Kabinet zoekt uitweg crisis: hulp van oppositie of Tjeenk Willink bellen?

Drie dagen na het opstappen van alle NSC-bewindspersonen is politiek Den Haag naarstig op zoek naar een uitweg uit de crisis. Daarbij circuleren verschillende scenario's, waarvan een aantal behoorlijk vergaand zijn. Dat blijkt uit gesprekken die de NOS heeft gevoerd met betrokkenen. Het overgebleven rompkabinet van VVD en BBB steunt nu nog maar op 32 zetels in de Tweede Kamer. Om het nog enige slagkracht te geven hoopt demissionair premier Schoof op hulp van een of meerdere oppositiepartijen. Maar met de verkiezingen van 29 oktober in zicht staat niemand te springen om het kabinet uit de brand te helpen. Of er moeten grote toezeggingen komen. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over de ontstane situatie. Mogelijk wordt dan een verkenner aangesteld die gaat onderzoeken hoe het nu verder moet. Want als er na de verkiezingen weer een moeizame formatie volgt, dan moet de huidige ploeg het misschien nog wel een jaar volhouden. Verkenner Het Reglement van Orde van de Tweede Kamer biedt de mogelijkheid om bij een val van een kabinet zo'n verkenner aan te stellen. Maar in de regels staat dat die zijn werk wel binnen drie weken moet afronden, en het liefst sneller. Gedacht wordt aan oud-politici als Johan Remkes, Jan Peter Balkenende of Herman Tjeenk Willink. De portefeuilles van de NSC-ministers zijn vacant en worden voorlopig waargenomen door de overgebleven kabinetsleden. Maar dat kan niet al te lang duren. Het liefst wil het kabinet nog voor het Kamerdebat van woensdag met een voorstel komen voor definitieve vervangers. Naar verluidt zijn de overgebleven regeringspartijen al een heel eind met het vinden van kandidaten. Die kunnen uit de eigen gelederen komen van VVD en BBB, maar ook uit een oppositiepartij. Alleen wordt zo'n partij dan wel medeverantwoordelijk voor het hele kabinetsbeleid. En daar kan je op afgerekend worden in het stemhokje, zo klinkt de aarzeling. Partijen stellen voorwaarden De grootste partij in de Tweede Kamer, de PVV, stapte dit voorjaar al uit het kabinet. Partijleider Wilders wil zijn voormalige coalitiegenoten alleen uit de brand helpen als er onmiddellijk een asielstop komt. Dat zegt hij op vragen van de NOS. Linkse oppositiepartijen als GroenLinks-PvdA en de SP willen alleen nadenken over steun als het kabinet alsnog een strengere toon gaat aanslaan tegen de Israëlische regering inzake Gaza. NSC-minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken kreeg dat niet voor elkaar omdat hij naar eigen zeggen tegendruk van zijn coalitiegenoten ervoer, waarna hij besloot op te stappen. Om daarbij de druk op het kabinet hoog te houden, spelen sommige oppositiepartijen met plannen voor een motie van wantrouwen tegen het hele kabinet. In de huidige politieke verhoudingen zou zo'n motie een meerderheid kunnen halen. Dan zou de chaos compleet zijn. Afgelopen vrijdag stemde een meerderheid van de Tweede Kamer nog voorstellen weg om sancties in te stellen tegen Israël en te stoppen met de import van Israëlische producten uit de bezette Palestijnse gebieden. Ook VVD en BBB stemden tegen. Politiek verslaggever Marleen de Rooy: "Deze situatie is ongekend. Het dreigen met een motie van wantrouwen tegen het hele overgebleven kabinet is risicovol. Vooral omdat niemand nu antwoord heeft op de vraag wat er gebeurt als die motie het haalt. Toch willen sommige partijen op die manier proberen de koers van het kabinet bij te sturen. Door de druk te maximaliseren. Wat opvalt, is dat het iedere partij voor zich is. Er is onderling weinig afstemming. Woensdag in het debat zal moeten blijken hoe ver de partijen willen gaan." Demissionair premier Schoof sprak vandaag op Huis ten Bosch met koning Willem-Alexander over het landsbestuur. De Rijksvoorlichtingsdienst spreekt van "een complexe situatie". Ook de vaste adviseurs van het staatshoofd, de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en de vicepresident van de Raad van State kwamen langs. Hier en daar klinkt in Den Haag de naam van Herman Tjeenk Willink, de inmiddels 83-jarige minister van Staat, oud-voorzitter van de Eerste Kamer en oud-vicepresident van de Raad van State. Hij geldt als autoriteit op het gebied van het staatsrecht. Tjeenk Willink speelde een belangrijke rol bij een hele reeks formaties. In 1973 was hij al betrokken bij de vorming van het kabinet-Den Uyl. Maar het ligt niet voor de hand dat Tjeenk Willink zijn pensioen nogmaals zal onderbreken. Nadat hij in 2021 als informateur mede aan de wieg stond van het kabinet-Rutte IV, liet hij al weten dat dat zijn laatste keer was geweest.

Reacties

Laatste nieuws

Opmerkelijke gast uit het noordpoolgebied op strand van Oostende: ‘En dat is eigenlijk slecht nieuws’

De Morgen

Afrika-correspondent Ruud Elmendorp: ’Zodra je geld geeft, spreken mensen niet meer met hun hart, maar zeggen ze wat ze denken dat jij wil horen’

ongeveer 1 uur geleden

Herbeleef: 16-jarig talent schiet Liverpool in extremis naar spectaculaire zege op Newcastle United

De Telegraaf

Trump sprak opnieuw met Poetin: ‘Elk gesprek met hem is een goed gesprek’ • Zelensky bespreekt sancties tegen Rusland met VS-gezant

ongeveer 3 uur geleden

Personeelstekort in de bouw? Zij werken er met hart en ziel: ‘Als je niet kunt stilzitten, is deze sector ideaal’

De Morgen

Sprintcoach Laurent Meuwly: ’Ik snap niet dat we nog over het verhaal Zoë Sedney praten, dat hoofdstuk had allang afgesloten moeten zijn’

ongeveer 3 uur geleden

De Telegraaf

Verkeersregisseur Peter zorgt dat regio Rotterdam niet dichtslibt door wegwerk: ’Als het goed is, werken we in de schaduw’

ongeveer 3 uur geleden

Militair Ewout (28) heeft problemen met zijn communicatiemiddelen, seconden later slaat het noodlot toe

AD (Algemeen Dagblad)

Vlaming toont sfeer aan boord van cruiseschip met 8.500 mensen dat urenlang stuurloos was: “In Napels zal schip grondig worden nagekeken”

ongeveer 4 uur geleden

Dashcam filmt hoe familie uit Zele hele huishouden verhuist met elektrische step: “Dit is strafbaar”

Het Laatste Nieuws

Reacties

Vergelijkbaar nieuws

Jan Maarten Slagter over het extraparlementaire kabinet: ’Schoof, dit is je kans’

Een unicum: een partij die een demissionair kabinet verlaat. Hoe moet kabinet-Schoof nu verder?

Van alle kanten kritiek op nieuwe stikstofdoelen kabinet

Hoe het kabinet-Schoof voor de tweede keer viel

NRC Vandaag - Hoe het kabinet-Schoof voor de tweede keer viel

Demissionair kabinet neemt tóch maatregel: verduurzamingsprojecten met minder stikstofuitstoot worden vergunningsvrij

VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen wil nog vóór kerst een nieuw kabinet: ’Nederland dreigt onbestuurbaar te worden’

Een unicum: een partij die een demissionair kabinet verlaat. Hoe moet kabinet-Schoof nu verder?

VVD en BBB mikken op snel akkoord over verdeling NSC-posten in kabinet-Schoof

Politiek in onbekend vaarwater nu partij opstapt uit demissionair kabinet

In het PVV-verkiezingsprogramma herhaalt Wilders zijn asielplannen die het kabinet deden vallen

Verdere ineenstorting van kabinet verandert niets aan Israëlkoers

Vertrek NSC laat rest kabinet in chaos achter: hoe nu verder?

Verdere ineenstorting van kabinet verandert niets aan Israël-koers

Schoof: vertrek NSC uit kabinet ‘behoorlijk onverantwoord’, woensdag Kamerdebat

Vertrek NSC laat het kabinet in crisis achter

NSC trekt nu wél een grens, en stort het wankele kabinet-Schoof verder in chaos

Demissionaire kabinet van VVD en BBB wil wel Europese boycot van illegale nederzettingen onderzoeken

Schoof na vertrek NSC uit kabinet: ’Nader beraad noodzakelijk’

NSC-bewindslieden stappen uit kabinet na vertrek buitenlandminister Veldkamp

Laatste nieuws

Opmerkelijke gast uit het noordpoolgebied op strand van Oostende: ‘En dat is eigenlijk slecht nieuws’

Lil Nas X pleit onschuldig in zaak aanvallen van politieagenten

Jong Ajax-doelman Joeri Heerkens kent bijzondere primeur: eerste keeper in KKD met twee gestopte penalty’s in één duel

Afrika-correspondent Ruud Elmendorp: ’Zodra je geld geeft, spreken mensen niet meer met hun hart, maar zeggen ze wat ze denken dat jij wil horen’

Herbeleef: 16-jarig talent schiet Liverpool in extremis naar spectaculaire zege op Newcastle United

Verschrikkelijke aanslag op Virgil van Dijk, maar captain wint met Liverpool in waanzinnig duel met 3-2 van Newcastle

AEX en Wall Street starten de week met verlies

Miste Arne Slot snel doelpunt Liverpool door laat toiletbezoekje?

Curaçao blijft neutraal nu spanning VS en Venezuela oploopt

Cruiseschip met meer dan 8.500 mensen tijdelijk gestrand voor Italiaanse kust

Gewonde na harde landing van luchtballon in Veendam, twee anderen ongedeerd

Jong Ajax ondanks penaltyprimeur Heerkens onderuit in spektakelstuk in Utrecht

Noors staatsfonds stoot Israëlische banken en Caterpillar af vanwege Gaza

Invaller Rio Ngumoha (16) redt Slot en Liverpool met goal in honderdste minuut

Lil Nas X zegt onschuldig te zijn in zaak aanvallen van politieagenten

Stroomstoring omgeving Leeuwarden voorbij, nog wel risico op omvallen mast

Gewonde bij harde landing luchtballon bij Veendam

Sting aangeklaagd door oud-bandgenoten van The Police om royalty's

Buitenlandse kritiek doet Israëlische regering weinig

Anton Corbijn, een van ’s werelds grootste fotografen, komt naar België: allerlaatste tickets nu beschikbaar

Trump sprak opnieuw met Poetin: ‘Elk gesprek met hem is een goed gesprek’ • Zelensky bespreekt sancties tegen Rusland met VS-gezant

Personeelstekort in de bouw? Zij werken er met hart en ziel: ‘Als je niet kunt stilzitten, is deze sector ideaal’

Zeldzame zeehond uit Noordpool-gebied gespot in Oostende: ‘Nog maar vijfde keer dat aan onze kust een klapmuts opduikt’

B&B vol liefde: Rob bezingt de polyamorie, terwijl Magda zich ergert aan Gène. ’Schaam je!’

Van der Plas haalt uit naar NSC: ’Roekeloos en onverantwoordelijke actie’

Ledenstem brengt opvallende verschuivingen aan in VVD-kandidatenlijst

LIVE | Trump heeft weer ’goed’ gesprek met Poetin: ’Maar dáár ben ik heel boos over’

Gewonde door harde landing luchtballon op akker in Groningen

LIVE Premier League: Liverpool rust tegen Newcastle met voorsprong dankzij Gravenberch én man meer

Australian Open-winnares Madison Keys vliegt er meteen uit in eerste ronde US Open

Dilan Yeşilgöz waarschuwt: ’CDA raakt de middenklasse met deze plannen’

Stroomstoring Leeuwarden voorbij, wel risico op omvallen mast

Duitse zangeres Helene Fischer (41) opnieuw moeder geworden

Sprintcoach Laurent Meuwly: ’Ik snap niet dat we nog over het verhaal Zoë Sedney praten, dat hoofdstuk had allang afgesloten moeten zijn’

Verkeersregisseur Peter zorgt dat regio Rotterdam niet dichtslibt door wegwerk: ’Als het goed is, werken we in de schaduw’

Militair Ewout (28) heeft problemen met zijn communicatiemiddelen, seconden later slaat het noodlot toe

Danique (29) overspoeld met reacties om campagne na dood Lisa: ‘Ook ik word op straat lastig gevallen’

Vechtpartij op kinderverjaardag in Alblasserdam schokt buurt: ‘Het bloed ligt nog op straat’

Jaap Reesema onverwachte gast op bruiloft Sjoerd en Karina: ‘Moeten planning wel een beetje omgooien’

Netanyahu 'betreurt' aanval op ziekenhuis na internationale golf van kritiek

Duitse zangeres Helene Fischer bevallen van tweede dochter

Live US Open | Bekijk de tussenstand van openingspartij Van de Zandschulp

Mexicaanse drugsbaron van Sinaloakartel bekent schuld en ontloopt doodstraf

Live Premier League | Bekijk de tussenstand van uitduel Liverpool in Newcastle

Trump geeft top Zelensky-Poetin nog 'een week of twee': 'Daarna grijp ik in'

Vlaming toont sfeer aan boord van cruiseschip met 8.500 mensen dat urenlang stuurloos was: “In Napels zal schip grondig worden nagekeken”

Dashcam filmt hoe familie uit Zele hele huishouden verhuist met elektrische step: “Dit is strafbaar”

Edgard (100) kocht op zijn 99ste nog een nieuwe wagen: “Ik heb laatst nog twee flitsboetes gekregen”

Vermoedens van massale fraude tijdens artsenexamen: werd er gesjoemeld met ChatGPT?

Elon Musk eist miljarden schadevergoeding omdat ChatGPT wordt bevoordeeld op iPhones

Netanyahu noemt aanval op Nasser-ziekenhuis “tragisch ongeval”

Vol inzetten op veiligheid kan ook nadelen hebben, zegt stedenbouwkundige

Druk op Atletiekunie groeit, nu atleten kritiek uiten op afhandeling affaire-Sedney

Vijf journalisten gedood door Israëlisch bombardement: ‘De wereld kijkt toe en treedt niet op’

Radiostilte dreigt in Alaska: publieke omroepen staan op omvallen

Clash in Poolse politiek bedreigt financiering van Starlink voor Oekraïne

Kabinet zoekt uitweg crisis: hulp van oppositie of Tjeenk Willink bellen?