Matbaacıların zor günleri!

Son yıllarda yaşanan dijitalleşmeyle birlikte matbaacılık sektörü zor günler geçirmeye başladı. Teknolojideki gelişmelerle birlikte kağıt kullanımının azalması gibi nedenler, birçok matbaanın kapanmasına neden olurken, artan kağıt fiyatları da firmaların maliyetlerini arttırarak, bütçelerini zorlamaya başladı. Sektörle ilgili bilgiler veren İstanbul Matbaacılar ve Ciltçiler Sanatkarlar Esnaf Odası Başkanı Orhan Öztürk, “Türkiye’de basım ve yayın sektöründe faaliyet gösteren toplam işletme sayısının yaklaşık 18 bin 500 bin civarında olduğu biliniyor. Türkiye genelinde sektörde doğrudan ve dolaylı olarak istihdam edilen kişi sayısının ise 100 bini bulduğu tahmin ediliyor. Ancak son dönemde kapanan firmalara rastlıyoruz” dedi. MALİYET ARTIŞI ETKİLİ Dijitalleşme ile birlikte rekabet koşullarının daha da sertleştiğini dile getiren Öztürk, “Geleneksel matbaalar, dijital baskı sistemlerinin gerisinde kalınca sektörde ciddi iş kayıpları yaşandı ve birçok iş yeri kapatmak zorunda kaldı. Bununla birlikte ustaçırak ilişkisi de neredeyse yok oldu. İş hacmindeki daralma istihdamı da olumsuz etkiledi. Yeni nesil matbaa makineleri yüksek maliyetli olduğundan, bu yatırımları yapamayan firmalar rekabette geride kalıyor” diye konuştu. Özellikle yurt dışıyla rekabette teknolojik altyapı ve finansal gücün çok belirleyici hale geldiğini ifade eden Öztürk, “Küçük ölçekli ve geleneksel yöntemlerle çalışan matbaalar, dijitalleşmenin getirdiği rekabet karşısında ayakta kalmakta zorlanıyor. Azalan iş hacmi ve yüksek maliyetler kapanmaları kaçınılmaz hale getirdi” dedi. ÇIRAK BULUNAMIYOR Sektördeki en büyük sorunlardan birinin çırak bulamamak olduğunu anlatan Öztürk, şunları söyledi: “Çırak çalıştırmak isteyen iş yerlerinden ‘usta öğretici’ belgesi isteniyor. Ancak bu belgeye sahip kişi sayısı oldukça az. Sektör genelde alaylı ustalardan oluşuyor. Bu nedenle, uzun yıllar sektörde çalışmış kişilere belirli şartlar altında çırak çalıştırma hakkı tanınması gerektiğini düşünüyoruz.” NITELİKLİ ELEMAN SORUNU Meslek liseleri ve üniversitelerde ilgili bölümler mevcut olsa da sayı olarak yeterli olmadığını ifade eden Öztürk, “Mezun olan öğrenciler sektöre adım atıyor fakat sahada uygulamalı eğitim almadıkları sürece tam verimle çalışamıyorlar. Yine de teknolojiyi takip eden gençlerin dijital matbaacılığa olan ilgisi umut verici” dedi. Öte yandan nitelikli eleman bulmanın da giderek zorlaştığını anlatan Öztürk, “Bu sorunun çözümü için, mesleki eğitim süreçlerinin yeniden düzenlenmesi ve iş yerlerinin daha esnek kriterlerle çırak çalıştırmasına olanak tanınması gerekiyor” diye ekledi. MESLEKİ STANDART BEKLENTİSİ Kişiselleştirilmiş baskılar, öğrenci ödevleri, tezler, dijital davetiyeler gibi hizmetlerin giderek daha fazla talep gördüğünü anlatan Öztürk, şöyle konuştu: “Özellikle gençlerin teknolojiye yatkınlığı sayesinde dijital baskı alanında yeni bir dinamizm oluştu. Sektör bu değişime uyum sağlamaya çalışıyor. Ayrıca çevresel sürdürülebilirlik de sektörün gündeminde. Geri dönüştürülmüş kağıt kullanımı, bitkisel bazlı mürekkep tercihleri, atık yönetimi ve enerji tasarruflu makineler gibi uygulamalar giderek yaygınlaşıyor. Yerel yönetimlerden beklentimiz ise sadece berber ve kuaförlerde uygulanan iş yeri açma kriterlerinin matbaacılık sektörü için de geçerli hale getirilmesidir. Böylece mesleki standartlar yükselir ve kalite artar.”