cupure logo
vanhetvoormeteenaannaarnietzijnbij

Azerbeidzjan en Armenië tekenen intentieverklaring, maar nog geen vredesdeal

Azerbeidzjan en Armenië tekenen intentieverklaring, maar nog geen vredesdeal
De Azerbeidjaanse president Alijev en de Armeense premier Pasjinjan hebben tijdens hun bezoek in Washington hun handtekening gezet onder een verklaring die een einde moet maken aan een decennialang conflict tussen beide landen. Wat de precieze afspraken zijn waar de beide landen nu precies voor hebben getekend, is nog onduidelijk. En een "vredesakkoord", zoals de Amerikaanse president Trump gisteren aankondigde, is het ook nog niet. "Het heeft lang geduurd, 35 jaar, ze hebben gevochten en nu zijn ze vrienden, en ze zullen nog lang vrienden blijven", zei Trump tijdens de ondertekeningsceremonie in het Witte Huis. Begin dit voorjaar kondigden beide landen al aan een principeakkoord voor vrede te hebben bereikt. Toch bleven handtekeningen onder die overeenkomst uit. Kort na de aankondiging kwam Azerbeidzjan met extra voorwaarden, die volgens Armenië een obstakel vormden. Een van de belangrijkste struikelpunten is de zogeheten Zangezur-corridor, de route door Armenië die Azerbeidzjan toegang moet geven tot de Azerbeidjaanse exclave Nachitsjevan. Trump-route En ook nu zetten de twee leiders weliswaar een handtekening onder een gezamenlijke verklaring, maar het vredesakkoord zelf is nog altijd niet getekend. Want wat Pasjinjan en Alijev tekenden onder toeziend oog van Trump is namelijk een gezamenlijke verklaring, waarin ze aangeven dat ze in de toekomst bereid zijn een vredesakkoord te tekenen. Trump zelf zette er ook zijn handtekening onder. Deze overeenkomst geeft de Verenigde Staten economische toegang tot de regio. Eerder zei het Witte Huis al dat de VS de exclusieve ontwikkelingsrechten krijgt voor de route naar Nachtsjevan. Die zou niet langer de Zangezur-corridor, maar de 'Trump-route voor Internationale Vrede en Welvaart' (TRIPP) gaan heten. In de verklaring staat daarnaast dat de twee een brief hebben ondertekend waarin Armenië en Azerbeidzjan de Minsk-groep, ooit opgericht om een einde te maken aan hun conflict rondom Nagorno-Karabach, te ontmantelen. De groep landen kon niet voorkomen dat Azerbeidzjan de voormalige Armeense enclave in 2023 met geweld innam. Zo'n 100.000 etnische Armeniërs, een groot deel van de bevolking, sloeg halsoverkop op de vlucht uit angst voor etnische zuivering. Bilaterale deals Daarnaast hebben de twee landen ook afzonderlijk deals gesloten met de VS. De VS gaat onder meer de sancties opheffen die het verbieden om Amerikaanse hulp te leveren aan Azerbeidzjan. Armenië behoudt de soevereiniteit op de route naar de exclave, benadrukten Trump en Pasjinjan. De Azerbeidjaanse president bedankte Trump voor het opheffen van de Amerikaanse sancties voor het land. Hij noemde het een "historische dag" en prees Trump uitgebreid voor het bewerkstelligen van het akkoord. Ook de Armeense premier sprak vol lof over Trump. Beiden beloofden Trump te zullen voordragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, een langgekoesterde wens van Trump. 'Eeuwige vrede' Op de vraag van een journalist hoe zeker dit akkoord nu was, antwoordde Alijev beslist dat noch hij, noch Pasjinjan helemaal naar de VS zouden zijn gereisd als ze in het achterhoofd de mogelijkheid openhielden om zich terug te trekken. "U kunt er absoluut van uitgaan dat wat hier vandaag gebeurt zal resulteren in een langdurige, eeuwige vrede in de Kaukasus." Pasjinjan reageerde direct: "Helemaal mee eens en niets aan toe te voegen." "Het is een historische en symbolische bevestiging van het begin van een nieuw hoofdstuk tussen Azerbeidzjan en Armenië", zegt Agha Bayramov. De universitair docent Internationale Betrekkingen aan de Rijkuniversiteit Groningen en mede-oprichter van The Hague Research Institute (THRI) deed eerder als regio-deskundige mee aan academische diplomatiegesprekken. "Dit betekent dat het vervoer en de communicatie tussen de landen, maar ook in de hele regio, worden opengesteld." Maar deze symbolische verklaring moet worden gevolgd door concrete stappen, benadrukt Bayramov. Rusland en Iran Toch kunnen er nog twee landen roet in het eten gooien. "Deze kans zou wel eens kunnen worden verpest door Iran en Rusland." Voor hen is dit namelijk een tegenslag. "Zij zouden kunnen proberen de Amerikaanse dominantie in de regio te beïnvloeden en hun eigen geopolitieke belangen na te streven. Rusland is bijvoorbeeld al begonnen met geopolitieke conflicten met Azerbeidzjan." Rusland wilde de weg die Azerbeidzjan verbindt met de exclave Nachitsjevan onder hun controle hebben, legt hij uit. Nu zal de controle naar de Verenigde Staten gaan. "Iran zal niet blij zijn, want de VS komt nu aan de grens." Hij ziet een belangrijke rol weggelegd voor de Europese Unie. Daar heeft de EU zelf ook bij te winnen, zegt Bayramov: de weg zal voor een betere verbinding zorgen met Centraal-Azië en China.

Reacties

Laatste nieuws