruz. Bu yıl buğdayda rekolte tahminimiz 19 milyon ton. Bakliyat tarafında ise Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kuru fasulye üretiminin yüzde 1.5, ayçiçeği üretiminin yüzde 4.8 artması tahmin edilirken, kırmızı mercimek üretiminin yüzde 16 azalması bekleniyor.” ÜRETİCİYE DESTEKLER ARTIYOR Verimli ovaları ve güzel iklimiyle tarımın beşiği Balıkesir’de, üretime her alanda destek veren Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın, hayata geçirdiği “Tarımda Balıkesir” projesiyle katma değeri yüksek ürünler üretilmesini sağlayarak üreticinin elini güçlendiriyor. 1133 mahallesinin, 960’ı kırsal mahalle statüsünde olan Balıkesir’in ekonomisinin büyük bir bölümünü oluşturan tarım ve hayvancılığa önemli teşvikler sağlayan Büyükşehir Belediyesi, üreticilerin daha fazla kâr elde etmesi amacıyla her geçen gün desteğini artırıyor. ÜCRETSİZ FİDE VE TOHUM Üreticiyi koruyarak üründe kaliteyi artırıcı çalışmalara öncelik veren Büyükşehir Belediyesi; ücretsiz fidan, fide, yem, süt otu tohumu ve sera naylonu desteklerinden alım garantili ürün projelerine, arıcılık faaliyetlerinin teşvikine, salça makinesinden selektör makinesi dağıtımına ve bakır içerikli sıvı gübre dağıtımına kadar daha birçok konuda çalışmalar yapıyor. TARLADA KALAN BAMYA VE SUSAMI DEĞERLENDİRDİ Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Gömeç’te tarlada kalan ve kilosu 70 liradan satılan bamyaları 90 liradan satın alarak bamya cipsine dönüştürdü. Bu girişim sonucu üreticilerin kazancının artmasıyla birlikte ürünün katma değeri de yükseldi. Gömeç bamyasını markalaştırarak Avrupa, İngiltere ve Amerika pazarında 41 dolardan satan Balıkesir Büyükşehir Belediyesi örnek bir çalışmaya da imza attı. Tarlada başlayıp sofralara yansıyan krizin etkilerini en aza indirmekte kararlı olduklarını dile getiren Akın, bamyadan sonra üreticilerden susamı da piyasa değerinin üzerinde bir fiyatla satın alarak yerli susam tahini üretti. TARLADAN SOFRAYA UZANAN ÜRETİM MODELİ Nilüfer Belediyesi, tarımsal kalkınma ve sürdürülebilir üretim hedefleri doğrultusunda hayata geçirdiği projelerle Türkiye’ye örnek olmaya devam ediyor. Bu kapsamda, Nilüfer Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (NİLKOOP) işbirliğiyle tarladan sofraya uzanan her aşamada üreticiyi ve tüketiciyi destekleyen sürdürülebilir bir model uygulanıyor. Nilüfer Belediyesi, NİLKOOP işbirliğiyle ilçenin kırsal mahallelerinde 238 dekarlık alanda tarımsal üretim yapıyor. TOHUMLARA SAHİP ÇIKIYOR Nilüfer Belediyesi, yerel tohumların korunması için de çalışmalar yürütüyor. Nilüfer Kent Bostanları’nda 6 dekarlık alanda tıbbi ve aromatik bitkiler ile yerel tohumların üretimi yapılıyor. Tohum Kütüphanesi’nde 565 farklı yerel tohum çeşidi muhafaza ediliyor. 2025 yılında 30 bin paket yerel tohum vatandaşlara ücretsiz dağıtıldı. Balkon ve hobi bahçelerinde üretimi desteklemek için domates, biber ve patlıcan türlerinde 310 bin fide de ücretsiz olarak dağıtıldı. ANALİZ EDİLİYOR Nilüfer Tarımsal Analiz Laboratuvarı ile de her yıl belirlenen bir ürün üzerinden Nilüfer’deki üreticilere ücretsiz toprak ve bitki analizi ile numune desteği veriliyor. Bu analizler sayesinde çiftçiler doğru gübreleme ve sulama yöntemlerini belirliyor. Üretimi desteklemenin yanı sıra Nilüfer’in marka ürünleri festivallerle tanıtılıyor. Hasanağa Enginar Festivali, Akçalar-Fadıllı İncir Festivali, Misi Yerel Lezzetler Şenliği gibi etkinliklerle yerel ürünler tanıtılıyor. ÇİFTÇİ KAZANACAK Nilüfer Belediyesi Başkanı Şadi Özdemir, çalışmalarla ilgili şunları söyledi: “Nilüfer’de tarımsal alanlarımızın korunması ve artırılması, çiftçimizin ekolojik yöntemlerle tarım yaparak emeğinin karşılığını alması öncelikli hedeflerimizden. Bereketli topraklarımızda yetişen ürünlerin hem ekonomik hem de sosyal değer oluşturması için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Çiftçimiz de kazanacak, vatandaşımız da sağlıklı gıdaya erişebilecek.” HANGİ MAHALLEDE NE YAPILIYOR? Karacaoba’da 25 dekar alandaki buğday ekiminden 12 ton ürün elde edildi. Değirmenlerde un haline getirilen buğdaydan, Hasanağa Gıda Merkezi’nde erişte ve tarhana elde ediliyor. Konaklı’daki ekoçiftlikte bu yıl 700 zeytin ve 80 incir fidanı dikimi gerçekleştirildi. Konaklı ve Fadıllı’da toplam zeytin ağacı sayısı 1150’ye, incir ağacı sayısı 217’ye ulaştı. Kadriye’de bu yıl 6 dekarlık alanda başlatılan ahududu üretiminin ilk 3 dekarlık kısmı tamamlandı. Yıl sonuna kadar kalan 3 dekarın da tamamlanması planlanıyor. Fadıllı ve Karacaoba’da 40 dekar alanda bu yıl yetiştirilen lavantalardan 3 bin 951 kilogram yaş çiçek hasadı yapıldı. Bu ürünler işlenerek hidrosol ve uçucu yağlar elde ediliyor. İrfaniye’deki 36 dekarlık yonca tarlasından 40 tonu aşkın hasat gerçekleştirildi. Aynı mahallede 6 dekarlık alanda üretilen domates, biber ve patlıcanlar Nilüfer Bostan satış noktaları ve Kantin Nilüfer aracılığıyla vatandaşlara ulaştırılıyor. 1.3 MİLYARLIK DEV TESİSİN TEMELİ ATILDI Düzce’nin uzun vadeli içme suyu ihtiyacını karşılayacak olan Düzce Merkez İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin temeli, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın katılımıyla atıldı. Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından ihale edilen ve 1.3 milyar TL yatırım bedeline sahip tesisin, 2026 yılı sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Düzce Belediye Başkanı Dr. Faruk Özlü’nün girişimleriyle, Düzce’yi temiz, sağlıklı ve kesintisiz içme suyuna kavuşturmak amacıyla yapılacak tesis, günlük 130 bin metreküp su arıtma kapasitesine sahip. Dev tesis, Düzce’nin 2055 yılına kadar içme suyu ihtiyacını karşılayacak. 2055 YILINA KADAR Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tesisin Düzce’nin uzun vadeli içme suyu ihtiyacının karşılanması için önemli bir yatırım olduğunu belirterek, “Bu sayede inşallah 2055 yılına kadar içme suyu ihtiyacı büyük oranda güvence altına alınmış olacak. 2026 yılı bitmeden inşallah Düzceli vatandaşlarımızın hizmetine sunmuş olacağız. 1.3 milyar liralık bir yatırım bedeli var. Düzce’nin güvenli, sağlıklı ve kesintisiz içme suyuna kavuşması için hayati bir rol oynayacak” diye konuştu. Bakan Yumaklı, Türkiye genelinde su kayıplarına dikkat çekerek, yerel yönetimleri kayıp-kaçak oranlarını düşürmeye davet etti. GARANTİ ALTINDA Düzce Belediye Başkanı Dr. Faruk Özlü de konuşmasında uzun süredir üzerinde çalışılan bu projenin hayata geçmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, şöyle konuştu: “Bu tesis önümüzdeki 35-40 yıl boyunca Düzce’nin içme suyu ihtiyacını karşılayacak. Her yaptığımız işi şehrin 50 yıl sonrasını düşünerek planlıyoruz. Hiçbir zaman günü kurtarmayı seçmedik, her zaman geleceği kurmayı hedefledik.” DSİ Genel Müdür Yardımcısı Göktuğ İlter ise “Şehrimizin içme suyu güvenliğini garanti altına alıyoruz” dedi. ÇEVRE DOSTU DÖNÜŞÜM İÇİN FIRSAT Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın plastik kullanımının azaltılmasına yönelik yol haritası, Türkiye’de çevre dostu dönüşüm için tarihi bir fırsat sunuyor. Sunar Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Mustafa Nuri Çomu, “Sunar NP ile yıllardır yürüttüğümüz Ar-Ge çalışmaları ve yerli biyobozunur hammadde üretim kapasitemizle ülkemizi tek kullanımlık plastiklerin azaltılması ve biyobozunur ürünlerde liderlik hedefine taşımak için çalışıyoruz” dedi. 36 AYDA ÇÖZÜNÜYOR Petrol bazlı plastiklerin hammaddesinin büyük ölçüde ithal edilmesi nedeniyle Türkiye ekonomisine ciddi bir yük getirdiğini vurgulayan Çomu, “Doğada çözünme süreleri yüzlerce yılı buluyor ve bu süreçte mikroplastik kirliliği oluşturarak ekosistemi tehdit ediyor. Buna karşılık geliştirdiğimiz mısır nişastası bazlı biyobozunur hammadde doğada 36 ay gibi kısa sürede çözünüyor, mikroplastik bırakmıyor ve yerli üretim sayesinde ithalat bağımlılığını azaltıyor” diye konuştu