6 yıl sonra Beyaz Saray’da kritik buluşma

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Filistin” gündeminin damga vuracağı BM Genel Kurulu için bugün ABD’ye gidecek. 23 Eylül’de BM Genel Kurulu’na hitap edecek Erdoğan, 25 Eylül’de ise ABD Başkanı Trump tarafından Beyaz Saray’da ağırlanacak. Bu görüşme hem iki ülke ilişkileri hem de küresel başat sorunlar açısından kritik önem taşıyacak. Dünyanın gözü perşembe günü Beyaz Saray’da olacak. İki liderin yaptığı açıklamalar, görüşmenin gündemine ilişkin önemli ipuçları verdi. Erdoğan, Trump ile başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi olmak üzere bir çok konunun ele alınacağını belirtirken, ABD Başkanı ise açıklamasında “Cumhurbaşkanı ile Boeing uçaklarının büyük ölçekli satın alımı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin devamı dahil olmak üzere birçok ticaret anlaşması ve askeri anlaşma üzerinde çalışıyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Ancak Beyaz Saray’daki gündemin bununla sınırlı kalmayacağı belirtiliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, başta Gazze olmak üzere İsrail’in bölgedeki saldırgan tutumundan, ABD’nin Irak ve Suriye politikası ile terör örgütleri PYD/SDG’ye desteğini sürdürmesine ve Rusya-Ukrayna savaşına kadar pek çok konunuda Trump’a mesajlar vermesi bekleniyor. İlginizi Çekebilir İlk ziyaret Erdoğan iktidara geldiği 2002 yılından bu yana Biden dönemine kadar Beyaz Saray’a her başkan döneminde en az bir iki ziyaret gerçekleştirdi. Ancak Biden iki ülke ilişkileri açısından teamül niteliğindeki Beyaz Saray davetini başkanlık koltuğuna veda ettiği Kasım 2024’ten 6 ay öncesine kadar yapmadı. 9 Mayıs 2024 için yapılan davete ise Erdoğan gitmemişti. Erdoğan son Beyaz Saray ziyaretini, Trump’un ilk başkanlık döneminde 13 Kasım 2019’da gerçekleştirdi. Trump ilk döneminde 2017 yılında da Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamıştı. 25 Eylül’deki buluşma Erdoğan’ın Trump’ın ikinci başkanlık dönemindeki ilk Beyaz Saray ziyareti olacak. İki liderin son yüz yüze görüşmesi bu yıl Haziran ayında Lahey’deki NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi marjında Hollanda’da gerçekleşmişti. Trump’un ikinci kez ABD Başkanı seçilmesinin ardından ilk telefon görüşmelerini 7 Kasım 2024’de yapan iki lider arasında bugüne kadar telefon diplomasisi de hiç kesilmedi. New York’ta tarihi toplantı F-35 konusunda gelişme yaşanabilir İki liderin görüşmesinde Türkiye’nin ABD’den 40 adet F-16 Blok 70 savaş uçağı satın almasıyla ilgili sürecin tamamlanma aşamasına gelebileceği, Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle sorun başlığı haline gelen F-35 programı konusunda gelişme yaşanabileceği değerlendirmeleri yapılıyor. ABD’nin İsrail konusunda tutumunu değiştirmesi beklenmezken, Suriye konusunda Türkiye’nin desteklediği politika yönünde mesajlar verebileceği, SDG’yi olumsuz etkileyecek bu yönde bir mesajın Terörsüz Türkiye sürecini de hızlandıracak gelişmelere yol açabileceği ifade ediliyor. Trump: Dört gözle bekliyorum Birbirlerine her fırsatta güven ve takdirlerini ifade eden Erdoğan ve Trump, 25 Eylül buluşmasına ilişkin yaptıkları açıklamalarda da bunu açıkça ifade etti. Görüşmeye ilişkin ilk açıklama Trump’tan geldi. Trump sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı 25 Eylül’de Beyaz Saray’da ağırlamaktan mutluluk duyuyorum. Başkan’la, aralarında büyük ölçekli Boeing uçak alımı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin devamı da dahil olmak üzere birçok ticari ve askeri anlaşma üzerinde çalışıyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile her zaman çok iyi bir ilişkimiz oldu. Onu 25 Eylül’de görmeyi dört gözle bekliyorum” ifadelerini kullandı. Erdoğan'ın New York fiilleri Erdoğan da, açıklamasında, “Dostum ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da yapacağımız görüşmede, kapsamlı stratejik ilişkilere sahip olduğumuz müttefikimiz ABD ile başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi olmak üzere birçok konuyu ele alacağız. Başkan Trump ile yapacağımız görüşmenin, ortak küresel barış vizyonumuz çerçevesinde bölgemizdeki savaş ve çatışmaların durmasına katkı sunacağına, ülkelerimiz arasındaki iş birliğini daha da güçlendireceğine inanıyorum” dedi. Görüşme İsrail’de manşetlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trump ile yapacağı görüşme, İsrail medyasında manşetlerde yer aldı. Times of Israel gazetesi, görüşmede F-35 anlaşmasına varılabileceğine işaret ederek, bu olasılığın İsrail’i endişelendirdiğini belirtti. Maariv gazetesi ise “Başkan Erdoğan F-35’e yaklaşıyor: Trump Erdoğan ile olası anlaşmaya işaret ediyor” başlıklı haberinde, ABD’nin Türkiye’ye F-35 savaş uçakları satışının önünü açabileceğinden bahsetti. Bizportal haber sitesi de Başkan Erdoğan’ın Trump ile gerçekleştireceği görüşmenin stratejik bir adım olduğunu, bunun iki ülke arasındaki enerji ve bölgesel güvenlik ortaklığını geliştireceğini belirterek, bu yakınlaşmanın İsrail’in aleyhine olduğunu vurguladı.