Uzmanların ağırlıklı görüşü: Avantaj Rusya’da kalıcı barış zor

ASLIHAN ALTAY KARATAŞ / HANDE ATILGAN ANKARA-Uzmanlar, barış görüşmelerinin ABD-Rusya anlaşması hizasında ilerlese bile kalıcı barışın uzakta olduğunu değerlendiriyor. ‘Esas derdi Çin’ Emekli Büyükelçi Uluç Özülker: Trump’ın bir barışa varabilmek için atmış olduğu adımlarla Avrupa’nın halihazırda içinde bulunduğu politik yaklaşımların örtüşmediği, bir arada düşünülemediği sonucu çıkıyor. Polonya ve Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerinin çoğu, “Rusya burada durmaz, daha da ileri gidecek” görüşünde. Trump’ın esas derdi Çin’e dönmek. Avrupalıları rahatlatmaya, onlara biraz itimat verebilecek bir açılım yapabileceğini göstermek üzere ne gerekiyorsa yapacaktır diye bekliyorum. Almanya 1 trilyon Euro para harcadı askerini tekrardan ayağa kaldırmak için. Her yıl bunu arttırarak gidecek. 2030’a kadar bir mühlet istiyorlar, kendilerini toparlamak için, ondan sonra bakalım düşünceleri var. Bugünkü koşullarda Rusya ile karşı karşıya gelmek hiç kimsenin işine gelmez. Bu, zaman kazanırken Rusya’yı olabildiğince dizginleyebilme meselesi. ‘Barış çıkmaz’ Emekli Başkonsolos Gülru Gezer: ABD için asli tehdit Çin ve onun yanında duran güçlü bir Rusya istemiyor. Ukrayna maalesef Rusya’yı yıpratma aracı olarak kullanıldı. Şundan eminim, bütün bu görüşmelerden ne adil ne de sürdürülebilir bir barış çıkacak. Trump sabrının tükendiğini söylüyor, fakat bir yandan da Nobel Barış Ödülü’nü istiyor. Biraz daha üzakere yürütecektir ama ondan sonra da belki bu işi tamamen Avrupalılara bırakacaktır. Bu da Rusya’nınişine gelecek bir hamle olur. O zaman zaten barıştan bahsedemeyiz, savaş sürer ya da donmuş bir ihtilafa döner. ABD çekilirse bu Rusya için mutlak bir zafer olacaktır. AB üyesi ülkelerin yek vücut halinde Rusya’ya karşı hareket etmeleri mümkün değil. Rusya, içerideki bu farklı düşünceler, farklı çıkarları ziyadesiyle kullanıp AB’yi hareket edemez hale getirebilir. O yüzden ABD’ye ihtiyaç var. Bugün ateşkes gibi bir formül çıksa bile, kısa-orta vadede Ukrayna için adil, kalıcı, sürdürülebilir bir barış formülünün ortaya çıkabileceğini düşünmüyorum. Zaman kazanma Akademisyen Prof. Dr. Uğur Özgöker: Trump, Putin ile bu işi bitirdi diye düşünüyorum. Ukrayna, topraklarının yüzde 20’sinden fazlasını kaybetti, Kırım zaten söz konusu bile değildi, kayıplarının önüne geçiş yok. Rusya’nın tekrar toparlanıp saldırmaması için güvence isteyecek, o kadar. Trump, “Sonuç budur, buna katlanacaksın, katlanmazsan ev de gider” diyecek ve bitecek iş diye düşünüyorum. Avrupa’ya da ikna olmazlarsa “Siz bilirsiniz, istiyorsanız devam ettirin savaşı. Ben yokum bu işin içinde” diyecek. Savaşı ne Ukrayna’nın sürdürebilecek gücü, ne Avrupa’nın destek verecek gücü var. Rusya ABD için artık iktisadi bir tehdit değil ama askeri ve siyasi bir güç. Rusya önünde sonunda patlayacak ve Batı’nın üzerine saldıracak. Batı Avrupa ne kadar geç gelse o kadar iyi diye bakıyor. ‘Ukrayna kurban’ ANKASAM Başkanı Mehmet Seyfettin Erol: Ukrayna’nın bir kez daha “kurban” pozisyonuna itildiğine şahit olduk.ABD’nin Ukrayna üzerinden bir taşla birçok kuşu vurduğunu görüyoruz. Kendisine karşı inşa halindeki AB-Rusya ittifakını bitirdi, düşman pozisyonuna soktu. Bölgesel-küresel jeopolitik anlamda oyun kurucu pozisyonunu kuvvetlendirdi. Çok kutuplu dünyayı böldü/zayıflattı ve kendisine rakip olma potansiyeli olan AB’yi kendisine bağımlı kıldığı gibi, Rusya’yı da zayıflatmak suretiyle onu kendi istediği şartlarda bir “Avrasya ortağı” pozisyonuna itme imkanını elde etti. Rusya’yı Çin’den uzaklaşma karşılığında ödüllendirebileceği mesajını verdi. İngiltere’nin de dahil olduğu AB/Avrupa şu ana kadar ABD dış politikası üzerinde etkili olamadığı gibi günün sonunda Trump’ın taleplerini büyük ölçüde kabul etmiş etkisiz bir eleman pozisyonunda. ABD ve Rusya arasında uluslararası sistemin yeniden inşası bağlamında tam bir mutabakat ve iş bölümü olmadan Ukrayna’da ateşkes bekleme odasında olmaya devam edecek. Dolayısıyla ateşkes/barış, Trump-Putin ikilisinin ortak gelecek vizyonunda anlaşmasına bağlı. Yıl sonuna kadar ABD’nin ipoteği altında olan bir ateşkes/barış olması kuvvetle muhtemel diyebiliriz.